Η λέξη οργή μοιάζει «μικρή» και λίγη για να περιγράψει τα όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας για τον τρόπο που αντιμετωπίστηκαν, τη «μαύρη Δευτέρα» της 23ης Ιουλίου άνθρωποι που έβλεπαν τη φωτιά στο Μάτι να τους απειλεί. Έρχονται στο φως μέσα από την εισαγγελική έρευνα για τη φωτιά με τους 100 νεκρούς στην ανατολική Αττική.
Η εισαγγελική έρευνα δεν αποτυπώνει ό,τι ίσως να γνωρίζαμε όλοι, πως δηλαδή ο κρατικός μηχανισμός απέτυχε παταγωδώς να σώσει ζωές, αλλά αποκαλύπτει τον τρόπο που αντιμετώπισαν εκείνοι που έπρεπε να βοηθήσουν τον κόσμο που καιγόταν: με αγένεια και αδιαφορία. Άνθρωποι που θα έπρεπε να ξέρουν πως να βοηθήσουν, άνθρωποι που θα έπρεπε να καθησυχάσουν και να καθοδηγήσουν εκείνους που έβλεπαν τη φωτιά να καίει τα σπίτια και τα αυτοκίνητά τους, όχι μόνο δεν το έκαναν αλλά σε πολλές περιπτώσεις αντέδρασαν με ειρωνεία και αδιαφορία. Το δεύτερο είναι χειρότερο.
Χαρακτηριστικό της αδιαφορίας ένα σημείο της εισαγγελικής διάταξης για τα όσα έγιναν το μοιραίο απόγευμα της 23ης Ιουλίου. Αναφέρουν οι εισαγγελείς: «Μόνο δε προκειμένου να καταδειχθεί εμφατικά η στάση ευτυχώς ορισμένων οργάνων του Π. Σ. παρατίθεται και η συνομιλία του αξιωματικού του Π.Σ. με τον αξιωματικό υπηρεσίας του “199” όταν είπε χαρακτηριστικά για τους κινδυνεύοντες στην περιοχή της Κινέτας: “Τώρα να καούν για να βάλουν μυαλό ρε φίλε… Ναι μπορεί να έχουμε 50 νεκρούς για πλάκα για τον κάθε β@@@@ τώρα… Τα όρνια να μείνουν εκεί”».
Οι διάλογοι της οργής
Την ημέρα που κάηκε το Μάτι και 100 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, στο τηλεφωνικό κέντρο του 199 υπήρχαν τρεις τηλεφωνητές μόνο. Κι ας είχε εκδοθεί από την προηγούμενη προειδοποίηση για αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιάς. Στις 19:17, σύμφωνα με το εισαγγελικό πόρισμα, η υπηρεσία «κατέστη ανενεργή, καθώς δεν ήταν έτοιμη και ικανή να διαχειριστεί τα περιστατικά αποτελεσματικά αλλά ούτε καν στοιχειωδώς».
Όπως αναφέρεται στην εισαγγελική διάταξη «ακριβώς λόγω της έλλειψης ικανού αριθμού χειριστών – τηλεφωνητών σε συνδυασμό με το μεγάλο αριθμό των συμβάντων διαπιστώθηκαν και περιπτώσεις απρεπούς συμπεριφοράς σε καλούντες πολίτες».
– «Έρχονται κυρία μου, έρχονται, το κέρατο μου, έρχονται».
– «Αυτό σας λέω κυρία μου ό, τι μπορούμε κάνουμε δέκα πέντε αυτοκίνητα είκοσι έρχονται, μακάρι να γεννήσουμε και άλλα».
– «Δεν κατάλαβα το ύφος σας κύριε… όχι, όχι τι είσαστε εσείς τι δεν καταλάβατε πολίτης είμαι έχετε υποχρέωση τι είσαστε μαγαζί σας είναι η Πυροσβεστική, δεν το κατάλαβα; ….Κι εγώ δεν το κατάλαβα».
– «Εντάξει δεν είναι ταξί να το παραγγείλουμε κινδυνεύει κάποιος, μπορεί να κινδυνεύει κάποιος άνθρωπος θα το δούμε έτσι; Θα ρθει».
– «Καπνό… την Αττική ο καπνός μην παραπονιέστε και φωνάζετε όλοι».
Σε άλλη συνομιλία η οποία καταγράφηκε στις 18:13 μία οικογένεια που βρίσκεται στο σπίτι της στο Νέο Βουτζά επικοινωνεί με το «199» την ώρα που η αυλή τους φλέγεται και το αυτοκίνητο τους έχει καεί: «Γύρω γύρω τώρα καίγονται όλα, έχουν καεί όλα εμείς είμαστε μέσα, έχει πολύ καπνό… χάλασε το αυτοκίνητό μας, κάηκε, τί λέτε τώρα;…».
Ο χειριστής – τηλεφωνητής απάντησε: «Σιγά – σιγά προς την παραλία δεν μπορείτε να πάτε; Έχετε αυτοκίνητο;» Και μία γυναίκα του απάντησε: «Όχι ρε παιδιά αφού έχω μωρό 13 μηνών και πόσο θα αναπνεύσει λίγο, δεν ξέρω κάντε κάτι».
