Η ομιλία του κ. Πάουελ στο Jackson Hole την περασμένη Παρασκευή σε συνδυασμό με τα όσα ακολούθησαν με την προσπάθεια Τράμπ να «διώξει» μέλος του ΔΣ της Fed, δεν έλυσαν τα «μυστήρια» που αφορούν στο κόστος του – δολαριακού – χρήματος.
Ο νυν και μέχρι τον Μάρτιο του 2026 πρόεδρος της Fed, πολύ προσεκτικά άφησε να εννοηθεί ότι η Fed προτίθεται να προβεί σε μείωση των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο.
Αλλά αυτή η πρόθεση συμβαδίζει (;) με την εκτίμηση της Fed, πως οι δασμοί Τραμπ «δεν έχουν εξαντλήσει τις πληθωριστικές πιέσεις που κουβαλάνε στην αμερικάνικη οικονομία ούτε τις προοπτικές επιβράδυνσης της οικονομίας σε συνδυασμό με την αντιμεταναστευτική πολιτική του». Με άλλα λόγια το ενδεχόμενο μείωσης των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι θα συνεχισθεί ή δεν θα ανατραπεί στην συνέχεια, τουλάχιστον όσο εξαρτάται από τον Πάουελ και την μέχρι στιγμής πλειοψηφία του ΔΣ της Fed.
O λόγος είναι σαφής για την Fed: οικονομική επιβράδυνση και αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων, δηλαδή στασιμοπληθωρισμός, είναι μία πολύ πιθανή κατάσταση στο άμεσο μέλλον για τις ΗΠΑ, εφ’ όσον συνεχισθεί η τρέχουσα οικονομική πολιτική.
Και η απάντηση της Fed σ’ αυτό το περιβάλλον όσο υπάρχει Πάουελ στην Fed, δεν είναι η μείωση των επιτοκίων και του κόστους χρήματος, αλλά η αντίθετη κατεύθυνση στην νομισματική πολιτική της.
Επιτόκια στο 1% !
Απέναντι σ’ αυτή την «λογική» η κυβέρνηση Τραμπ έχει κάνει σαφείς τις προθέσεις της.
Πέρα από το να «βρίζει» ονομαστικά τον επικεφαλής της Fed, να τον απειλεί με «απόλυση» και σίγουρα να έχει ετοιμάσει τον αντικαταστάτη του στην προεδρία της Fed, ο Αμερικανός πρόεδρος προσπαθεί ήδη να ανατρέψει την υπάρχουσα πλειοψηφία στο ΔΣ της Fed με την επιχειρούμενη απόλυση μέλους του Συμβουλίου.
Δηλωμένος δημόσια στόχος του είναι να επισπεύσει την αλλαγή γραμμής στην Fed και να κατεβάσει ταχύτατα τα επιτόκια από το επίπεδο του 4% που είναι σήμερα στο 1%, δηλαδή τρείς ολόκληρες μονάδες !
Σε μία τέτοια «πραγματικότητα» η περαιτέρω διολίσθηση του δολαρίου (ήδη έχει υποτιμηθεί 14% – 15% από τις αρχές του χρόνου), θα έρθει να προστεθεί στους ήδη αυξημένους δασμούς προς κάθε κατεύθυνση, μαζί και το περιβόητο 15% στα ευρωπαϊκά προϊόντα.
Με απλή αριθμητική αυτό σημαίνει ότι αν η στρατηγική Τραμπ επικρατήσει στον ορατό ορίζοντα, είτε των επόμενων έξι μηνών, μέχρι την αντικατάσταση του Πάουελ τον Μάρτιο του 2026, είτε πιο σύντομα αν καταφέρει να ανατρέψει την ισχύουσα νομισματική πολιτική της Fed, οι αυξημένοι «δασμολογικοί» φόροι εισαγωγείς (15% δασμοί, συν 15% υποτίμηση δολαρίου) μόνο να αυξηθούν μπορούν σε επίπεδα που συνολικά (δασμοί και υποτίμηση δολαρίου) θα ξεπερνούν το 30%.
Η τιμή του χρυσού
«Διαβάζοντας» αυτή την προοπτική οι αγορές – και σ’ αυτές πλέον πρέπει να συνυπολογίζει κανείς και τις κινήσεις των Κεντρικών Τραπεζών – αρχίζουν να παίρνουν θέσεις προεξοφλώντας τις μεγάλες ανατροπές που έρχονται.
