Τα εξηλεκτρισμένα αυτοκίνητα έχουν μπει πλέον για τα καλά στη ζωή μας, ωστόσο ακόμα υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα για βασικά αλλά και πιο εξειδικευμένα θέματα, τα οποία αξίζει να διαλευκανθούν, ώστε να είστε πλήρως ενημερωμένοι και προετοιμασμένοι για μία απροβλημάτιστη καθημερινότητα με ηλεκτρικό αυτοκίνητο.
Το μερίδιο των εξηλεκτρισμένων αυτοκινήτων καταλαμβάνει ένα σημαντικό κομμάτι της αγοράς πλέον και στην Ελλάδα, με την τάση να είναι σαφώς αυξητική. Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία πωλήσεων, το πρώτο 6μηνο του 2023 τα αυτοκίνητα που έχουν τη δυνατότητα φόρτισης μέσω του δικτύου ηλεκτροδότησης, δηλαδή τα Plug – in Hybrid (PHEV) και τα αμιγώς ηλεκτρικά (BEV), αποτελούν το 10% επί των συνολικών πωλήσεων νέων αυτοκινήτων.
Παρ’ όλο το ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον και την εστίαση των αυτοκινητοβιομηχανιών στην ηλεκτροκίνηση, βασικότερος παράγοντας προβληματισμού του κοινού συνεχίζει να αποτελεί το θέμα της φόρτισης και το πλήθος των ερωτημάτων που γεννά αυτή η διαδικασία, με δεδομένο ότι έπειτα από δεκαετίες η γνώριμη ρουτίνα του ανεφοδιασμού σε «βενζινάδικα» θα αντικατασταθεί σταδιακά από τη διαδικασία φόρτισης σε οικιακούς ή δημόσιους φορτιστές.
Το Newsit επικοινώνησε με έμπειρο ειδικό του χώρου, τον κ. Άρη Καλογερόπουλο, Sales Manager Distribution Southeastern Europe της Sungrow, μιας εταιρείας που ηγείται εδώ και 26 χρόνια στον τομέα των τεχνολογιών αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα που απασχολούν το ευρύ κοινό σχετικά με τη φόρτιση των εξηλεκτρισμένων αυτοκινήτων: Από τις διαθέσιμες τεχνολογίες και επιλογές έως, και αν, είναι εφικτή η δωρεάν φόρτιση ενός εξηλεκτρισμένου οχήματος.
Μια απορία για αρχάριους, ίσως, αλλά ταυτόχρονα σημαντική είναι κατά πόσο μπορεί κάποιος να φορτίζει το αυτοκίνητό του σε απλή πρίζα.
Τα περισσότερα αμιγώς ηλεκτρικά ή plug–in hybrid (PHEV) μπορούν να φορτιστούν και μέσω οικιακής παροχής από πρίζα τύπου σούκο. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες διαθέτουν φορτιστές «Mode2-Type2», οι οποίοι πρακτικά θυμίζουν το φορτιστή που χρησιμοποιούμε για παράδειγμα σε ένα laptop συνδέοντάς τον απ’ ευθείας στην πρίζα. Στην περίπτωση του αυτοκινήτου βεβαίως το καλώδιο είναι αρκετά μεγαλύτερης διατομής, ενώ το βύσμα ταιριάζει με το φις του αυτοκινήτου (Type2 σχεδόν για το σύνολο των εξηλεκτρισμένων αυτοκινήτων που πωλούνται στην Ευρώπη).
Εφόσον η παροχή και το ηλεκτρικό κύκλωμα της οικίας το επιτρέπουν (σε μονοφασικό κύκλωμα συνιστάται παροχή με ασφάλεια 16Α και κατάλληλα καλώδια), είναι εφικτή η φόρτιση του αυτοκινήτου με απλή πρίζα. Σε αυτή την περίπτωση ο χρόνος πλήρους φόρτισης για ένα αυτοκίνητο PHEV είναι περίπου 4 ώρες, ενώ για ένα αμιγώς ηλεκτρικό ανεβαίνει σημαντικά και μπορεί να ξεπεράσει τις 24 ώρες, εφόσον βέβαια μιλάμε για τη διαδικασία πλήρους φόρτισης μιας άδειας μπαταρίας.
Μία εξίσου συχνή ερώτηση που μας θέτουν ενδιαφερόμενοι, όταν δοκιμάζουμε ηλεκτρικά αυτοκίνητα, είναι αν επιτρέπεται η χρήση της μπαλαντέζας.
