Ήταν ένας από τους πρωτοπόρους στην παγίωση της μοριακής προσέγγισης της έρευνας της Ανάπτυξης και στην καθιέρωση της Τεχνολογίας του Ανασυνδυασμένου DNA. Χρησιμοποίησε την τεχνολογία αυτή σε πρωτοπόρες αναλύσεις της μοριακής γονιδιακής εξέλιξης στα έντομα.
Υπήρξε ο θεμελιωτής του προγράμματος της χαρτογράφησης και αλληλούχισης του γονιδιώματος της Drosophila melanogaster και τη δεκαετία 2000 – 2010 ήταν πρωτοπόρος στην αποκρυπτογράφηση του κουνουπιού-φορέα της ελονοσίας στον άνθρωπο, καθώς και στην ανάπτυξη νέων προσεγγίσεων για τηνκαταπολέμηση της ελονοσίας.
Τα επιστημονικά του επιτεύγματα έχουν αναγνωριστεί μέσα από πολυάριθμα μετάλλια, τιμητικούς τίτλους και αξιώματα καθηγητή και μέλους σε 9 Ακαδημίες, ανάμεσα στις οποίες η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ, η Royal Society of London (ξένο μέλος), η Γαλλική Ακαδημία Επιστημών (Μέλος) και η Ποντιφική Ακαδημία Επιστημών.
Προς τιμήν του θεσμοθετήθηκε το Βραβείο Αριστείας στη Βιολογία “Φώτης Καφάτος”, το οποίο απονέμεται σε νέους επιστήμονες για το έργο τους.
Γεννήθηκε το 1940 στο Ηράκλειο. Ο πατέρας του Κώστας, από το Μοναστηράκι Ρεθύμνου, ήταν γεωπόνος. Έχει ένα αδελφό, τον Μηνά, ο οποίος είναι αστροφυσικός. Φοίτησε στο Λύκειο «Κοραής». Σπούδασε ζωολογία στο Πανεπιστήμιο Κορνέλτο 1961 και βιολογία στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ το 1962. Έλαβε το διδακτορικό του στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ στη βιολογία το 1965. Ήταν βοηθός καθηγητής στο Χάρβαρντ από το 1965 μέχρι το 1969, όταν και ανακηρύχθηκε καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο, θέση που διατήρησε μέχρι το 1994. Το 1972 μέχρι το 1982 ήταν καθηγητής βιολογίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1982 καθηγητής βιολογίας στο πανεπιστήμιο Κρήτης. Το 1982 ίδρυσε το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας, του οποίου ήταν πρόεδρος μέχρι το 1993, στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας στο Ηράκλειο Κρήτης. Την περίοδο 1993-2005 ήταν γενικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας. Από το 2005 είναι καθηγητής ανοσογενομικής στο Ιμπίριαλ Κόλετζ του Λονδίνου.
Πηγή: ekriti.gr