Πενήντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον ξεσηκωμό των φοιτητών του Πολυτεχνείου, εναντίον του βάναυσου στρατιωτικού καθεστώτος της 21ης Απριλίου 1967. Με εντολή των ηγετών της Χούντας, τη νύχτα της 17ης Νοεμβρίου 1973 επενέβη ο στρατός και ένα από τα παραταγμένα τανκς εισέβαλε στο πανεπιστημιακό ίδρυμα.
Στις 3 π.μ. της 17ης Νοεμβρίου 1973 αποφασίστηκε η επέμβαση του στρατού στο Πολυτεχνείο για να διαλυθεί η αντιδικτατορική κινητοποίηση των φοιτητών, η οποία είχε αρχίσει στις 14 του μήνα.
Ένα από τα τρία τεθωρακισμένα άρματα που είχαν παραταχθεί έξω από τη σχολή, γκρέμισε την κεντρική πύλη. Από τα συντρίμμια τραυματίστηκε σοβαρά, με συντριπτικά κατάγματα στα πόδια, η φοιτήτρια Πέπη Ρηγοπούλου.
Ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου που είχαν στήσει οι φοιτητές, έκανε εκκλήσεις στους στρατιώτες να αψηφήσουν τις εντολές των ανωτέρων τους.
Ο εκφωνητής απήγγειλε τον Εθνικό Ύμνο, και δεν σταμάτησε ακόμα και μετά την εισβολή του τανκ στον χώρο της σχολής. Αλλά και οι φοιτητές που είχαν παραμείνει στο Πολυτεχνείο, μαζεύτηκαν στο κεντρικό προαύλιο, ψάλλοντας και εκείνοι τον Εθνικό Ύμνο.
Η πτώση της πύλης ακολουθήθηκε από την είσοδο ενόπλων στρατιωτών των ΛΟΚ που οδήγησαν τους φοιτητές έξω από το Πολυτεχνείο, μέσω της πύλης της οδού Στουρνάρη.
Οι αστυνομικές δυνάμεις που περίμεναν στα δύο πεζοδρόμια επιτέθηκαν στους φοιτητές, κάποιοι από τους οποίους κατόρθωσαν να βρουν καταφύγιο σε γειτονικές πολυκατοικίες.
Την ίδια ώρα, ελεύθεροι σκοπευτές της αστυνομίας άνοιγαν πυρ από γειτονικές ταράτσες, ενώ άνδρες της ΚΥΠ καταδίωκαν όποιους προσπαθούσαν να ξεφύγουν.
Οι εκφωνητές του σταθμού του Πολυτεχνείου παρέμειναν στο πόστο τους και συνέχισαν να εκπέμπουν μέχρι που συνελήφθησαν.
Στρατιώτες και αστυνομικοί έβαλλαν με πραγματικά πυρά κατά πολιτών μέχρι και την επόμενη μέρα, με συνέπεια αρκετούς θανάτους στον χώρο γύρω από το Πολυτεχνείο, αλλά και στην υπόλοιπη Αθήνα.
Η πρώτη λίστα με τους καταγεγραμμένους νεκρούς της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, στις 19 Νοεμβρίου 1973, περιλάμβανε τα ονόματα των θυμάτων που είχαν νεκροτομηθεί έως το απόγευμα της Κυριακής, 18 Νοεμβρίου 1973.
Μεταξύ αυτών, ήταν οι μαθητές Λυκείου, Αλέξανδρος Σπαρτίδης, Διομήδης Κομνηνός και ένα πεντάχρονο αγόρι στην περιοχή του Ζωγράφου, νεκροί από στρατιωτικά και αστυνομικά πυρά κατά περίπτωση. Επίσης υπήρχαν δύο αλλοδαποί πολίτες: μία Νορβηγίδα φοιτήτρια και ένας Αφγανός ταχυδακτυλουργός, υπήκοος Τουρκίας.
Η πρώτη επίσημη καταγραφή, τον Οκτώβριο του 1974, από τον εισαγγελέα, Δημήτρη Τσεβά, έκανε λόγο για 34 νεκρούς.
Έναν χρόνο αργότερα, ο αντιεισαγγελέας εφετών, Ιωάννης Ζαγκίνης, μίλησε για 23 νεκρούς, ενώ κατά τη διάρκεια της δίκης που ακολούθησε προστέθηκε ακόμη ένας.
Σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, το 2003, ο αριθμός των ταυτοποιημένων νεκρών ανερχόταν σε 24, ενώ αυτός των νεκρών αγνώστων στοιχείων σε 16. Το 2009 το ΕΙΕ δημοσίευσε κατάλογο με τα ονόματα των 24 νεκρών που είχαν ταυτοποιηθεί.
φωτογραφίες: Eurokinissi