Οι περισσότεροι κατασκευαστές αυτοκινήτων συνιστούν ή και απαγορεύουν τη χρήση μπαλαντέζας ή άλλων αντίστοιχων μορφών επέκτασης για την τροφοδοσία. Σε αρκετές περιπτώσεις, το ίδιο το σύστημα φόρτισης του αυτοκινήτου αντιλαμβάνεται την απόπειρα χρήσης επέκτασης και σταματά τη διαδικασία φόρτισης για λόγους ασφαλείας. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει η δυνατότητα φόρτισης με σύνδεση του αυτοκινήτου απ’ ευθείας στη διαθέσιμη παροχή (πρίζα), ο χρήστης θα πρέπει να αποφύγει τη διαδικασία φόρτισης, ώστε να μην υπάρχει η πιθανότητα πρόκλησης βλάβης ή ακόμα και κάποιου ατυχήματος.
Και η αμέσως επόμενη που ακολουθεί αφορά την τοποθέτηση φορτιστή στο σπίτι. Αν δηλαδή είναι δύσκολη ή αν χρειάζεται κάποια ειδική κατασκευή ή προστασία.
Για την τοποθέτηση ενός οικιακού φορτιστή, ο αγοραστής θα χρειαστεί να συμβουλευτεί έναν πιστοποιημένο εγκαταστάτη-ηλεκτρολόγο, ο οποίος θα διαπιστώσει αν το υπάρχον ηλεκτρικό κύκλωμα της οικίας (μονοφασικό ή τριφασικό) μπορεί να υποστηρίξει την τοποθέτηση της συσκευής και τη μέγιστη ισχύ που αυτή μπορεί να έχει. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο εγκαταστάτης θα μπορέσει να τραβήξει γραμμή παροχής για το φορτιστή και να τον τοποθετήσει στο σημείο που εξυπηρετεί καλύτερα τον χρήστη. Ο φορτιστής μπορεί να τοποθετηθεί σε βάση ή συνηθέστερα να αναρτηθεί στον τοίχο. Το βάρος είναι αρκετά χαμηλό, ενώ ως επί το πλείστον οι φορτιστές είναι ανθεκτικοί στις εξωτερικοί συνθήκες. Για παράδειγμα, οι οικιακοί φορτιστές της Sungrow έχουν βάρος μικρότερο από 5 κιλά, ενώ διαθέτουν πιστοποίηση IP65 που πρακτικά σημαίνει ότι δεν επηρεάζονται από τα συνηθισμένα καιρικά φαινόμενα και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Μία ακόμη «δημοφιλής» απορία αφορά στο τι διαφορά έχουν οι οικιακοί φορτιστές από τους δημόσιους.
Πρώτα απ’ όλα, ο οικιακός φορτιστής τροφοδοτείται από το ηλεκτρικό κύκλωμα του σπιτιού και η χρέωση γίνεται απ’ ευθείας μέσω του λογαριασμού ηλεκτροδότησης του παρόχου που έχει επιλέξει ο ιδιοκτήτης. Στους δημόσιους φορτιστές ως επί το πλείστον ο χρήστης θα πρέπει να έχει την κατάλληλη εφαρμογή ανάλογα με το δημόσιο φορτιστή που θέλει να χρησιμοποιήσει, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία φόρτισης και να γίνει η σχετική χρέωση της υπηρεσίας. Οι οικιακοί φορτιστές είναι αποκλειστικά AC(εναλλασσόμενο ρεύμα) και στην πλειονότητά τους έχουν ισχύ από 7 έως και 11kW, ενώ έχουν ενσωματωμένο και το καλώδιο φόρτισης. Οι δημόσιοι φορτιστές μπορεί να είναι AC με ισχύ έως και 22kW (συνήθως δεν έχουν ενσωματωμένο καλώδιο «Mode3-Type2») ή DC (συνεχές ρεύμα) -οι λεγόμενοι ταχυφορτιστές- με ισχύ από περίπου 30kWκαι έως άνω των 300kW που λειτουργούν αποκλειστικά με αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα και έχουν ενσωματωμένο καλώδιο. Σε κάθε περίπτωση ο στόχος των οικιακών και των δημόσιων φορτιστών είναι ο ίδιος. Η φόρτιση της μπαταρίας. Αυτό που αλλάζει είναι η διαδικασία και η χρέωση. Εφόσον υπάρχει η δυνατότητα, ο οικιακός φορτιστής προσφέρει πιο εύκολη και οικονομική φόρτιση, καλύπτοντας τις καθημερινές ανάγκες, ενώ το δημόσιο δίκτυο δίνει τη λύση για μεγαλύτερες διαδρομές μακριά από την οικία του χρήστη, καθώς βεβαίως και σε όσους δεν έχουν τη δυνατότητα να έχουν φορτιστή στο σπίτι τους.
