Ο Παιδικός Σταθμός και το Νηπιαγωγείο αποτελούν την πρώτη επαφή των μικρών παιδιών με τη σχολική ζωή, σηματοδοτούν τον πρώτο και κύριο αποχωρισμό του παιδιού από την οικογένεια. Όμως τώρα ο κύκλος του Νηπιαγωγείου έκλεισε και μπροστά του ανοίγεται ένας νέος, πολύ μεγαλύτερος κύκλος εμπειριών, γνώσεων και δεξιοτήτων. Κι αυτό από μόνο του είναι γεγονός που θα πρέπει να εμπνέει χαρά και ενθουσιασμό!
Η μετάβαση στην Α΄ τάξη του Δημοτικού είναι ένας σημαντικός σταθμός στη ζωή κάθε παιδιού επειδή έρχεται αντιμέτωπο με νέες μαθησιακές απαιτήσεις και κοινωνικές συνθήκες, στις οποίες καλείται να ανταποκριθεί. Για τον λόγο αυτό τόσο το σχολείο όσο και η οικογένεια πρέπει να σταθούν δίπλα στα παιδιά, με σκοπό την καλύτερη προσαρμογή τους στη νέα βαθμίδα εκπαίδευσης. Πρωταρχικός μας στόχος στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα είναι η ομαλή μετάβαση του παιδιού από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό και γι’ αυτό φροντίζουμε το σχολικό περιβάλλον να είναι την ίδια στιγμή φιλικό και διδακτικό, να καλλιεργεί σχέσεις σεβασμού και κατανόησης, ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση του παιδιού. Θέτοντας τις σωστές βάσεις, αποσκοπούμε τα παιδιά μας να είναι πρωτίστως ήρεμα και χαρούμενα, να νιώθουν ασφάλεια και οικειότητα, να μη φοβούνται το σχολείο αλλά, αντιθέτως, να είναι πρόθυμα να ανακαλύψουν αυτή τη νέα εμπειρία.
Η μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό δεν συνιστά, βέβαια, σημαντικό βήμα μόνο για το παιδί, αλλά και για τη ζωή ολόκληρης της οικογένειας, καθώς η καθημερινότητα όλων αλλάζει πλέον σημαντικά. Το παιδί καλείται να αντιμετωπίσει μια νέα βαθμίδα, διαφορετικές κτηριακές εγκαταστάσεις, καινούργια πρόσωπα (συμμαθητές, εκπαιδευτικούς και διευθυντές), νέα ωράρια και ρουτίνες, καθώς και διαφορετικές απαιτήσεις (μαθησιακές και κοινωνικές). Η προσαρμογή δεν είναι πάντα εύκολη και οι αντιδράσεις των παιδιών ποικίλλουν: άλλα εκφράζουν τα συναισθήματά τους, ενώ κάποια άλλα τα συγκρατούν και τα κρύβουν. Ορισμένα παιδιά μπορεί να είναι ενθουσιασμένα, άλλα θυμωμένα, κάποια άλλα να σιωπούν, να είναι στεναχωρημένα, κουρασμένα ή ακόμα και να αρνούνται στην αρχή να πάνε στο σχολείο. Είναι σημαντικό να επιτρέπουμε στα παιδιά να εκφράζουν όλα αυτά τα συναισθήματα, αλλά και να τους δώσουμε χρόνο ώστε να αφομοιώσουν όλες τις αλλαγές.
Ιδιαίτερα σημαντική για την προσαρμογή τους είναι η κατάλληλη προετοιμασία του παιδιού ήδη από το οικογενειακό του περιβάλλον: η θετική στάση των γονέων και η συσχέτιση του Δημοτικού με τα νέα και όμορφα που θα γνωρίσει, είναι σημαντικές προϋποθέσεις για την επιτυχημένη μετάβαση. Βοηθάει οπωσδήποτε οι γονείς να εμπιστεύονται το σχολείο, να είναι σταθεροί και σίγουροι στο ότι μέσα στην τάξη και στα διαλείμματα συντελείται κάτι πολύ καλό και μη διαπραγματεύσιμο για τη ζωή του παιδιού τους. Θέλουμε να γνωρίζετε ότι οι εκπαιδευτικοί, οι διευθυντές και οι σύμβουλοι-ψυχολόγοι είναι πάντοτε διαθέσιμοι και πρόθυμοι να βοηθήσουν γονείς και παιδιά σε αυτή την ευαίσθητη περίοδο της προσαρμογής.
