Τέτοιες μέρες κάθε χρόνο οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρώπης, προσκαλούν τους συναδέλφους τους από τα μητροπολιτικά κέντρα του κόσμου στο καστρο-παλάτι της ιστορικής Σίντρα στην Πορτογαλία. Θέμα τους είναι η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και η «τύχη» του ευρώ.
Φέτος, όλα όσα ακούγονται σ’ αυτό το ετήσιο Συμπόσιο που οργανώνεται μεν από την Κεντρική Τράπεζα της Πορτογαλίας, αλλά στην πραγματικότητα είναι μία συνάντηση Think Tank της ΕΚΤ, έχουν να κάνουν με το μεγάλο ζήτημα: τι θα γίνει με το «ακριβό» ευρώ.
Ήδη έχει ανατιμηθεί… αισίως κατά 14% έναντι του δολαρίου, πράγμα που σημαίνει ότι έχει αυξήσει κατά 14% περίπου τους δασμούς του 10% που έχει επιβάλει ο Τραμπ. Δασμοί που μπορεί να αυξηθούν πολύ περισσότερο αν στις 9 του Ιούλη δεν υπάρξει κάποιου είδους συμφωνία, καθώς λήγει το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει ως όριο για συμφωνία ο αμερικανός πρόεδρος.
Βέβαια στην Σίντρα κάποιοι από τους κεντρικούς τραπεζίτες, όπως ο επικεφαλής οικονομικός αναλυτής Φίλιπ Λέιν της ΕΚΤ και η δικηγόρος πρόεδρος της ΕΚΤ κ. Λαγκάρντ, δηλώνουν ευτυχείς με την ανατίμηση του Ευρώ, γιατί ενισχύεται η διεθνής θέση του ευρωνομίσματος.
Η αλήθεια είναι βέβαια εντελώς διαφορετική.
Δεν ενισχύεται το Ευρώ, το δολάριο διολισθαίνει έναντι του ευρώ εξού και το γεγονός ότι το ευρώ μέσα στο 2025 κατάφερε να διολισθήσει από την δεύτερη στην τρίτη θέση στην λίστα των νομισμάτων που χρησιμοποιούνται ως συναλλαγματικά αποθεματικά από τις Κεντρικές Τράπεζες. Το ευρώ το ξεπέρασε ο χρυσός…
Με άλλα λόγια σε ένα περιβάλλον όπου οι δασμολογικές επιβαρύνσεις από τις ΗΠΑ περιορίζουν την εξαγωγική δυνατότητα της Ευρωζώνης, η ταυτόχρονη και συνδυασμένη με αυτό ανατίμηση του ευρώ κάνει την κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη για το εμπορικό ισοζύγιο της ευρω-οικονομίας.
Το μοναδικό σημείο που η ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου «κάνει καλό» είναι στην συμπίεση του πληθωρισμού από τις εισαγωγές καυσίμων και ειδικά του LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) από τις ΗΠΑ, που όμως ήδη η Ευρώπη το πληρώνει 2 και 3 φορές ακριβότερα από το πάλαι ποτέ διαθέσιμο ρωσικό φυσικό αέριο.
Σε όλα τα άλλα το φθηνότερο δολάριο «πνίγει» το ευρωπαϊκό εμπορικό ισοζύγιο.
Αυτά συμβαίνουν σήμερα. Τι θα συμβεί αύριο;
Όπως ενημερώνονται από την Fed στην Σίντρα οι ευρωπαίοι Κεντρικοί Τραπεζίτες, το αύριο μπορεί να γίνει χειρότερο.