Ακόμη ένα θέμα που χρειάζεται να ξεκαθαριστεί κυρίως για τους μελλοντικούς κατόχους ηλεκτρικών είναι το τι σημαίνει στην πράξη ότι ένας φορτιστής είναι για παράδειγμα 11, 22 ή 150kW; Ποια είναι η καλύτερη επιλογή;
Αυτή η τιμή δείχνει τη μέγιστη ονομαστική ισχύ που μπορεί να παρέχει ο φορτιστής. Για παράδειγμα, ένας φορτιστής 11kW μπορεί να φορτίσει -εφόσον το επιτρέπει η ηλεκτρική παροχή- με μέγιστη ισχύ έως 11kW. Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι η μέγιστη ισχύς φόρτισης εξαρτάται από τον πιο αδύναμο κρίκο στην αλυσίδα της διαδικασίας. Τα περισσότερα PHEV αυτοκίνητα διαθέτουν δυνατότητα φόρτισης με μέγιστη ισχύ 7,5kW, έτσι αν συνδέσουμε το αυτοκίνητο σε ένα φορτιστή 11 ή 22kW, η μέγιστη ισχύς φόρτισης δεν θε ξεπεράσει τα 7,5kW. Το ίδιο ισχύει και για τους ταχυφορτιστές DC. Ένα αυτοκίνητο με μέγιστη δυνατότητα φόρτισης DC 150kW, αν συνδεθεί με έναν φορτιστή DC 50kW η μέγιστη ισχύς φόρτισης θα είναι 50kW, ενώ αν συνδεθεί με ένα φορτιστή 300kW ή μέγιστη ισχύς θα είναι 150kW. Ειδικότερα, λοιπόν, στην επιλογή του οικιακού φορτιστή, η απόφαση αποτελεί ένα συνδυασμό της δυνατότητας του ηλεκτρικού κυκλώματος της οικίας, καθώς και του τύπου του οχήματος. Σε γενικές γραμμές, η επιλογή ενός φορτιστή 11kW καλύπτει απόλυτα τις ανάγκες των PHEV και των αμιγώς ηλεκτρικών αυτοκινήτων, με το χρόνο πλήρους φόρτισης να κυμαίνεται από τη 1 έως και τις 4 ώρες, διάστημα απόλυτα λογικό για οικιακή χρήση.
Η ερώτηση που ανησυχεί κυρίως τους κατόχους ηλεκτρικών αυτοκινήτων και μας την έχουν θέσει αρκετές φορές κατά τη διάρκεια των φωτογραφήσεων αφορά την ανθεκτικότητα της μπαταρίας και πιο συγκεκριμένα εάν ο ταχυφορτιστής καταστρέφει την μπαταρία του αυτοκινήτου.
Οι ταχυφορτιστές (αποκλειστικά DC) αφορούν μόνο τα αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα και μπορούν να παρέχουν υψηλή ισχύ φόρτισης που ανάλογα με τη συσκευή μπορούν να ξεπεράσουν τα 300kW. Η διαδικασία φόρτισης είναι αρκετά πιο «βίαιη», όμως θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι η χρήση αυτού του είδους των φορτιστών έχει περισσότερο νόημα στις εθνικές οδούς και λιγότερο στο αστικό περιβάλλον, επομένως η χρήση συνήθως δε θα γίνεται σε καθημερινή βάση. Η υψηλή ισχύς φόρτισης μπορεί μακροπρόθεσμα να επιταχύνει το ρυθμό φθοράς της μπαταρίας του αυτοκινήτου, όμως εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, τόσο οι συσκευές φόρτισης, όσο και τα οχήματα διαθέτουν δικλείδες ασφαλείας, ώστε να διασφαλίζεται η ασφαλής φόρτιση λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε συνθήκες. Επίσης, η διαδικασία ταχυφόρτισης συνήθως φτάνει έως το 80% της συνολικής χωρητικότητας της μπαταρίας, προστατεύοντας τη μακροζωία της. Σε ένα σενάριο, λοιπόν, που η διαδικασία ταχυφόρτισης δεν αποτελεί καθημερινότητα, πρακτικά δεν υπάρχει αντίκτυπο στην «υγεία» της μπαταρίας.
