Η αναζήτηση αυτή για «φτηνότερη ενέργεια» κορυφώθηκε ιδιαιτέρως μετά την μεγάλη αύξηση στο πετρέλαιο θέρμανσης. Πολύ συμπολίτες μας είναι σε απόγνωση και πολλοί είναι πλέον εκείνοι που αναζητούν νέους τρόπους για να ζεσταθούν με αποτέλεσμα μεταξύ άλλων και τα φαινόμενα καπναιθαλομίχλης που ταλαιπωρούν την περιοχή μας.
Εξαιρετικά χρήσιμη είναι και η έρευνα «Ατομική Θέρμανση Κατοικιών» του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας), από τους Αμανατίδη Άνθιμο, Γραμματικόπουλο Αθανάσιο, Μπεζεργιάννη Στέλλα και Τσιπούρα Αντώνιο.
Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, “διάφοροι «επαγγελματίες» που δραστηριοποιούνται στην εγχώρια αγορά, προτείνουν εναλλακτικούς τρόπους για την οικιακή θέρμανσή με κόστος πολύ μικρότερο, πολλές φορές αποπροσανατολίζοντας τον πολίτη με λανθασμένα δεδομένα ή/και προωθώντας λύσεις χωρίς πιστοποίηση και με ιδιαίτερο φόρτο για το περιβάλλον. Το ΤΕΕ/ΤΚΜ με δεδομένη την έντονη παρεμβατικότητα του στα θέματα ενέργειας θα μελετήσει τέτοιους εναλλακτικούς τρόπους οικιακής θέρμανσης με στόχο να ενημερώσει αξιόπιστα του συμπολίτες μας για τα υπέρ και τα κατά κάθε επιλογής.
Οι τύποι θέρμανσης που εξετάζονται είναι:
1. Πετρέλαιο.
2. Φυσικό αέριο.
3. Ξύλο (ενεργειακό τζάκι).
4. Πελλέτες.
5. Κλιματιστικό.
6. Ηλεκτρικά σώματα (θερμοπομποί, θερμοσυσσωρευτές, υπέρυθρες).
7. Αντλίες θερμότητας.
8. Θερμάστρες/σόμπες κηροζίνης ή υγραερίου.
ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ
Περιγραφή: Το πετρέλαιο είναι υγρό ελαιώδες ή παχύρρευστο, με καστανό χρώμα, χαρακτηριστική δυσάρεστη οσμή, αδιάλυτο στο νερό και ελαφρότερο απ’ αυτό.
Αποτελείται από υδρογονάνθρακες (ενώσεις άνθρακα και υδρογόνου που σε
κανονικές θερμοκρασίες και πιέσεις μπορεί να είναι αέριες, υγρές ή στερεές, ανάλογα με την πολυπλοκότητα των μορίων τους) που βρίσκονται συγκεντρωμένοι σε διάφορα βάθη, κάτω από το έδαφος ή τη θάλασσα.
Πλεονεκτήματα
• Ζεσταίνει ομοιόμορφα το χώρο και έχει ομοιομορφία διάχυσης της θερμότητας σε όλους τους χώρους.
• Δεν απαιτεί νέα επένδυση, καθ’ ότι η πλειοψηφία των κατοικιών στα αστικά κέντρα διαθέτει ήδη την απαραίτητη υποδομή.
Μειονεκτήματα
• Πολύ υψηλή τιμή χρήσης.
• Συνεχείς αυξήσεις της τιμής, εξαιτίας της αύξησης της φορολογίας, της διεθνούς ζήτησης και του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος.
• Εξαρτώμενη από αναλώσιμους εισαγόμενους ορυκτούς πόρους.
• Απαιτεί μεγάλο ωφέλιμο χώρο, (χώρο λεβητοστασίου , αποθήκευσης δεξαμενής πετρελαίου) και άμεση προσβασιμότητα.
• Απαιτεί μία συντήρηση τουλάχιστον ανά έτος και συνεχή τροφοδοσία με βυτιοφόρα.
• Μη Οικολογικό καύσιμο.
ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ
Περιγραφή: Το Φυσικό Αέριο αποτελεί μίγμα αερίων υδρογονανθράκων, το οποίο εξάγεται από τις υπόγειες κοιλότητες υπό υψηλή πίεση και μεταφέρεται προς τους τόπους όπου πρόκειται να χρησιμοποιηθεί όπως είναι, χωρίς την ανάγκη περαιτέρω επεξεργασίας.