Ο υψηλός δείκτης αυτονόμησης του παιδιού αποτελεί ισχυρό προβλεπτικό παράγοντα για την καλή προσαρμογή του παιδιού στη νέα πραγματικότητα. Σε αυτήν την ηλικία αναμένουμε ότι το παιδί θα αυτοεξυπηρετείται (τουαλέτα, ντύσιμο, φαγητό), θα κοιμάται μόνο του, χωρίς την παρουσία ενήλικα και σε συγκεκριμένη ώρα. Τα σαφή όρια παρέχουν ασφάλεια και σταθερότητα στην καθημερινότητα και τις νέες ρουτίνες του παιδιού.
Σε ό,τι σχετίζεται με το πρόγραμμα του σχολείου και τις υποχρεώσεις του, το παιδί χρειάζεται σταδιακά να αντιληφθεί ότι αφορούν το ίδιο και όχι τους γονείς του. Σκοπός είναι να μάθει να αντιμετωπίζει τόσο τις επιτυχίες όσο και τις ματαιώσεις που καθημερινά όλοι μας βιώνουμε γιατί μέσα από αυτές τις εμπειρίες οδηγείται βήμα-βήμα στην αυτονόμηση και την ωριμότητα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να επιτρέπουμε στα παιδιά μας να βιώνουν και την επιτυχία αλλά και το λάθος ή τη σύγκρουση. Επίσης, είναι αναγκαίο από την πλευρά των γονέων να μη γίνεται σύγκριση του παιδιού με τα αδέρφια ή τους συμμαθητές του. Το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης, επεξεργασίας και ανταπόκρισης στα νέα δεδομένα. Ο γονιός θα πρέπει να επαινεί το παιδί με σαφήνεια, εστιάζοντας κυρίως στην προσπάθεια.
Στη νέα πραγματικότητα του Δημοτικού λοιπόν, κάθε παιδί προσαρμόζεται με τον δικό του τρόπο και στον δικό του χρόνο. Αυτονόητο είναι πως η οικογένεια και το σχολείο, σε αγαστή συνεργασία, βρισκόμαστε πάντοτε πλάι του, οδηγοί και συνοδοιπόροι σε αυτό το νέο του ταξίδι.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι:
• Όσο περισσότερο αγχώνονται οι μεγάλοι, τόσο περισσότερο εγκλωβίζονται τα παιδιά!
• Το παιδί χρειάζεται να μάθει σταδιακά πως ό,τι σχετίζεται με το σχολείο και τις υποχρεώσεις του αφορά το ίδιο το παιδί και όχι τους γονείς του. Σκοπός είναι να μάθει να αντιμετωπίζει τόσο τις επιτυχίες όσο και τις ματαιώσεις που καθημερινά όλοι μας βιώνουμε, γιατί μέσα από αυτές τις εμπειρίες οδηγείται βήμα – βήμα στην αυτονόμηση και την ωριμότητα.
• Κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης, επεξεργασίας και ανταπόκρισης στα νέα δεδομένα. Ο γονιός θα πρέπει να επαινεί το παιδί με σαφήνεια εστιάζοντας κυρίως στην προσπάθεια!
Καλή σχολική μας χρονιά!
Δήμητρα Δάμτσα
Ψυχολόγος Παιδιών & Εφήβων, BSc, MSc
Συντονίστρια Τμήματος Συμβουλευτικής
Εκπαιδευτήρια Γείτονα