Μπορεί κάποιος να τοποθετήσει οικιακό ταχυφορτιστή DC;
Τόσο η απαιτούμενη παροχή ενέργειας, ώστε να λειτουργήσει ο φορτιστής DC, όσο και το κόστος αγοράς καθιστούν πρακτικά μη εφικτή μια τέτοια επιλογή. Εφόσον υπάρχει η ανάγκη για τη φόρτιση περισσοτέρων αυτοκινήτων, η τοποθέτηση δύο η περισσότερων AC οικιακών φορτιστών αποτελεί την ενδεδειγμένη λύση σε οικιακό επίπεδο. Αντίθετα, οι φορτιστές DC, όπως για παράδειγμα της εταιρείας Sungrow, με ισχύ 30kW ή 180kW είναι ιδανικοί για στόλους οχημάτων, π.χ. στις μεταφορικές εταιρείες ή τις εταιρείες rent acar, καθώς φυσικά και για τα δημόσια σημεία φόρτισης, ιδιαίτερα στις εθνικές οδούς στην περίπτωση του φορτιστή DC 180kW.
Η ακρίβεια στα καύσιμα οδηγούν ολοένα και περισσότερο τον κόσμο προς την ηλεκτροκίνηση. Πώς θα ελαχιστοποιήσει κάποιος το κόστος φόρτισης;
Εάν είναι εφικτό σε χωροταξικό επίπεδο, η χρήση ενός οικιακού φορτιστή είναι σαφώς η πιο συμφέρουσα λύση, ιδιαίτερα όταν ο χρήστης εκμεταλλεύεται το «νυχτερινό» τιμολόγιο, κάτι που είναι σχετικά απλό, με δεδομένο ότι τα αυτοκίνητα, αλλά και αρκετοί φορτιστές, όπως και αυτοί της Sungrow, δίνουν τη δυνατότητα προγραμματισμού της ώρας φόρτισης στο χρονικό διάστημα που εξυπηρετεί το χρήστη. Το μέγιστο βέβαια όφελος σε επίπεδο κόστους προκύπτει όταν ο οικιακός φορτιστής είναι συνδεδεμένος με φωτοβολταϊκό σύστημα, ώστε να γίνεται εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας, η οποία προσφέρεται άπλετα στη χώρα μας.
Μπορεί δηλαδή να φορτιστεί ένα αυτοκίνητο στο σπίτι με τη χρήση φωτοβολταϊκών;
Σαφέστατα υπάρχει αυτή η δυνατότητα, η οποία χάρη και στο πρόσφατο πρόγραμμα κρατικής επιδότησης «Φωτοβολταϊκά στη στέγη», είναι πλέον ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, αλλά και συμφέρουσα σε επίπεδο κόστους. Η φόρτιση του αυτοκινήτου μέσω εγκατεστημένου οικιακού φωτοβολταϊκού συστήματος είναι η πλέον αποδοτική σε επίπεδο κόστους, καθώς και φιλικότητας προς το περιβάλλον. Ένα οικιακό σύστημα που περιλαμβάνει φωτοβολταϊκά με μπαταρίες και φορτιστή εξηλεκτρισμένου αυτοκινήτου, δεν αποτελεί ένα μελλοντικό σενάριο, αλλά μια απόλυτα σύγχρονη και εφικτή λύση, η οποία σε συνάρτηση και με τη συνεχόμενα αυξανόμενη απήχηση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα εξελιχθεί σύντομα σε μια ιδιαίτερα διαδεδομένη επιλογή. Στην περίπτωση που κάποιος μπορεί να τοποθετήσει στην οικία του φωτοβολταϊκό σύστημα και έχει ή ενδιαφέρεται να αποκτήσει εξηλεκτρισμένο αυτοκίνητο, το νέο πρόγραμμα επιδότησης αποτελεί ενδιαφέρουσα ευκαιρία.
Πάντως, η αξιοποίηση ενός υβριδικού φωτοβολταϊκού συστήματος με inverter, μπαταρία και οικιακό φορτιστή αυτοκινήτου, αποτελεί τη λύση που προσφέρει το χαμηλότερο κόστος χρήσης, αλλά και το μέγιστο όφελος για το περιβάλλον, αφού μετά το κόστος εγκατάστασης, μπορείς να φορτίζεις εντελώς «δωρεάν» το ηλεκτρικό σου αυτοκίνητο και όχι μόνο!