Το Φυσικό Αέριο είναι σχετικά οικολογικό καύσιμο πρωτογενούς ενέργειας, αφού δεν περιέχει ενώσεις θείου, που συγκαταλέγονται στις κύριες αιτίες περιβαλλοντικής ρύπανσης. Το Φυσικό Αέριο είναι άχρωμο και άοσμο: η χαρακτηριστική οσμή του προσδίδεται στο στάδιο της διανομής, προκειμένου να γίνεται αντιληπτή η παρουσία του.
Πλεονεκτήματα
• Οικονομικότερο από το πετρέλαιο.
• Μεγαλύτερη διάρκεια ζωής αφού δεν παράγεται τέφρα κατά την καύση του ΦΑ.
• Ασφάλεια στη χρήση, χωρίς οσμές, θορύβους και ρύπους
• Σταθερή και μόνιμη παροχή, χωρίς εξαρτήσεις.
• Διαχείριση της κατανάλωσης, ανύπαρκτη νοθεία.
• Αυτονομία για το διαμέρισμα και άμεσα ζεστό νερό χρήσης με τον ίδιο λέβητα καθώς και για χρήση εστίας μαγειρέματος.
• Αμεσότητα και ταχύτητα στην απόκριση για την θέρμανση.
Μειονεκτήματα
• Κόστος αρχικής εγκατάστασης και γραφειοκρατία σύνδεσης – έμμεσα κόστη (τέλη σύνδεσης, μελέτες, άδειες)
• Εξωτερικά αντιαισθητική κατασκευή και καταλαμβάνει ωφέλιμο χώρο.
• Ακόμη είναι περιορισμένο το δίκτυο διανομής καυσίμου.
• Η αυξανόμενη ζήτηση φυσικού αερίου σε παγκόσμια κλίμακα αυξάνει τις τιμές αγοράς διαρκώς
ΞΥΛΟ (ενεργειακό τζάκι)
Περιγραφή: Το ξύλο ως καύσιμη ύλη θεωρείται ανανεώσιμη πηγή και έχει μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Από την άλλη, αποτελεί μία ιδιαίτερη πηγή ως καύσιμο υλικό, μιας και κάθε είδος ξύλου έχει τις δικές του ιδιότητες και χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν την απόδοση του κατά την καύση. Όσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα του ξύλου σε υγρασία τόσο μικρότερη είναι η θερμαντική του ικανότητα. Ένα μεγάλο ποσοστό περιεχόμενης υγρασίας θα προκαλέσει σχηματισμό πίσσας στην καμινάδα, θα αυξήσει την συμπύκνωση των υδρατμών στην εσωτερική επιφάνεια των μετάλλων και θα μειώσει τη διάρκεια ζωής τους. Τα ξύλα που χρησιμοποιούμε για καύση δεν πρέπει να περιέχουν υγρασία μεγαλύτερη από 25%. Συνεπώς, θα πρέπει να χρησιμοποιούμε ξύλα που έχουν ξηρανθεί τουλάχιστον για ένα έτος.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η καύση του ξύλου πραγματοποιείται σε τοπικές εστίες (τζάκια). Στην συγκεκριμένη ομάδα εργασίας ασχολούμαστε με τα ενεργειακά ή αλλιώς θερμοδυναμικά τζάκια, λόγω της καλύτερής τους απόδοσης.
Πλεονεκτήματα
• Μεγαλύτερη θερμική απόδοση σε σχέση με τα απλά τζάκια.
• Μετάδοση θερμότητας στο χώρο με φυσική ή μηχανική ροή.
• Χαμηλό κόστος εγκατάστασης, συνήθως υπάρχει εγκατεστημένο σε μονοκατοικίες.
• Άμεση απόδοση.
• Λειτουργεί και χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.
Μειονεκτήματα
• Οι μεγαλύτερες εκπομπές PM2.5 σε σχέση με τα άλλα καύσιμα
• Πρόκληση φαινομένων αιθαλομίχλης και ρύπανση της ατμόσφαιρας
• Υψηλές συγκεντρώσεις επικίνδυνων σωματιδίων και εντός της κατοικίας – (περίπτωση μη κατάλληλου αερισμού)
• Χαμηλή απόδοση 0,7.
• Τα συστήματα καύσης του ξύλου δεν αυτοματοποιούνται και απαιτείται χειρονακτική τροφοδοσία καυσίμου (ξύλου).
