Ο ακαδημαϊκός Δημήτρης Θάνος εξηγεί στο newsit.gr όλα όσα πραγματικά ισχύουν για την Β.1.1.318., την λανθασμένα αποκαλούμενη τις τελευταίες ημέρες «αθηναϊκή μετάλλαξη» του κορονοϊού, η οποία εκνεύρισε τους επιστήμονες με τον αυθαίρετο και ανακριβή τρόπο με τον οποίο περιγράφηκε.
Πότε και πώς μας ήρθε, ποια είναι η διασπορά της και ποια η «υπεροχή» της σε σχέση με τη βρετανική μετάλλαξη.
Τι είναι τελικά η «αθηναϊκή μετάλλαξη» που… κακώς λέγεται έτσι;
Μην την αποκαλείτε αθηναϊκή μετάλλαξη!» μας λέει, όχι χωρίς ίχνος εκνευρισμού, ο Δημήτρης Θάνος, καθηγητής, Ακαδημαϊκός και πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του «Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών» κι επικεφαλής στο «Δίκτυο Γονιδιωματικής Επιτήρησης Κορονοϊού».
Όπως σπεύδει ο ίδιος να ξεκαθαρίσει το τοπίο, με διάθεση επεξηγηματική και με εκλαϊκευμένη διατύπωση: «Κάποιοι έδωσαν το όνομα “αθηναϊκή μετάλλαξη” αλλά αυτό είναι όχι μόνο επιστημονικά απόλυτα ανακριβές, αλλά δημιουργεί και αυθαίρετους συνειρμούς που μπορεί να έχουν πολλαπλά κακό αντίκτυπο, ακόμα και στον τουρισμό. Το επιστημονικό όνομα της μετάλλαξης είναι Β.1.1.318. Ακόμα και ο χαρακτηρισμός ‘μίξη δύο μεταλλάξεων’ είναι λανθασμένος».
Σύμφωνα με τον κο Θάνο, η B.1.1.318 μετάλλαξη έχει όντως μεγαλύτερη πυκνότητα κρουσμάτων στο κέντρο της Αθήνας και στις κοντινές περιοχές. «Έχει όμως εντοπιστεί και σε άλλες περιφέρειες, απλώς σε πολύ μικρά ποσοστά» εξηγεί ο ίδιος και αναφέρει ποιες είναι αυτές οι περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδα και Κρήτης.
Πότε… μας συστήθηκε
Ο κος Θάνος μας εξηγεί ακόμα το πώς αλλά και το πότε εντοπίστηκε αυτή η μετάλλαξη στην Ελλάδα. «Την εντοπίσαμε για πρώτη φορά στα μέσα του περασμένου Φεβρουαρίου, την ίδια ημέρα σχεδόν που ανιχνεύθηκε και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Από τότε, την παρακολουθούμε πολύ στενά διότι φέρει μια μετάλλαξη η οποία σχετίζεται με ‘ανοσολογική διαφυγή’, δηλαδή με μειωμένη αντίδραση των εξουδετερωτικών αντισωμάτων απέναντι στον ιό. Αυτή τη συγκεκριμένη αλλαγή μοιράζεται και με άλλα στελέχη του κορονοϊού, όπως είναι το νοτιοαφρικάνικο, το βραζιλιάνικο κτλ. Πρόκειται για μια παραλλαγή του κορονοϊού που όντως εμφανίζει μια αυξημένη διασπορά το τελευταίο χρονικό διάστημα. Ξεκινήσαμε από ένα κρούσμα στις 15 Φεβρουαρίου και σήμερα έχουμε φτάσει στα 1046».
Click4more: Ισπανία: Προτείνει δεύτερη δόση Pfizer σε όσους έκαναν εμβόλιο Astrazeneca μετά την ενθαρρυντική μελέτη!
Όπως μας εξήγησε ο καθηγητής, στην Ελλάδα η Β.1.1.318 ήρθε από κάποιον ταξιδιώτη. «Πραγματοποιήσαμε φυλογενετική ανάλυση και είδαμε ότι η αλληλουχία του γονιδιώματος του ιού στα πρώτα κρούσματα που εντοπίσαμε είναι όμοια με γονιδιώματα τα οποία ταυτοποιήθηκαν και αναλύθηκαν στη Δυτική Αφρική αλλά και στην Γαλλία και στο Βέλγιο, σε ευρωπαϊκές χώρες δηλαδή όπου υπάρχουν αρκετά μεγάλες κοινότητες δυτικοαφρικανών. Πιστεύουμε λοιπόν ότι υπήρξαν πολλαπλές είσοδοι στη χώρα μας μέσω ταξιδιωτών κατευθείαν από Δυτική Αφρική, ή/και από Γαλλία ή Βέλγιο».