Και τα πρώτα σημάδια αυτών των «κινήσεων» μπορεί να τα διαβάσει κανείς, αφ’ ενός στις δολαριακές τιμές του χρυσού που κινούνται με μικρά σκαμπανευάσματα ανοδικά με δυναμική να ξεπεράσουν τα 3500 δολάρια πολύ πριν από το τέλος του έτους…
Η δυναμική αυτής της τάσης προφανώς έχει να κάνει με το γεγονός ότι όλα όσα προαναφέρθηκαν συντείνουν στην εκτίμηση/πρόβλεψη, ότι η περιβόητη «ανεξαρτησία» της μεγαλύτερης Κεντρικής Τράπεζας του πλανήτη, της αμερικανικής Fed, από την πολιτική της οποίας εξαρτάται μέχρι σήμερα η σχέση «ονομαστικής» και «πραγματικής» αξίας του δολαρίου, τίθεται σε πραγματικούς όρους εν αμφιβόλω.
Η «ανεξαρτησία» της Fed έχει την βάση της στη συμφωνία του ΥΠΟΙΚ (Treasury) με την Fed το 1951, η οποία διαχώριζε τη νομισματική πολιτική, τη διαχείριση της προσφοράς χρήματος, από τη δημοσιονομική πολιτική και τις αποφάσεις σχετικά με τη φορολογία και τις δαπάνες. Η συμφωνία αυτή στην πραγματικότητα απέκτησε χαρακτήρα θεμέλιου λίθου για την νομισματική πολιτική με καταλυτικά αποτελέσματα στις αρχές της δεκαετίας του ’80 όταν ο επικεφαλής της Fed Πωλ Βόκερ (ο οποίος σημειωτέον ήταν αντίθετος το 1971 στην απόφαση του Νίξον να σπάσει την σταθερή σχέση χρυσού δολαρίου) έκανε «χρήση» της συμφωνίας αυτής αυξάνοντας σε διψήφια νούμερα τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια (έφθασαν στο 18%) για να ανακόψει τον διψήφιο ανεξέλεγκτο πληθωρισμό της δεκαετίας του ’70.
Η απόφαση αυτή – με τις γνωστές συνέπειες διεθνώς – έγινε η βάση στην οποία θεσμοθετήθηκε η ανεξαρτησία των Κεντρικών Τραπεζών προκειμένου να λειτουργήσει ως ένα από τα υποκατάστατα, της χαμένης σταθερότητας του δολαρίου, μετά την κατάρρευση της Συμφωνίας του Μπρέτον Γουντς τον Αύγουστο του 1971.
Η ανεξαρτησία της Fed
Αυτός ο θεμέλιος λίθος που στηρίζει την «πραγματική» αξία του δολαρίου – δηλαδή η δυνατότητα της Fed να «υποχρεώνει» την δημοσιονομική πολιτική σε πειθαρχία στις ανάγκες της νομισματικής πολιτικής – απειλείται να «ξεθεμελιωθεί» με την επίθεση ακύρωσης του θεσμικού χαρακτήρα της «ανεξαρτησίας» της Fed.
Και κάτι τέτοιο βέβαια αν γίνει πραγματικότητα θα συμπαρασύρει ολόκληρο το σύστημα των Κεντρικών Τραπεζών και των νομισμάτων που στηρίζεται σ’ αυτό. Και δεν είναι σαφές τι «εργαλεία» υπάρχουν και πόσο αποτελεσματικά μπορούν να είναι αυτά για να περιορίσει κανείς τις συνέπειες…
Αυτής της προοπτικής συνεπακόλουθο είναι η απότομη στροφή αφ’ ενός των Κεντρικών Τραπεζών που βρίσκονται στην περιφέρεια του συστήματος της Fed, για αυξημένες αγορές χρυσού σε φυσική μορφή, όπως και των επενδυτικών χαρτοφυλακίων που συνδέονται με κρατικά Ταμεία κ.λ.π. Η «πίεση» αυτή με αυξομειώσεις στην έντασή της επηρεάζει ασφαλώς αυξητικά τις τιμές του χρυσού, παρά το γεγονός ότι οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες όπως η Fed, αλλά και οι χρηματοοικονομικοί κολοσσοί των ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι σε θέση να επηρεάζουν την διαμόρφωση των τιμών του χρυσού «φρενάροντας» αυτή την αυξητική τάση.
Η τιμή των stablecoins
Προφανώς η πίεση αυτή μέσα από το δολάριο και την μεταβλητότητα της ονομαστικής του αξίας διοχετεύεται στα κρυπτονομίσματα, που για να αποκτήσουν μία αίσθηση σταθερότητας, συνδέθηκαν σταθερά με ισχυρά νομίσματα όπως το δολάριο ή το γιέν και αποκαλούνται πλέον stablecoins…
H διαμεσολάβηση του δολαρίου, του γιέν ή άλλων ισχυρών νομισμάτων μπορεί να «θολώνει» αυτή την διασύνδεση.
Aλλά σε κάθε περίπτωση δεν τα προστατεύει από τις συνέπειες της ενδεχόμενης απώλειας του «θεσμικού» χαρακτήρα της ανεξαρτησίας της Κεντρικής Τράπεζας που εκδίδει και «εγγυάται» το νόμισμα με το οποίο συνδέονται «σταθερά» ως stablecoins.