Απόδοση που εξαρτάται από την ποιότητα του ξύλου.
• Απαιτεί τακτικό καθάρισμα.
• Απαιτεί τοποθέτηση νέας καμινάδας (μερεμέτια).
ΠΕΛΛΕΤΕΣ
Περιγραφή: Οι πελλέτες (pellet) είναι συσσωματώματα ξύλου από δασικά υπολείμματα υλοτομίας, επεξεργασίας ξύλου, αγροτικών καλλιεργειών ή προϊόντα από καλλιέργειες ενεργειακών φυτών. Είναι ένα οικολογικό καύσιμο σε μορφή κυλίνδρου, διαμέτρου 6mm-8mm και μήκους 10mm-50mm. Η σχετική υγρασία του καυσίμου κυμαίνεται μεταξύ 6-10% με αποτέλεσμα να έχουν καλύτερη απόδοση καύσης και λιγότερη στάχτη.
Πλεονεκτήματα
• Μπορεί να τοποθετηθεί και να αντικαταστήσει οποιοδήποτε σύστημα θέρμανσης νερού.
• Καλός έλεγχος της καύσης και της απόδοσης τους.
• Πιστοποιημένο οικολογικό καύσιμο.
• Ομοιόμορφη θέρμανση στο χώρο.
• Καύση με λιγότερα υπολείμματα.
Μειονεκτήματα
• Μεγάλες εκπομπές PM2.5 σε σχέση με τα άλλα καύσιμα
• Πρόκληση φαινομένων αιθαλομίχλης
• Μέτρια απόδοση (0,80-0,90).
• Απαιτεί χώρο αποθήκευσης καυσίμου.
• Απαιτεί σχετικά τακτικό καθάρισμα
ΚΛΙΜΑΤΙΣΤΙΚΑ (inverter)
Περιγραφή: Απορρόφηση ενέργειας από ένα σημείο και απελευθέρωσή της σε άλλο σημείο, ή αλλιώς «κύκλος ψύξης με συμπίεση ατμών» Για τη διαδικασία αυτή απαιτείται μια εσωτερική μονάδα, μια εξωτερική μονάδα και σωληνώσεις από χαλκό για τη μεταξύ τους σύνδεση. Το ψυκτικό ρέει από τη μια μονάδα προς την άλλη διαμέσου των σωληνώσεων. Το ψυκτικό είναι αυτό που απορροφά την ενέργεια στη μια μονάδα και την απελευθερώνει στην άλλη. Έχει διπλή λειτουργία για ψύξη και θέρμανση και ακολουθεί την αντίστροφη λειτουργία.
Πλεονεκτήματα
• Υψηλής Απόδοσης με EER και COP (2-3).
• Χαμηλό Κόστος χρήσης και κτήσης.
• Χρήση για ψύξη και θέρμανση.
• Άμεσης απόδοσης θέρμανσης στο χώρο μας.
• Αυτονομία σε χώρους ανάλογα με την τοποθέτησή τους.
• Μικρότερα επίπεδα θορύβου, λόγω της συνεχόμενης λειτουργίας τους σε χαμηλές στροφές.
Μειονεκτήματα
• Η ποιότητα θέρμανσης είναι αρκετά υποδεέστερη εκείνης των θερμαντικών σωμάτων.
• Απόδοση σε χαμηλές θερμοκρασίες.
• Γρήγορη απώλεια της θερμότητας.
• Αιωρούμενα σωματίδια λόγω ανάμιξης αέρα.
• Καταλαμβάνει εσωτερικά ωφέλιμο χώρο.
ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΣΩΜΑΤΑ (θερμοπομποί, θερμοσυσσωρευτές, υπέρυθρες)
Περιγραφή: Το Ηλεκτρικό Θερμαντικό Σώμα είναι ηλεκτρικό σώμα άμεσου αποδόσεως, που λειτουργεί δια της φυσικής ροής του αέρα. Ο ψυχρός αέρας που βρίσκεται στα χαμηλότερα στρώματα του δωματίου εισέρχεται από το κάτω μέρος του θερμοπομπού (φυσικός ελκυσμός), θερμαίνεται από την ειδική αντίσταση του σώματος και εξάγεται ελεύθερα από το πάνω μέρος του θερμοπομπού, χωρίς να
ξηραίνει τον αέρα. Δεν πυρακτώνεται και κατ’ επέκταση δεν καίει το οξυγόνο της ατμόσφαιρας. Αυτή η αρχή μετάδοσης θερμότητας του σημαίνει ότι περίπου το 90% της θερμότητας προέρχεται από το πίσω μέρος του θερμαντικού, ενώ μόνο το 10% εκπέμπεται από το μπροστινό μέρος του πάνελ.
