Ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για την Πολεμική Αεροπορία, με στόχο να προχωρήσει ουσιαστικά το πρόγραμμα αναβάθμισης στα 38 μαχητικά αεροσκάφη τύπου F-16 Block 50, τα οποία με την συνδρομή των ΗΠΑ θα εξελιχθούν σε φονικές «Οχιές».
Η ελληνική Πολεμική Αεροπορία θα στείλει σύντομα το επίσημο Letter of Request (LOR) στις ΗΠΑ για να εκσυγχρονιστούν τα 38 μαχητικά αεροσκάφη F-16 Block 50 στην έκδοση Viper, μια κίνηση που θα ενισχύσει τρομακτικά τις επιχειρησιακές δυνατότητες των ελληνικών αεροπορικών δυνάμεων.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η αποστολή της LOR αποτελεί ουσιαστικά την επίσημη εκκίνηση ενός προγράμματος που θα αναδιαμορφώσει τον ελληνικό στόλο μαχητικών σε επίπεδα επιχειρησιακής αξίας πολύ ανώτερα των σημερινών.
Στο παρασκήνιο των διαπραγματεύσεων το Αεροπορικό Επιτελείο εργάζεται με εντατικούς ρυθμούς για να διασφαλίσει ότι τίποτα δεν θα λείψει από το φάκελο, όπως τεχνικές προδιαγραφές, φάκελοι όπλων, απαιτήσεις για ανταλλακτικά και μεταπωλητική διαχείριση υλικών.
Η υποβολή της LOR θα σημάνει την έναρξη της διαδρομής προς την Letter of Offer and Acceptance (LOA),το κρίσιμο στάδιο δηλαδή όπου θα κλειδώσουν επίσημα οι όροι, τα χρονοδιαγράμματα και το κόστος.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο πλήρης φάκελος όπλων – JDAM, JSOW, Harpoon, JASSM και AIM-120D
Η αναβάθμιση των Block 50 δεν είναι απλώς «ραντάρ και υπολογιστές» αλλά είναι, πρωτίστως, η εισαγωγή ενός πλήρους, σύγχρονου φακέλου όπλων που θα αναβαθμίσει ριζικά την αποτρεπτική και κρουστική ικανότητα των Μοιρών. Στο επίκεντρο του αιτήματος περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
• AIM-120D: Ο μακράς εμβέλειας πύραυλος που θεωρείται απαραίτητος για τα σύγχρονα Viper. Η ελληνική ηγεσία επιμένει στην ενσωμάτωση του AIM-120D, ώστε τα αναβαθμισμένα μαχητικά να έχουν πλήρη ισοδύναμη ικανότητα αναχαίτισης με τα πλέον σύγχρονα πρότυπα όταν το όπλο αποδεσμευτεί από τις ΗΠΑ.
• JDAM / JSOW: Η δυνατότητα ενσωμάτωσης όπλων ακριβείας που μεταφράζονται σε καθοδηγούμενες βολές σε αποστάσεις ασφαλείας αυξάνει δραματικά την ευελιξία κρούσης.
• Harpoon & JASSM/JAASM: Πύραυλοι αντιπλοϊκής και στρατηγικής κρούσης κρίσιμοι για λειτουργίες κατά στόχων στη θάλασσα αλλά και ενδοχώρας. Η πρόβλεψη για Harpoon και για πύραυλο κατηγορίας JASSM/JAASM δείχνει ότι το κύτταρο ισχύος που δημιουργεί η Π.Α. δεν περιορίζεται στα αμιγώς καθήκοντα air to air.
• IRIS-T / άλλοι μικρού βεληνεκούς πύραυλοι αέρος-αέρος: Για εγγύς αερομαχία, συμπληρωματικά στο AIM-120D.
Συνολικά, ο «φάκελος όπλων» που ζητείται μετατρέπει τα Block 50 σε πλήρως εξοπλισμένα Viper, ικανά να εκτελέσουν αποστολές καταστολής – καταστροφής εχθρικής αεράμυνας (SEAD/DEAD), κρούσης ακριβείας, αντιαεροπορικής υπεροχής και αντιπλοϊκές επιχειρήσεις, όλα τα κρίσιμα στοιχεία μιας σύγχρονης αεροπορικής δύναμης.
Τα αναβαθμισμένα ηλεκτρονικά και συστήματα αποστολής
Η καρδιά της μεταμόρφωσης βρίσκεται στα ηλεκτρονικά. Τα Block 50 θα λάβουν πακέτο που περιλαμβάνει:
• AESA ραντάρ AN/APG-83 SABR: Το ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης επιτρέπει ανίχνευση σε μεγαλύτερες αποστάσεις, παρακολούθηση πολλαπλών στόχων, βελτιωμένη λειτουργία σε περιβάλλον ηλεκτρονικού πολέμου και ακριβή εικόνα εδάφους/θαλάσσης.
• Modular Mission Computer MMC-7000A: Σύγχρονος υπολογιστής αποστολής που δίνει την υπολογιστική ισχύ για συνεργασία αισθητήρων, όπλων και συστημάτων αυτοπροστασίας.
• Link-16: Για πλήρη δικτυοκεντρική διασύνδεση με νατοϊκές και εθνικές πλατφόρμες απαραίτητο στοιχείο για την ενιαία εικόνα πεδίου μάχης.
• JHMCS (Helmet-Mounted Cueing System): Κράνος που επιτρέπει στοχοποίηση με το βλέμμα — κρίσιμο για σύγχρονες αερομαχίες και γρήγορες εμπλοκές.
• Νέα avionics, επικοινωνίες και αυτοπροστατευτικά πακέτα: Ενισχυμένα συστήματα EW, IFF και δυνατότητα future-proof ενσωμάτωσης επόμενων όπλων/αισθητήρων.
Η συνδυαστική ισχύς αυτών των στοιχείων κάνει τα Viper όχι απλώς “εκσυγχρονισμένα”, αλλά επιχειρησιακά αναβαθμισμένα στο επίπεδο 4,5 γενιάς με δυνατότητα συνεργασίας στο ίδιο πεδίο με Rafale και F-35 ως μέλη ενός ενιαίου δικτυοκεντρικού οικοσυστήματος.
Το χρονοδιάγραμμα
Η υποβολή της LOR μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα ανοίξει τον δρόμο για την LOA και την υπογραφή των συμβατικών όρων. Οι πληροφορίες από το Αεροπορικό Επιτελειό αναφέρουν ότι:
• Μετά την αποστολή της LOR, η αμερικανική πλευρά συνήθως έχει συγκεκριμένη διαδικασία ελέγχου και προετοιμασίας LOA η οποία μπορεί να απαιτήσει μερικούς μήνες. Εκτίμηση της ελληνικής πλευράς είναι ότι η LOA αναμένεται να φτάσει στην Αθήνα ενώ το πρόγραμμα αναβάθμισης των Block 52+ θα βρίσκεται σε εξέλιξη.
• Η υλοποίηση των εργασιών συντήρησης/αναβάθμισης για τα 38 Block 50 αναμένεται να αρχίσει σε φάσεις μετά το 2028, στο ρυθμό που επιτρέπει η διαθεσιμότητα εγκαταστάσεων και προσωπικού στην ΕΑΒ και στους συνεργάτες.
• Στόχος είναι να υπάρχει ομαλή ενσωμάτωση των αεροσκαφών στο υπάρχον επιχειρησιακό περιβάλλον, ώστε εντός σύντομου χρόνου μετά την ολοκλήρωση κάθε παρτίδας η Πολεμική Αεροπορία να έχει διαθέσιμα πλήρως λειτουργικά F-16 Viper.
Το χρονοδιάγραμμα, όπως πάντα, θα εξαρτηθεί και από παράγοντες όπως χρηματοδοτική έγκριση, διαθεσιμότητα υλικών και διεθνείς παραγγελίες για τα ίδια υποσυστήματα. Ωστόσο, η ελληνική πλευρά έχει την πολιτική και επιχειρησιακή αποφασιστικότητα να κινηθεί γρήγορα και στοχευμένα.
Ο στόλος του μέλλοντος: 200 μαχητικά αεροσκάφη αιχμής
Η αναβάθμιση των 38 Block 50 σε Viper εντάσσεται σε ένα ευρύτερο, μακρόπνοο σχέδιο: η συγκρότηση ενός στόλου περίπου 200 μαχητικών 4,5 και 5ης γενιάς. Η δομή που στοχεύει η Π.Α. προβλέπει:
• 83 μαχητικά αεροσκάφη F-16 Viper (Block 52+ αναβαθμισμένα) — ήδη σε εξέλιξη.
• 38 μαχητικά αεροσκάφη F-16 Viper (Block 50 αναβαθμισμένα) — το αντικείμενο της τρέχουσας LOR.
• 24 μαχητικά αεροσκάφη Rafale F3R — ως πλατφόρμες πρώτου πλήγματος και πολλαπλών ρόλων.
• 20+ stealth μαχητικά αεροσκάφη F-35A Lightning II — «αόρατες» πλατφόρμες που θα λειτουργούν ως «αισθητήρες» του δικτύου.
• Υπόλοιπα Mirage 2000-5 και Block 30 σε υποστηρικτικό ρόλο καθ’ όλη τη μεταβατική περίοδο.
Σκοπός της σύνθεσης αυτής δεν είναι μόνο η αύξηση του αριθμού των διαθέσιμων αεροσκαφών αλλά κυρίως η ομοιογένεια στα όπλα, τους αισθητήρες και τη λογική επιχειρησιακής χρήσης.
Με ενιαία πλατφόρμα Viper (121 αεροσκάφη) και συμπληρωματικές δυνατότητες Rafale και F-35, η Π.Α. αποκτά ένα ευέλικτο, διασυνδεδεμένο σώμα ισχύος.
Η παρουσία των F-35 μετατρέπει την εικόνα μάχης: τα stealth αεροσκάφη λειτουργούν ως κορυφαίοι αισθητήρες, παρέχοντας δεδομένα σε Viper και Rafale που μπορούν να αξιοποιήσουν την πλήρη ισχύ των όπλων τους και αυτός ο συνδυασμός είναι το πραγματικό «game changer» στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η αξία των Block 50 – Από το «Βέλος» και τον «Περσέα» στα Viper
Τα F-16 Block 50, που υπηρετούν στην 341 Μοίρα «Βέλος» και την 347 Μοίρα «Περσέας» στην 111 Πτέρυγα Μάχης της Νέας Αγχιάλου, ήταν πάντα ο κορμός της ελληνικής ικανότητας αεροπορικής άμυνας και κρούσης.
Παρ’ όλα αυτά, η τεχνολογική πρόοδος των τελευταίων δεκαετιών είχε δημιουργήσει χάσμα μεταξύ των δυνατοτήτων τους και των απαιτήσεων του σύγχρονου πεδίου μάχης, ειδικά στην περιοχή των ραντάρ, της συνδεσιμότητας και των ενημερωμένων avionics.
Η μεταμόρφωσή τους σε Viper κλείνει αυτό το χάσμα: τα αεροσκάφη αποκτούν αισθητήρες αιχμής, δυνατότητες δικτύωσης, σύγχρονο φάκελο όπλων και συντήρηση που ακολουθεί ενιαία λογική με τα υπόλοιπα αναβαθμισμένα αεροσκάφη.
Το αποτέλεσμα είναι άμεσο: αυξημένη εμβέλεια ανίχνευσης, ταχύτερη και ακριβέστερη αντίδραση, ικανότητα ταυτόχρονης διαχείρισης πολλαπλών απειλών και πραγματική δυνατότητα να λειτουργήσουν ως force multipliers σε συνδυασμό με Rafale και F-35.
Για τις δύο ιστορικές Μοίρες της Νέας Αγχιάλου, αυτή η αναβάθμιση δεν είναι απλά logistics, είναι επανατοποθέτηση της επιχειρησιακής τους ταυτότητας: από παραδοσιακούς φορείς σε κεντρικούς πυλώνες ενός σύγχρονου, ολοκληρωμένου αεροπορικού σχηματισμού.
Το χρονικό των διαπραγματεύσεων – Από τα 1,8 δισ. στο 1 δισ.
Το οικονομικό κεφάλαιο της συμφωνίας αποτέλεσε σημείο κρίσης. Η αρχική προσφορά της αμερικανικής πλευράς ξεπερνούσε τα 1,8 δισ. ευρώ, ένα ποσό που το επιτελείο χαρακτήρισε απαγορευτικό. Επακόλουθες προσφορές περιορίστηκαν στα 1,5 δισ. αλλά για μόλις 30 μονοθέσια F-16 όχι για το σύνολο των 38, δημιουργώντας επιπλέον προβλήματα.
Με σκληρές αλλά έξυπνες αντιπροτάσεις, πίεση και επιχειρησιακή σαφήνεια από την ελληνική πλευρά οι συζητήσεις οδήγησαν σε νέα προσέγγιση κόστους.
Η τελική πρόταση κατέβηκε κοντά στα 1,2 δισ. ευρώ, ενώ με έξυπνη αξιοποίηση του μεταπωλητικού χαρακτήρα υλικών (π.χ. ραντάρ και απάρτια από Block 52+) και την ευνοϊκή ισοτιμία ευρώ/δολαρίου, το τελικό κόστος εκτιμάται ότι θα κινηθεί περίπου στο 1 δισ. ευρώ, κόστος που θεωρείται λογικό και βιώσιμο εντός του μακροπρόθεσμου εξοπλιστικού σχεδίου.
Η στρατηγική υπεροχή έναντι της Τουρκίας
Στο επίπεδο της στρατηγικής ισορροπίας, η αναβάθμιση των 38 Block 50 σε Viper αλλάζει τον χάρτη. Η Τουρκία διατηρεί αριθμητικό πλεονέκτημα σε F-16, όμως υπολείπεται σε κρίσιμες ικανότητες. Η πρόσβαση σε F-35 έχει αποκοπεί, η πλήρης ενσωμάτωση Meteor παραμένει ζητούμενο και η χρήση ραντάρ AESA στο σύνολο του στόλου είναι αμφίβολη.
Η Ελλάδα, με 121 F-16 Viper, 24 Rafale και μελλοντικά F-35, αποκτά ποιοτικό πλεονέκτημα ενισχυμένο από την πλήρη δικτυοκεντρική λειτουργία που επιτρέπει τα Link-16, τα AESA ραντάρ και το κοινό φάκελο όπλων.
Σε ένα επιτελικό σενάριο, τα F-35 λειτουργούν ως stealth αισθητήρες, τα Rafale αναλαμβάνουν αποστολές πρώτου πλήγματος και τα Viper πολλαπλασιάζουν την ισχύ με SEAD, αναχαίτιση και κρούση.Η επιλογή της αναβάθμισης είναι, επομένως, στρατηγική και όχι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα επιβίωσης και αποτροπής.
Πηγή: OnAlert.gr – Ρεπορτάζ: Κώστας Σαρικάς
