Πρωτοφανές διπλωματικό επεισόδιο προκάλεσε ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ, που αποφάσισε να κάνει… καψόνι στην ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία που ταξίδεψε στη Λιβύη για το μεταναστευτικό. Ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Βεγγάζης ενοχλήθηκε γιατί ο επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μετανάστευση και υπουργοί από την Ιταλία, τη Μάλτα και την Ελλάδα ταξίδεψαν πρώτα στην Τρίπολη.
Ο Χαλίφα Χάφταρ θεώρησε ότι ο Επίτροπος για τη μετανάστευση και οι τρεις υπουργοί αγνόησαν την «εθνική κυριαρχία της Λιβύης», όπως ανακοίνωσε η κυβέρνηση της Βεγγάζης. Και για αυτό δεν επέτρεψε να γίνει η συνάντηση, σε μια διπλωματική κρίση άνευ προηγουμένου.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η αντιπροσωπεία της ΕΕ, με επικεφαλής τον Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης Magnus Brunner, έφτασε στη Βεγγάζη μετά από συνάντηση με την παράλληλη κυβέρνηση στο δυτικό τμήμα της χώρας. Ωστόσο ο Χάφταρ, ο οποίος ελέγχει το ανατολικό τμήμα και μεγάλες περιοχές της νότιας Λιβύης, δεν δέχτηκε να συναντήσει την ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία, στην οποία συμμετείχε και ο Έλληνας υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Θάνος Πλεύρης μαζί με τον Ιταλό υπουργό Εσωτερικών Matteo Piantedosi και τον Μαλτέζο υπουργό Εσωτερικών Byron Camilleri. Ο Χάφταρ ήθελε να δει τους Ευρωπαίους μαζί με υπουργούς της κυβέρνησής του και έστειλε στο αεροδρόμιο εκπροσώπους της λεγόμενης Εθνικής Κυβέρνησης Σταθερότητας με επικεφαλής τον Οσάμα Χαμάντ, τον πρωθυπουργό που διορίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στο Τομπρούκ. Μια κυβέρνηση που δεν έχει αναγνωριστεί από τη διεθνή κοινότητα.
Η ακύρωση της συνάντησης σημειώθηκε κατά την άφιξη της αντιπροσωπείας της ΕΕ στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης, όπου τα αεροσκάφη που μετέφεραν τον Ευρωπαίο Επίτροπο Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ, καθώς και τους υπουργούς Μετανάστευσης της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Μάλτας, προσγειώθηκαν κανονικά στο διεθνές αεροδρόμιο της πόλης. Ωστόσο, οι υπουργοί, δεν βγήκαν ούτε από το αεροπλάνο.
Η κυβέρνηση της Βεγγάζης ανέφερε ότι η επίσκεψη ακυρώθηκε κατά την άφιξη της αντιπροσωπείας στο αεροδρόμιο της πόλης, διότι η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία κηρύχθηκε persona non grata, δηλαδή ανεπιθύμητη, ενώ ζητήθηκε από τα μέλη της να εγκαταλείψουν αμέσως το λιβυκό έδαφος.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Libya’s eastern-based Hammad executive in #Libya announces in a statement that it dismissed the EU Commissioner for Migration, along with the Interior Ministers of Italy, Greece, and Malta, & cancelled their visit to Benghazi.
— Emadeddin Badi (@emad_badi) July 8, 2025
Hard to overstate the EU’s embarassment here. pic.twitter.com/atSgRjBOn6
Η κυβέρνηση Χαμάντ είχε δηλώσει τη Δευτέρα ότι όλοι οι ξένοι επισκέπτες και οι διπλωματικές αποστολές δεν πρέπει να έρχονται στη Λιβύη και να κινούνται στο εσωτερικό της χώρας χωρίς την προηγούμενη άδειά της.
Το πρωτοφανές διπλωματικό επεισόδιο φαίνεται να προκλήθηκε από την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δώσει προτεραιότητα στη συνάντηση με την κυβέρνηση της Τρίπολης. Ωστόσο, η αφορμή του επεισοδίου ήταν το αιφνιδιαστικό αίτημα του Χαλίφα Χάφταρ να συμμετάσχουν στη συνάντηση όλοι οι υπουργοί της κυβέρνησής του.
Ο Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπα, πρωθυπουργός της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας GNU που εδρεύει στην Τρίπολη, δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνάντησης ότι ανέθεσε στο υπουργείο Εσωτερικών του την ανάπτυξη ενός εθνικού σχεδίου για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης «που θα βασίζεται στην πρακτική συνεργασία με τους εταίρους και θα αντανακλά μια σαφή πολιτική βούληση για την οικοδόμηση βιώσιμων λύσεων».
Ο Επίτροπος Μπρούνερ ξεκαθάρισε πως η εντολή του περιοριζόταν αποκλειστικά σε συνομιλίες με τον ίδιο τον Χάφταρ, και μόνο για ζητήματα μεταναστευτικής πολιτικής, δεδομένου ότι η κυβέρνηση της Βεγγάζης δεν αναγνωρίζεται επισήμως από την ΕΕ.
Αυτή η στάση προκάλεσε την αντίδραση του Χάφταρ, ο οποίος διεμήνυσε πως δεν θα πραγματοποιηθεί καμία συνάντηση χωρίς την παρουσία των υπουργών του.
Καθώς η αποστολή οδηγήθηκε σε αδιέξοδο και χαρακτηρίστηκε φιάσκο, η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία αποχώρησε εσπευσμένα από το αεροδρόμιο της Βεγγάζης. Στη συνέχεια, υπήρξε έντονη διπλωματική κινητικότητα από τη λιβυκή πλευρά.
Η κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης και ο Χάφταρ καταδίκασαν επίσημα την αποστολή, καταγγέλλοντας παραβίαση των διπλωματικών πρωτοκόλλων. Ο διορισμένος πρωθυπουργός της περιοχής κατηγόρησε την ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία ότι δεν σεβάστηκε τις διεθνείς συμβάσεις, κάνοντας λόγο για «κατάφωρη παραβίαση». Επιπλέον, τονίστηκε ότι η άφιξη της αντιπροσωπείας στο διεθνές αεροδρόμιο ακυρώθηκε, και ζητήθηκε επιτακτικά η άμεση αποχώρησή της από τη χώρα.
Ο Έλληνας υπουργός Θάνος Πλεύρης επέστρεψε στην Αθήνα το απόγευμα και επικοινώνησε άμεσα με τον πρωθυπουργό και την Τετάρτη θα βρεθεί στο Μαξίμου για συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Από την πλευρά της, η Κομισιόν υποστηρίζει ότι η αποστολή οργανώθηκε με πλήρη σεβασμό προς το Διεθνές Δίκαιο και τους διπλωματικούς κανόνες. Η πρωτοβουλία είχε στόχο την ενίσχυση του διαλόγου για το μεταναστευτικό, με τη συμμετοχή εκπροσώπων από την Ελλάδα, την Ιταλία, και τη Μάλτα.
Τέλος, υπενθυμίζεται ότι ο Χάφταρ και η κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης ελέγχουν τα βασικά περάσματα μεταναστών στη χώρα και διεκδικούν πρωταγωνιστικό ρόλο στις σχετικές διαπραγματεύσεις, έναντι της κυβέρνησης της Τρίπολης του Ντμπέιμπα.
Η Λιβύη έχει γίνει οδός διέλευσης για τους μετανάστες που φεύγουν από τις συγκρούσεις και τη φτώχεια προς την Ευρώπη μέσω της Μεσογείου μετά την πτώση, το 2011, του δικτάτορα Μουαμάρ Καντάφι σε μια εξέγερση που υποστηρίχθηκε από το ΝΑΤΟ. Η διαμάχη των φατριών έχει διχάσει τη χώρα από το 2014.