Η θνητότητα
Όσον αφορά τώρα στη θνητότητα που προκαλούν οι μεταλλάξεις, η Β.1.1.318 σύμφωνα με τον κο Θάνο είναι υπό μελέτη, η οποία αυτή τη στιγμή πραγματοποιείται από το κέντρο γονιδιωματικής του ΙΙΒΕΑΑ σε συνεργασία με την ομάδα επιδημιολογικής επιτήρησης του ΕΟΔΥ.
Όπως σημειώνει ο ίδιος: « Σκεφτείτε πάντως ότι για την βρετανική μετάλλαξη που υπάρχουν εκατομμύρια κρούσματα παγκοσμίως και συνεπώς πολύ περισσότερα δεδομένα, αυτή τη στιγμή τα συμπεράσματα από δύο μεγάλες μελέτες είναι αντικρουόμενα για το αν οδηγεί ή όχι σε μεγαλύτερη θνητότητα».
Click4more: Self test κορονοϊού: Υγειονομική βόμβα τα απόβλητα – Κίνδυνος για το ανοσοποιητικό σύστημα
Πίσω, στην πολυσυζητημένη τις τελευταίες ημέρες Β.1.1.318 σύμφωνα με τον κο Θάνο, ακόμα δεν γνωρίζουμε μετά βεβαιότητας αν είναι πιο μεταδοτική. «Αυτό που μπορούμε να πούμε με σιγουριά είναι ότι αυξάνει τη διασπορά της, παρόντος ενός ιδιαιτέρα μεταδοτικού στελέχους δηλαδή του βρετανικού. Θα πρέπει να έχει κάποιο συγκριτικό πλεονέκτημα λοιπόν για να το κάνει αυτό. Σε αυτή τη φάση διενεργούμε μελέτες μαθηματικής μοντελοποίησης της διασποράς της B.1.1.318 για να προσδιορίσουμε τον ρυθμό μετάδοσής της και να τον συγκρίνουμε με εκείνον της βρετανικής. Αυτό που αποδείχτηκε πάντως για την βρετανική μετάλλαξη είναι ότι εμφανίζεται κατά 25% έως 50% μεταδοτικότερη σε σύγκριση με το αρχικό στέλεχος της Γιουχάν. Η νοτιοαφρικανική επίσης φαίνεται ότι είναι μεταδοτικότερη. Για την βραζιλιάνικη ακόμα οι μελέτες είναι λίγες».
Το σημαντικό «εργαλείο»
Κλείνοντας, ο κος Θάνος, τονίζει πως το δίκτυο γονιδιωματικής επιτήρησης που εγκαινιάστηκε πριν από λίγους μήνες στη χώρα μας από τον Υπουργό Υγείας, είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο μέσα στην πανδημία, μιας και η λειτουργία του δίνει ανεκτίμητες πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο. Όπως μας περιγράφει ο ίδιος: «Το ινδικό στέλεχος για παράδειγμα, εντοπίστηκε αμέσως και πολύ σύντομα τα κρούσματα τέθηκαν σε παρακολούθηση και απομόνωση, για αυτό και δεν είχαμε περαιτέρω διασπορά του ινδικού στελέχους. Το ίδιο συνέβη και με το νοτιοαφρικανικό στέλεχος όταν το εντοπίσαμε πριν από τρεις μήνες στη Θεσσαλονίκη. Μεσολαβούν μόλις πέντε ημέρες από τη στιγμή που ύποπτα δείγματα που ενδέχεται να φέρουν μεταλλάξεις ανησυχίας αποστέλλονται στο κέντρο γονιδιωματικής του ΙΙΒΕΑΑ έως την γνωμάτευση που αποστέλλεται προς τον ΕΟΔΥ για την γενετική τους σύσταση. Αυτό το πρόγραμμα στενής παρακολούθησης και ανάλυσης που υλοποιείται πλέον στην χώρα μας σε πραγματικό χρόνο θα εντατικοποιηθεί κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου. Ήδη συνεργαζόμαστε με την Περιφέρεια Αττικής και με την Περιφέρεια Πελοποννήσου οι οποίες θα συνδράμουν στο έργο μας».
Ρεπορτάζ: Δήμητρα Τριανταφύλλου.