Ο Άγιος Αρτέμιος θεωρείται Μεγαλομάρτυς του Χριστιανισμού και, σύμφωνα με τον Συναξαριστή, ήταν “Δουξ και Αυγουστιάλιος” επί Μ. Κωνσταντίνου. Ποια είναι η ιστορία του και τι προστατεύει.
Η ζωή και το έργο του Άγιου Αρτέμιου
Ο Άγιος Αρτέμιος αποκεφαλίστηκε στην Αντιόχεια κατόπιν διαταγής του Αυτοκράτορα Ιουλιανού επειδή δημόσια τον κατέκρινε για την θεωρούμενη “αποστασία” του, από τον Χριστιανισμό. Αργότερα το λείψανο του Αγίου μεταφέρθηκε και τάφηκε στον ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στη Κωνσταντινούπολη, όπου, κατά την παράδοση, συνέβαιναν και πολλά θαύματα.
Ο Αρτέμιος σύμφωνα με το Μαρτύριο του Αρτεμίου, βρέθηκε στην Αντιόχεια μετά από εντολή του Ιουλιανού και στα πλαίσια της διευρυμένης δικαιοδοσίας του έξω από τα όρια της Αιγύπτου και συγκεκριμένα στην επαρχία της Συρίας. Όταν φτάνει εκεί διαπιστώνει τον βασανισμό δύο πρεσβυτερων, των Ευγενίου και Αρτεμίου και επειδή διαμαρτυρήθηκε στον αυτοκράτορα εκείνος του αφαίρεσε το αξίωμα του δούκα και διέταξε τη φυλάκισή του και το βασανισμό του, ο οποίος κατέληξε στον δια αποκεφαλισμού θάνατό του.
Το μαρτύριό του έλαβε χώρα στις 20 Οκτωβρίου 362 μ.Χ. Φαίνεται πως η αντιπαγανσιτική δράση του δούκα Αρτέμιου στην Αίγυπτο ήταν γνωστή στον Ιουλιανό και τον κάλεσε στη Συρία με σκοπό να τον παγιδεύσει. Από τη μαρτυρία και άλλων ιστορικών και χρονογράφων του Βυζαντίου, Θεοδώρητο Κύρου, Πασχάλιο Χρονικό, Θεοφάνη, Κεδρηνό και Νικηφόρο Κάλλιστο Ξανθόπουλο, πληροφορούμαστε πως είχε διαταχθεί από πριν το μαρτυρικό τέλος του Αρτεμίου, η δήμευση της περιουσίας του Δούκα, άσχετα αν εκτελέστηκε η απόφαση μετά τον θάνατό του.
Τα θαύματα, ο εορτασμός στη μνήμη του και τι προστατεύει
Μια διακόνισσα, η Αρίστη, στη συνέχεια έλαβε το σώμα του και το ενταφίασε στο προάστιο της Δάφνης με τιμές μάρτυρα, ενώ το μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη στη συνέχεια. Από μια συλλογή θαυμάτων, τα Θαύματα Αρτεμίου (7ος αι. μ.Χ) πληροφορούμαστε πως τοποθετήθηκε στην περιοχή Οξειά της Κωνσταντινούπολης.
Στον Άγιο Αρτέμιο που η μνήμη του εορτάζεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 20 Οκτωβρίου κατ΄ έτος, αποδίδονται ιάσεις κήλης και συναφών παθήσεων.
Στην Αθήνα υφίσταται Ιερός Ναός του Αγίου Αρτεμίου, στη συνοικία Γούβα (πίσω και ανατολικά του Α΄ Νεκροταφείου). Υπάρχει επίσης μεγαλοπρεπής Ι. Ναός εντός της Σχ. Αστυνομίας επί της Λ. Μεσογείων στους Αμπελοκήπους που είναι ανοιχτός στο κοινό και λειτουργεί κανονικά.
Ο Μεγαλομάρτυς Αρτέμιος έχει οριστεί ως προστάτης Άγιος της Ελληνικής Αστυνομίας καθώς και πολιούχος της Μυκόνου.
Άγιος Αρτέμιος Απολυτίκιο
Εὐσέβειας τοῖς τρόποις καλλωπιζόμενος,
ἀθλητικῆς ἀγλαΐας ὤφθης σοφε κοινωνός,
προς ἀγῶνας ἀνδρικους παραταξάμενος
ὅθεν ὡς λύχνος φωταυγής,
τῶν θαυμάτων τας βολάς,
ἐκλάμπεις τῇ οἰκουμένῃ,
Ἀρτέμιε Ἀθλοφόρε,
προς σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν