Η Λιζ Τρας, που αναλαμβάνει επισήμως την Τρίτη τα καθήκοντά της, θα πρέπει να αντιμετωπίσει μια σειρά σημαντικών προβλημάτων ως πρωθυπουργός: Από την επιδείνωση της κρίσης του κόστους διαβίωσης, μέχρι την ύφεση.
Ωστόσο, μόνο ένας στους επτά Βρετανούς πιστεύει ότι η Λιζ Τρας θα είναι καλύτερη πρωθυπουργός σε σύγκριση με τον Μπόρις Τζόνσον, σύμφωνα με μια δημοσκόπηση της εταιρείας YouGov. Σχεδόν ένας στους τέσσερις μάλιστα, έχει την αίσθηση ότι θα είναι χειρότερη…
Η δημοσκόπηση της YouGov έγινε σε δείγμα 2.488 ενηλίκων. Το 14% αναμένει ότι η Τρας θα κάνει «καλύτερη δουλειά» από τον Τζόνσον ενώ το 27% πιστεύει ότι θα είναι χειρότερη.
Η Τρας, που στο παρελθόν έχει δηλώσει ότι προτιμάει τις περικοπές φόρων από τα «επιδόματα», υποσχέθηκε την Κυριακή ότι κατά την πρώτη εβδομάδα της στην πρωθυπουργία θα αναλάβει αμέσως δράση για να αντιμετωπίσει τους αυξημένους λογαριασμούς ενέργειας και να αυξήσει τα ενεργειακά αποθέματα.
Οι μισοί από τους ερωτηθέντες είπαν ότι απογοητεύτηκαν από την εκλογή της Τρας. Μόνο ένας στους πέντε Βρετανούς πιστεύει ότι η κυβέρνησή της θα καταφέρει να αντιμετωπίσει το κατεπείγον πρόβλημα του κόστους διαβίωσης.
Με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο πάντως, η Λιζ Τρας θα πρέπει να βγάλει την οικονομία από την χειρότερη κρίση του κόστους διαβίωσης εδώ και δεκαετίες και να αντιμετωπίσει άλλα ζητήματα όπως τις απεργίες αλλά και αυτά που προκαλεί ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Η ίδια, στις πρώτες δηλώσεις της μετά την εκλογή της, υποσχέθηκε ένα «τολμηρό σχέδιο» για την μείωση των φόρων και την αύξησης της οικονομικής ανάπτυξης εν μέσω κρίσης του κόστους διαβίωσης.
«Θα εφαρμόσω ένα τολμηρό σχέδιο για την μείωση των φόρων και την αύξηση της ανάπτυξης της οικονομίας μας», είπε μετά την ανακοίνωση της νίκης της επί του Ρίσι Σουνάκ, υποσχόμενη επίσης να αντιμετωπίσει την έκρηξη των τιμών της ενέργειας για τα νοικοκυριά και τα «μακροπρόθεσμα» προβλήματα της τροφοδοσίας σε ενέργεια.
Παραίτηση με το «καλημέρα»
Πάντως τα… «παρατράγουδα» ξεκίνησαν αμέσως μετά την εκλογή της Λιζ Τρας, καθώς η υπουργός Εσωτερικών, Πρίτι Πατέλ, ανακοίνωσε πως θα παραιτηθεί από τη θέση της, όταν η νέα ηγέτιδα των Συντηρητικών αναλάβει και επίσημα τα καθήκοντά της.
«Συγχαίρω τη Λιζ Τρας για την εκλογή της και θα την στηρίξω ως νέα πρωθυπουργό» ανέφερε η Πατέλ στην επιστολή της παραίτησής της, που απευθύνεται στον Μπόρις Τζόνσον.
«Επέλεξα να συνεχίσω να υπηρετώ τη χώρα και την περιφέρεια του Γούιθαμ από τα πίσω έδρανα (σ.σ. του κοινοβουλίου) όταν αναλάβει επισήμως η Λιζ Τρας και διορίσει νέο υπουργό Εσωτερικών», πρόσθεσε.
Οι προκλήσεις που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η Τρας
Η κρίση κόστους διαβίωσης
Αυτή είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει: Να βοηθήσει τους πολίτες να διαχειριστούν τον υψηλότερο πληθωρισμό εδώ και τέσσερις δεκαετίες, το άλμα των τιμών ενέργειας και τις προειδοποιήσεις για παρατεταμένη ύφεση.
Ο μέσος ετήσιος ενεργειακός λογαριασμός των βρετανικών νοικοκυριών θα αυξηθεί από τις 1.277 λίρες που ήταν πέρυσι στις 3.549 λίρες από τον Οκτώβριο και οι τιμές αναμένεται να κινηθούν υψηλότερα την επόμενη χρονιά.
Η Τρας δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι τάσσεται υπέρ φορολογικών μειώσεων αντί «παροχών» για να βοηθήσει τους πολίτες με την κρίση του κόστους διαβίωσης. Ωστόσο η ίδια αναμένεται να προσφέρει ευρύτερη στήριξη στα νοικοκυριά.
Η Τρας έχει επίσης υποσχεθεί έκτακτο προϋπολογισμό λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, με φορολογικές μειώσεις. Αυτό θα περιλαμβάνει την ανάκληση της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1,25 ποσοστιαίες μονάδες.
