Περισσότερες από επτά ώρες διήκεσε η πολυαναμενόμενη συνεδρίαση του ΚΑΣ για το Ελληνικό. Τελείωσε αργά το βράδυ της Τρίτης (03.10.2017) με τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, με ψήφους 15-1 να κρίνουν ότι σχεδόν 300 στρέμματα του πρώην αεροδρομίου είναι αρχαιολογικός χώρος.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις αυτά τα στρέμματα βρίσκονται στον χώρο, όπου επρόκειτο να κατασκευαστούν το μεγάλο εμπορικό κέντρο (mall) και το καζίνο.
Αρχαιολογικοί χώροι στο Ελληνικό
Εντός του αρχαιολογικού χώρου, σύμφωνα με το ΚΑΣ, συμπεριλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, ο Λόφος Χασάνι. Φέρει κατάλοιπα που δείχνουν διαχρονική κατοίκηση από την προϊστορική ως τη μεταβυζαντινή περίοδο. Αρχαιολογικός χώρος και η περιοχή του αμαξοστασίου του Τραμ.
Το μέλος του ΚΑΣ που μειοψήφησε τάχθηκε υπέρ της εισήγησης της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων (ΕΦΑ) Δυτικής Αττικής, Πειραιώς & Νήσων. Η ΕΦΑ πρότεινε η κήρυξη του αρχαιολογικού χώρου να περιλαμβάνει: περίπου το ήμισυ της έκτασης της επένδυσης (περίπου 3.000 στρέμματα), καθώς και τμήμα περιοχής έξω από αυτήν, προκειμένου ο αρχαιολογικός χώρος να ακολουθεί τα όρια των αρχαίων δήμων Ευωνύμου και Αλιμούντος.
Μέχρι… που είναι αρχαιολογικός χώρος
Τα όρια του αρχαιολογικού χώρου στα οποία κατέληξαν τα μέλη του ΚΑΣ αφορούν περιοχή βόρεια και βορειανατολικά του οικοπέδου της επένδυσης, καθώς και παρακείμενης, εκτός οικοπέδου, έκτασης που πρότεινε η αρμόδια ΕΦΑ (περίπου 1.600-1.700 στρέμματα στους δήμους Ελληνικό-Αργυρούπολη, Άλιμο και Γλυφάδα), με την κήρυξη να ακολουθεί ενιαία γραμμή εντός κι εκτός επένδυσης.
Στη συνεδρίαση πραγματοποίησαν παραστάσεις εκπρόσωποι του ΤΑΙΠΕΔ και της Ελληνικό Α.Ε., καθώς και μέλη του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, που τελευταία έχουν προχωρήσει σε κινητοποιήσεις και παρεμβάσεις με κύριο αίτημα την τήρηση του αρχαιολογικού νόμου.
Το… χρονικό
Αυτή ήταν η τρίτη φορά το τελευταίο διάστημα που απασχολεί το ΚΑΣ το θέμα του Ελληνικού. Η πρώτη ήταν στις 05.09.2017, όταν, έπειτα από άλλη μια μαραθώνια συνεδρίαση, το θέμα της έγκρισης του Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ) και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) της επένδυσης διεκόπη, καθώς το κύριο ζήτημα που τέθηκε προς συζήτηση ήταν το κατά πόσο μπορούν να προστατευτούν τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής χωρίς να προηγηθεί κήρυξη ή προσωρινή οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου.
Η δεύτερη ήταν στις 27.09.2017, οπότε το ΚΑΣ, μετά από την τοποθέτηση της γενικής γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού, Μαρίας Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη, αποφάσισε κατά πλειοψηφία να διακόψει τη συνεδρίαση για την Τρίτη 03.10.2017, προκειμένου να εισαχθεί την ίδια μέρα και το ζήτημα της κήρυξης ή μη του αρχαιολογικού χώρου της περιοχής, το οποίο και θα προηγούνταν.
“Ναι” σε δυο σχέδια και όροι από το ΚΑΣ
Αμέσως μετά το θέμα της κήρυξης, συζητήθηκε εκείνο της έγκρισης του ΣΟΑ και της ΣΜΠΕ της επένδυσης στο Ελληνικό. Τα μέλη έδωσαν ομόφωνα το «πράσινο φως» στα δυο σχέδια, αλλά με ορισμένους όρους.
Για παράδειγμα:
– να υπάρξει αρχαιολογική παρακολούθηση σε όλη την έκταση του πρώην αεροδρομίου στη βάση τροποποιημένου μνημονίου σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ
– να παραμείνουν αδόμητες περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, όπως η κορυφή Χασανίου, ο αρχαιολογικός χώρος Αγίου Κοσμά, το λατομείο (που δεν συμπεριλήφθηκε στην κήρυξη) και το πιόσχημο ηρώο (το οποίο θα μεταφερθεί στη θέση που βρέθηκε εντός μητροπολιτικού πάρκου) και τέλος
– σε κάθε περίπτωση, για λόγους προστασίας των αρχαιοτήτων και του ιστορικού τοπίου της Αττικής, στις μελέτες που θα ακολουθήσουν να μειωθεί το ύψος των μεγάλων κτιρίων.
Η πρώτη αντίδραση της κυβέρνησης
Καταρχήν ικανοποίηση εκφράζει η κυβέρνηση για την εξέλιξη στο ΚΑΣ όσον αφορά το Ελληνικό.
Κυβερνητικές πηγές σημείωσαν ότι γίνεται ένα μεγάλο βήμα για την υλοποίηση της επένδυσης με τήρηση του νόμου, προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η έγκριση των διαδικασιών από το ΣτΕ.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