Στη Χάγη είναι στραμμένα σήμερα τα βλέμματα και στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, η οποία διεξάγεται υπό τη σκιά της εκρηκτικής κατάστασης στη Μέση Ανατολή.
Παρ’ ότι η ατζέντα στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ αφορά στην αύξηση των αμυντικών δαπανών των κρατών – μελών, είναι βέβαιο ότι οι σύμμαχοι θα κληθούν να διαμορφώσουν κοινή γραμμή για τη σύγκρουση του Ισραήλ με το Ιράν και την νέα ένταση στη Μέση Ανατολή.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, αναμένεται να αναφερθεί στον ρόλο που καλείται να παίξει η Συμμαχία εν μέσω ενός όλο και πιο αβέβαιου διεθνούς περιβάλλοντος και να υπογραμμίσει τις απειλές για την περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια.
Η εξαίρεση της Ισπανίας «δυναμιτίζει» το κλίμα
Βασικό ζητούμενο της Συνόδου είναι η επικαιροποίηση της Δέσμευσης περί Αμυντικών Δαπανών (DIP – Defense Investment Pledge) στο 5% του ΑΕΠ μέχρι το 2035, κατ’ απαίτηση του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, προκειμένου να συνεχιστεί η στρατιωτική στήριξη των ΗΠΑ στην Ευρώπη.
Στην πρώτη του Σύνοδο με την ιδιότητα του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, ο Μάρκ Ρούτε καλείται να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει ρήγμα στο εσωτερικό της Συμμαχίας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ωστόσο, το κάθετο «όχι» της Μαδρίτης και το βήμα πίσω που έκανε ο Γενικός Γραμμματέας του ΝΑΤΟ προ ημερών, διαβεβαιώνοντας τον Ισπανό Πρόεδρο, Πέδρο Σάντσεθ, ότι η χώρα του θα έχει «ευελιξία» ως προς το πώς θα ανταποκριθεί στους στόχους, «δυναμίτισε» το κλίμα.
Ήδη, πριν ακόμη ξεκινήσει η Σύνοδος, αντίστοιχο καθεστώς ζήτησαν κι άλλες χώρες.
Τον Σάντσεθ ακολούθησε και ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο, ενώ ευελιξία φέρεται να ζητούν και το Βέλγιο και ο Καναδάς.
Κι αυτό, παρά τις διαβεβαιώσεις Ρούτε στον πρόεδρο Τραμπ ότι πείστηκαν άπαντες οι σύμμαχοι, όπως ανέφερε μήνυμα του, το οποίο «μαρτύρησε» εν πτήσει προς την Ολλανδία ο Αμερικανός πρόεδρος.
Τι σημαίνει για την Ελλάδα ο νέος στόχος για τις αμυντικές δαπάνες
Η «απαίτηση» Τραμπ, για την Ελλάδα σημαίνει ότι θα πρέπει σταδιακά τα επόμενα 10 χρόνια, σχεδόν να διπλασιάσει τις αμυντικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά και μετά το 2035, να διατηρήσει το ποσοστό του 5%.
Έως σήμερα, ο πήχης των αμυντικών δαπανών για τα κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ, βρισκόταν στο 2% του ΑΕΠ κάθε χώρας, με την Ελλάδα να βρίσκεται στη λίστα των κρατών που, κυρίως λόγω της δύσκολης γειτνίασης με την Τουρκία, ξεπερνά το στόχο.
Οι θέσεις της Αθήνας στη Σύνοδο
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην παρέμβαση του αναμένεται να τονίσει ότι η Ελλάδα ξοδεύει παραπάνω από το 3% του Α.Ε.Π. της (ήδη το 2024 το ποσοστό ήταν 3,08%) για την άμυνα και ότι ανήκει στον σκληρό πυρήνα των χωρών της Συμμαχίας που «έβαλε το χέρι στην τσέπη» και με το παραπάνω.
Αυτό επιβεβαιώνει άλλωστε και η λίστα των αμυντικών δαπανών επί του Α.Ε.Π. που δημοσιοποίησε σε ανάρτηση του ο Ντ. Τραμπ, και δείχνει την Ελλάδα να βρίσκεται στην πέμπτη θέση, μετά την Πολωνία, την Εσθονία, τις ΗΠΑ και τη Λετονία.
Παράλληλα, ο Κ. Μητσοτάκης θα κάνει αναφορά στο γεγονός ότι πρόσφατα η κυβέρνηση παρουσίασε το 12ετές αμυντικό εξοπλιστικό πρόγραμμα της χώρας, ύψους 25 δισ. ευρώ.
Η θέση της Αθήνας είναι ότι όλοι οι σύμμαχοι θα πρέπει να συμμετέχουν στον ίδιο βαθμό στην αύξηση των αμυντικών δαπανών, προκειμένου να επιτευχθεί ο συλλογικός σκοπός της συμμαχίας, και υπό αυτό το πρίσμα οποιαδήποτε διαφοροποίηση τη βρίσκει αντίθετη.
Ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, θα υπογραμμίσει τη σταθερότητα και την αξιοπιστία της Ελλάδας ως συμμάχου, «καθώς τηρούσε τη δέσμευση περί αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ (2% του ΑΕΠ) ακόμη και στα δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης, συνεισφέροντας σημαντικά στις δυνατότητες της Συμμαχίας σε μια κρίσιμη περιοχή για την περιφερειακή και διεθνή ασφάλεια».
Παράλληλα, θα υπενθυμίσει ότι ο ίδιος είναι από τους πρώτους Ευρωπαίους ηγέτες που υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη οι Ευρωπαίοι να επενδύσουν περισσότερο και πιο έξυπνα στην συλλογική ευρωπαϊκή άμυνα και να διαμορφώσουν έναν ισχυρό αμυντικό ευρωπαϊκό πυλώνα, συμπληρωματικά στο ΝΑΤΟ.
Η αντιπρόταση Ρούτε
Προκειμένου να αρθούν εμπόδια που «ορθώνουν» κράτη – μέλη στην απαίτηση Τραμπ για αύξηση στο 5% – ο οποίος, υπενθυμίζεται ότι έχει απειλήσει και με αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ – ο Μαρκ Ρούτε είχε προτείνει αύξηση 3,5% για αμιγώς στρατιωτικές δαπάνες και 1,5% ευρύτερα για επενδύσεις που σχετίζονται με την ασφάλεια και την άμυνα, όπως οι υποδομές, η βιομηχανία και η ανθεκτικότητα.
Επίσης, πρότεινε επέκταση του χρονικού ορίζοντα για την επίτευξη του στόχου (του 5%) σε βάθος δέκα χρόνων, αντί για επτά, καθώς και ρήτρα «αναθεώρησης» το 2029.
Η αμυντική αυτονομία της Ευρώπης στη Σύνοδο των «27» την Πέμπτη
Διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα δήλωναν με έμφαση ότι τυχόν «ναυάγιο» στη σημερινή Σύνοδο του ΝΑΤΟ θα δημιουργήσει προβλήματα και στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την Πέμπτη στις Βρυξέλλες, όπου οι 27 ηγέτες της Ε.Ε. καλούνται να συζητήσουν την επιτάχυνση των αποφάσεων για την αύξηση των δαπανών για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και άμυνα.
Τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν;
Στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ είναι πιθανόν να υπάρξει ένα σύντομο τετ τα τετ του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, χωρίς ωστόσο οι συνεργάτες τους να έχουν «κλειδώσει» οποιουδήποτε τύπου συνάντηση.