Σύμφωνα με τη διάταξη, ο χειριστής – τηλεφωνητής δύο λεπτά αργότερα «αντί να προβεί στην αποστολή δυνάμεων για τη διάσωση των κινδυνευόντων στην ως άνω οικεία διαβιβάζει το συμβάν στο ΚΕΠΠ αναφέροντας του: «ο Δήμος δεν μπορεί να βάλει ένα αυτοκίνητο για να βοηθήσει, τα δικά μας σβήνουν» και το ΚΕΠΠ απαντά: «ναι παιδιά όμως δεν γίνεται όλοι εσείς να παίρνετε μόνο το δικό μου τηλέφωνο, έχει και δίπλα τρία τέσσερα εδώ πέρα» και συνεχίζοντας αναφέρει: «αυτή η κυρία δεν γίνεται να πάρει τηλέφωνο το 100 να πάει ένα περιπολικό; Αυτά που είπε σε εσένα δεν μπορούσε να τα πει στο 100;».
Click4more: «Κόλαφος» η έκθεση των εισαγγελέων και ευθύνες κατά πάντων!
Σε άλλη περίπτωση, όπως αναφέρουν οι εισαγγελείς στις 18:57 μμ πολίτης από το Μάτι επικοινωνεί με το 199 ενημερώνοντας τους για τον κίνδυνο που αντιμετώπιζαν τρεις γυναίκες καθώς έξω από το σπίτι τους καίγονταν δέντρα. Ο πολίτης ζήτησε βοήθεια για τη διάσωση και μεταφορά των γυναικών σε ασφαλή περιοχή και ο τηλεφωνητής του απάντησε: «Νταξει (αλ) πάρα πολλά περιστατικά όμως που είναι έτσι αντίστοιχα με τα δικά σας και κατασκηνώσεις προσπαθούμε να εκκενώσουμε και γίνεται χαμός» και «να σας πω, πάρτε και το 100 την αστυνομία αν μπορούν να κάνουν και αυτοί μεταφορά».
ανάλογη ήταν η συμπεριφορά και απέναντι σε εμπλεκόμενους φορείς. Αυτό προκύπτει , σύμφωνα με τους ειςαγγελείς και σε συνομιλία με την άμεση δράση: «Θέλω τροχαία στα φανάρια στη διασταύρωση στη Ραφήνα… Στη Ραφήνα έχω φωτιές από εκεί πέρα… Τι είναι αυτό στο Ν. Βουτζά, χε@@@καμε. Ο παππούς θα πεθάνει εκεί μέσα, μ@@@@@ είναι να πεθάνει ο παππούς… Θέλω τροχαία στη διασταύρωση για Ραφήνα».
Δεν ήξεραν πως… υπάρχει φωτιά
Περιγράφοντας το χάος και την ασυνεννοησία που επικράτησε το μοιραίο απόγευμα της 23ης Ιουλίου στο Μάτι, οι εισαγγελείς εκφράζουν ξεκάθαρα αμφιβολία για το αν το κεντρικό συντονιστικό όργανο γνώριζε πού ήταν σε εξέλιξη η φωτιά, πού αυτή είχε επεκταθεί ακόμη και αν υπήρχε πυρκαγιά!
Στην εισαγγελική διάταξη υπάρχει ακόμη ένας διάλογος που προκαλεί αίσθηση. Είναι ανάμεσα σε αξιωματικό της Πυροσβεστικής με την κωδική ονομασία «Ερμής Αθηνών» και σε αξιωματικό της υπηρεσίας «199», από τον οποίο προκύπτει ότι αμφότεροι είχαν πλήρη άγνοια για το ποιος ήταν ο επικεφαλής των επίγειων δυνάμεων, πού είναι η πυρκαγιά, πού έχει επεκταθεί, ποιος διαχειρίζεται τα εναέρια μέσα ακόμη και αν υπάρχει πυρκαγιά.
«Ερμής Αθηνών»: Ρε καταλαβαίνεις τι σου λέμε τόση ώρα; Σας καλώ τόση ώρα να ρίξουν τα εναέρια γιατί δεν μπορεί να πιάσει… Βόρεια βορειοδυτικά έχει θα πιάσει κορυφογραμμή και θα βγει πίσω, δεν το καταλαβαίνεται αυτό το πράγμα; Γυρνάω εγώ στο 15 δεν μου απαντάει κανένας, γυρνάμε εσάς, και δεν μου απαντάει ούτε από εσάς κανένας.
Αξιωματικός υπηρεσίας 199: Δεν έχετε ασύρματο να μιλήσετε με τα εναέρια;
«Ερμής Αθηνών»: Όχι, όχι και δεν τα χειρίζομαι εγώ τα εναέρια.
Αξιωματικός υπηρεσίας 199: Ποιος τα διαχειρίζεται;
«Ερμής Αθηνών»: Δεν ξέρω ποιος τα διαχειρίζεται, καλούσα τον, ποιος τα διαχειρίζεται εγώ μιλάω με το κέντρο και δεν απαντάτε.
Στις συνδιαλέξεις χρησιμοποιούνται συγκεκριμένες κωδικές λέξεις που αντιστοιχούν στην ιδιότητα του αναφερόμενου αξιωματικού στην ιεραρχία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ανά περιοχή. Στη συγκεκριμένη συνομιλία ο «Ερμής Αθηνών» είναι ο υποδιοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Αθηνών, ο οποίος δηλώνει ότι δεν γνωρίζει ποιος διαχειρίζεται τα εναέρια μέσα! Το ίδιο ισχύει και για τον αξιωματικό υπηρεσίας στο 199, τη δεδομένη στιγμή.