Γιατί; Στο γιατί απάντησε ο επικεφαλής της Fed κ. Τζ. Πάουελ – αυτός που ο Τραμπ χαρακτηρίζει «ηλίθιο» – ο οποίος εξήγησε ότι αναμένει πως ο πληθωρισμός (σ.σ. στις ΗΠΑ) θα αυξηθεί αυτό το καλοκαίρι ως αποτέλεσμα των δασμών. Εξήγησε επίσης ότι η εισαγωγή δασμών έχει θέσει την Κεντρική Τράπεζα σε αναμονή και έτσι εμπόδισε τις μειώσεις των επιτοκίων. Υπάρχει όμως και ένα τρίτο μέγα ζήτημα που είναι ότι το έλλειμμα των ΗΠΑ, το οποίο είναι «μη βιώσιμο» και ο νόμος για τον Προϋπολογισμό που προωθεί ο Τραμπ θα το αυξήσει ακόμα περισσότερο.
Όλα αυτά «λένε» ότι το δολάριο έχει όλες τις προϋποθέσεις για να διολισθήσει όσον αφορά την συναλλαγματική του ισοτιμία ακόμα περισσότερο.
Το αβέβαιο αύριο
Το πρόβλημα όμως δεν είναι μόνο οι τρέχουσες «συνθήκες» μέσα στις οποίες κινείται το δολάριο, αλλά το γεγονός ότι δεν μπορεί να γίνει καμία σοβαρή πρόβλεψη για το τι θα ακολουθήσει.
Η 9η Ιουλίου είναι ακόμα μπροστά μας και είναι άγνωστο πως θα καταλήξει η υπόθεση των δασμών από πλευράς ΗΠΑ.
Είναι επίσης το ίδιο αβέβαιο το τι θα κάνει ο Τραμπ με την ηγεσία της Fed, αν δηλαδή θα συνεχίσει την επίθεση ενάντια στον Πάουελ και την προσεκτική στάση που αυτός ακολουθεί προς το παρόν ή όχι.
Με απλά λόγια το ενδεχόμενο ακόμα μεγαλύτερης διολίσθησης του δολαρίου έναντι του ευρώ μοιάζει πολύ πιθανό, καθώς η αντικατάσταση του Πάουελ με κάποιον που θα «ακούει» τον Τραμπ και θα σπεύσει να μειώσει τα επιτόκια, θα ενισχύσει αυτή την τάση ακόμα περισσότερο.
Στην Σίντρα οι Κεντρικοί Τραπεζίτες θεωρούν ότι το ευρώ και η προβληματική κατάσταση της ευρωοικονομίας μπορεί να αντέξει μία ισοτιμία με το δολάριο το πολύ μέχρι το 1,2 δολ/ευρώ.
Σήμερα βρίσκεται ήδη στο 1,17 δολ/ευρώ, πολύ κοντά στο όριο αντοχής. Τι θα ακολουθήσει μετά; Και μάλιστα σε ένα ήδη αβέβαιο περιβάλλον δασμολογικών συγκρούσεων και αναταραχής;
Κάποιοι κεντρικοί τραπεζίτες λένε ήδη πως μια εικόνα για το αβέβαιο μέλλον, ίσως θα την έχουμε τον Αύγουστο στο ετήσιο Συμπόσιο του Jackson Hole στο Γουαϊόμινγκ των ΗΠΑ, όπου είθισται ο επικεφαλής της Fed να παρουσιάζει κάθε χρόνο τις εκτιμήσεις του για το δολάριο και την διεθνή οικονομία.
Φέτος ίσως να είναι και η τελευταία φορά που αυτό θα γίνει από τον Τζ. Πάουελ, λόγω της δηλωμένης πρόθεσης του Τραμπ να τον «διώξει» από την Fed, γεγονός που μπορεί να προδικάζει μία πολύ πιο «έξω από τα δόντια» τοποθέτηση του Κεντρικού Τραπεζίτη.
Είναι άλλωστε ο μοναδικός θεσμικός παράγοντας που μέχρι στιγμής δεν έχει ακολουθήσει τις εντολές του Τραμπ, αλλά «τιμά» την ανεξαρτησία της Fed σαν καταστατική αρχή λειτουργίας της Κεντρικής Τράπεζας. Τότε ίσως καταλάβουμε λίγα περισσότερα από όσα μπορούμε να αντιληφθούμε σήμερα για την τύχη του ευρώ, από τα λεγόμενα της κ. Λαγκάρντ στην Σίντρα.