Οι απεργίες
Η Τρας θα έρθει άμεσα αντιμέτωπη με την οργή των επικεφαλής των εργατικών συνδικάτων. Εργαζόμενοι στους σιδηροδρόμους, δικηγόροι, προσωπικό υγειονομικών υπηρεσιών και πανεπιστημιακοί απεργούν ή σχεδιάζουν κινητοποιήσεις καθώς ο πληθωρισμός τροφοδοτεί αιτήματα για υψηλότερο μισθό.
Για να αντιμετωπιστεί αυτή η αναταραχή, η Τρας έχει δηλώσει ότι θα προχωρήσει σε «σκληρές και αποφασιστικές ενέργειες» για να περιορίσει τις απεργιακές κινητοποιήσεις των συνδικάτων.
Το Brexit
Η νέα πρωθυπουργός θα πρέπει να διαχειριστεί τα πρακτικά ζητήματα της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εκπληρώνοντας τη δέσμευση να ξαναγραφτεί η συμφωνία που επετεύχθη από τον προκάτοχό της.
Ως υπουργός Εξωτερικών, προώθησε τα σχέδια να θεσπιστεί το νομοσχέδιο του πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας, που θα ακυρώσει τμήμα της συμφωνίας του Brexit του Τζόνσον.
Η Βρετανία εδώ και καιρό ισχυρίζεται ότι οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ δεν έχουν αποδώσει καρπούς και ότι η νομοθεσία θεωρείται πολιτική ασφάλειας.
Ωστόσο, εκτός κι αν η νέα πρωθυπουργός αποφύγει μονομερείς ενέργειες, η ΕΕ μπορεί να ανταπαντήσει αποκλείοντας Βρετανούς επιστήμονες από το Horizon, το μεγαλύτερο παγκοσμίως ερευνητικό πρόγραμμα. Η διαμάχη μπορεί εν τέλει να οδηγήσει σε εμπορικό πόλεμο.
Η Τρας έχει επίσης δεσμευθεί να ακυρώσει όλους τους εναπομείναντες νόμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνεχίζουν να ισχύουν στη Βρετανία έως το 2023.
Οι αιτούντες άσυλο
Η βρετανική κυβέρνηση εδώ και χρόνια προσπαθεί να ρίξει τον αριθμό των μεταναστών που διασχίζουν με μικρές βάρκες τη Μάγχη για να φθάσουν στη Βρετανία.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν πει ότι έως 60.000 άνθρωποι μπορούν να φθάσουν με μικρά πλεούμενα φέτος, αριθμός διπλάσιος συγκριτικά με το περυσινό ρεκόρ.
Για να αποτραπεί η ροή μεταναστών, η κυβέρνηση ανακοίνωσε τον Απρίλιο σχέδια να αποσταλούν άνθρωποι που φθάνουν στις ακτές της στη Ρουάντα όπου θα διεκπεραιωθούν οι αιτήσεις τους για άσυλο. Η πρώτη σχεδιαζόμενη πτήση απέλασης τον Ιούνιο μπλοκαρίστηκε από απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Η Τρας έχει δεσμευθεί να επεκτείνει την πολιτική στέλνοντας αιτούντες άσυλο σε άλλες χώρες. Είναι αποφασισμένη η πολιτική αυτή να αποδώσει, λέγοντας ότι η Βρετανία θα νομοθετήσει την αποχώρησή της από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου εάν αυτό συνεχίσει να παρεμποδίζει την πολιτική αυτή.
Εάν συμβεί αυτό, η Βρετανία θα είναι μαζί με τη Λευκορωσία και τη Ρωσία οι μοναδικές χώρες στην Ευρώπη που δεν συμμετέχουν στη σύμβαση αυτή.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία
Ο Ρώσος πρόεδρος, βασίζεται σε έναν χειμώνα οικονομικών δεινών για να αποδυναμωθεί η αποφασιστικότητα κατά του πολέμου του στην Ουκρανία.
Η Βρετανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές στρατιωτικού εξοπλισμού της Ουκρανίας, αποστέλλοντας σχεδόν 7.000 όπλα κατά τεθωρακισμένων, εκατοντάδες πυραύλους και θωρακισμένα οχήματα μάχης. Εκπαιδεύει επίσης Ουκρανούς στρατιώτες.
Η Τρας έχει υποσχεθεί να συνεχίσει τη στρατιωτική και οικονομική στήριξη της Βρετανίας προς την Ουκρανία. Το πρόβλημα είναι τι θα συμβεί στην περίπτωση που η διεθνής στήριξη προς την Ουκρανία αρχίσει να εξασθενεί.
Η ίδια δήλωσε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής μάχης για την ηγεσία των Συντηρητικών ότι η Ουκρανία «δεν θα έχει μεγαλύτερο σύμμαχο» από τη Βρετανία εάν γίνει εκείνη πρωθυπουργός.
Η Λιζ Τρας αναμένεται ότι θα μεταβεί την Τρίτη στις 12.10 το μεσημέρι ώρα Βρετανίας (14.10 ώρα Ελλάδας) στο Κάστρο του Μπαλμόραλ, στη Σκωτία, όπου θα λάβει τον επίσημο διορισμό της από τη βασίλισσα Ελισάβετ.