Πλεονεκτήματα
• Χαμηλό Κόστος Κτήσης και Μηδαμινό κόστος τοποθέτησης.
• Δυνατότητα αυτονομίας σε κάθε χώρο ξεχωριστά λόγω αυτονομίας και χρήσης του θερμοστάτη από κάθε ηλεκτρικό σώμα, ανεξάρτητα.
• Άμεση θέρμανση με καλή αποδοτικότητα.
• Ευκολία μεταφοράς , δεν είναι εύφλεκτο, δεν περιέχει καύσιμα υλικά.
• Δεν στεγνώνει τον αέρα και δεν καίει το οξυγόνο.
• Μηδενική συντήρηση.
• Μεγάλος χρόνος ζωής.
Μειονεκτήματα
• Τα ηλεκτρικά σώματα έχουν πολύ υψηλό κόστος χρήσης.
• Βασίζονται στο Ηλεκτρικό ρεύμα με ότι συνεπάγεται τη χρήση αυτού (καύση λιγνίτη, κτλ).
• Έλεγχος ηλεκτρολογικής εγκατάστασης της οικίας για δυνατότητα εγκατάστασης όλων των σωμάτων.
ΑΝΤΛΙΕΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
Περιγραφή: Η αντλία θερμότητας είναι η συσκευή που αντλεί θερμική ενέργεια από μια θερμή δεξαμενή που βρίσκεται σε χαμηλή θερμοκρασία προς μια καταβόθρα (συνήθως αέρας ή νερό) που βρίσκεται σε υψηλότερη θερμοκρασία είτε (α) με την χρήση μηχανικού έργου είτε (β) με την βοήθεια μιας θερμής δεξαμενής πολύ υψηλής θερμοκρασίας. Η αρχή λειτουργίας της αντλίας θερμότητας είναι η ίδια με τα κλιματιστικά.
Πλεονεκτήματα
• Υψηλότερη μορφή Απόδοσης με COP 3 – 4.
• Οικονομικότερη μορφή χρήσης θέρμανσης σήμερα.
• Συνδυάζονται με υφιστάμενες εγκαταστάσεις καλοριφέρ.
• Δυνατότητα χρήσης με υβριδικά συστήματα υποβοήθησης, π.χ. Ηλιακών συστημάτων, ή ενεργειακού τζακιού.
• Ελάχιστη συντήρηση.
• Δεν παράγει καυσαέρια (άμεσα).
Μειονεκτήματα
• Εξαιρετικά υψηλό κόστος αγοράς.
• Είναι ογκώδεις και αφαιρούν ωφέλιμο χώρο από το χρήστη.
ΘΕΡΜΑΣΤΡΕΣ/ ΣΟΜΠΕΣ ΚΗΡΟΖΙΝΗΣ Ή ΥΓΡΑΕΡΙΟΥ
Περιγραφή: Το υγραέριο και η κηροζίνη θέρμανσης (φωτιστικό πετρέλαιο) είναι ευγενή καύσιμα και εξασφαλίζουν υψηλή απόδοση και καθαρή λειτουργία. Οι σόμπες αποτελούν τοπικές μονάδες θέρμανσης και είναι σχετικά απλές στη χρήση. Υπάρχουν κίνδυνοι κατά τη χρήση τους και πρέπει να λαμβάνονται όλα τα απαιτούμενα μέτρα αποφυγής τους. Γενικά παρέχουν ικανοποιητική θέρμανση με σχετικά μικρά προβλήματα.
Πλεονεκτήματα
• Χαμηλό Κόστος Κτήσης και Μηδαμινό κόστος τοποθέτησης.
• Ευκολία στη χρήση.
• Χαμηλό κόστος συντήρησης.
• Δεν χρειάζεται αποθήκη καυσίμου.
• Δεν χρειάζεται καμινάδα.
• Άμεση απόδοση.
• Λειτουργεί και χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.
Μειονεκτήματα
• Τοπική θέρμανση – κακή ποιότητα θέρμανσης.
• Σχετικά υψηλό κόστος λειτουργίας.
• Απαιτείται να λαμβάνονται μέτρα και προφυλάξεις κατά τη χρήση.