Η κίνηση αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη προσπάθεια του Ντόναλντ Τραμπ να περιορίσει το πυραυλικό πρόγραμμα και το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και να μειώσει την επιρροή της Ισλαμικής Δημοκρατίας στη Μέση Ανατολή.
Ακολουθεί την αποχώρηση της Ουάσιγνκτον από τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Σε δήλωσή του, ο αμερικανός υπορυγός Οικονομικών Στίβεν Μνούτσιν αναφέρει:
«Η επιβολή από το υπουργείο Οικονομικών πρωτοφανούς οικονομικής πίεσης στο Ιράν θα πρέπει να καταστήσει σαφές στο ιρανικό καθεστώς ότι θα αντιμετωπίσουν αυξανόμενη οικονομική απομόνωση και οικονομική στασιμότητα έως ότου αλλάξουν θεμελιωδώς την αποσταθεροποιητική συμπεριφορά τους».
Ποιους βλάπτουν οι κυρώσεις
Οι κυρώσεις καλύπτουν 50 ιρανικές τράπεζες και θυγατρικές και περισσότερα από 200 πρόσωπα και σκάφη στον ναυτιλιακό κλάδο, ενώ στοχοθετούν επίσης την εθνική αεροπορική εταιρεία της Τεχεράνης, την Iran Air, καθώς και περισσότερα από 65 από τα αεροσκάφη της, αναφέρεται στη δήλωση.
Μερικές ώρες νωρίτερα, ο ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μοχαμάντ Ζαρίφ είχε δηλώσει πως το «μπούλινγκ» μέσω της αποκατάστασης πετρελαϊκών και τραπεζικών περιορισμών γίνεται μπούμερανγκ καθώς απομονώνει περισσότερο την Ουάσινγκτον, σε μια αναφορά σε άλλες παγκόσμιες δυνάμεις που αντιτίθενται στην πρωτοβουλία.
Ευρωπαϊκές δυνάμεις που συνεχίζουν να υποστηρίζουν την πυρηνική συμφωνία δήλωσαν ότι αντιτίθενται στην επαναφορά των κυρώσεων και η Κίνα, μείζων αγοραστής πετρελαίου, εξέφρασε τη λύπη της για την κίνηση των ΗΠΑ.
Η Ελβετία ανακοίνωσε ότι διεξάγει συνομιλίες με τις ΗΠΑ και το Ιράν για τη δημιουργία ενός διαύλου ανθρωπιστικών πληρωμών για να βοηθήσει ώστε να συνεχίσουν να φθάνουν στην Τεχεράνη τρόφιμα και φάρμακα.
Επηρεάζονται βασικά αγαθά
Οι αμερικανικές κυρώσεις επιτρέπουν το εμπόριο ανθρωπιστικών αγαθών όπως τρόφιμα και φαρμακευτικά προϊόντα, όμως τα μέτρα που επιβλήθηκαν στις τράπεζες και οι εμπορικοί περιορισμοί μπορεί να καταστήσουν τα είδη αυτά ακριβότερα.
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο δήλωσε χθες Κυριακή ότι οι κυρώσεις που επανέρχονται σήμερα είναι «οι σκληρότερες που έχουν επιβληθεί ποτέ στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν».
Ωστόσο οι ηγέτες του Ιράν απορρίπτουν τις ανησυχίες για τις επιπτώσεις των κυρώσεων στην οικονομία. «Σήμερα ο εχθρός (οι Ηνωμένες Πολιτέιες) βάζει στόχο την οικονομία μας … ο κύριος στόχος των κυρώσεων έιναι ο λαός μας», υπογράμμισε ο ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί.
Οι κυρώσεις είναι «παράνομες και άδικες»
«Η Αμερική θέλει να μειώσει στο μηδέν τις πετρελαϊκές πωλήσεις του Ιράν … όμως θα συνεχίσουμε να πωλούμε το πετρέλαιό μας … για να σπάσουμε τις κυρώσεις», δήλωσε ο Ροχανί σε οικονομολόγους, υπογραμμίζοντας ότι οι κυρώσεις είναι παράνομες και άδικες.
«Αυτός είναι ένας οικονομικός πόλεμος εναντίον του Ιράν όμως … η Αμερική θα πρέπει να μάθει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιεί τη γλώσσα της ισχύος εναντίον του Ιράν … Είμαστε έτοιμοι να αντισταθούμε σε κάθε πίεση», δήλωσε ο Ροχανί.
Ο υπουργός Εξωτερικών Ζαρίφ δήλωσε πως η Ουάσινγκτον απομονώθηκε περισσότερο επιβάλλοντας τις κυρώσεις.
«Το μπούλινγκ των ΗΠΑ έγινε μπουμερανγκ… Οι ΗΠΑ είναι απομονωμένες και όχι το Ιράν», ανέφερε ο Ζαρίφ σε ανάρτησή του στο Twitter.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε τον Μάιο πως η κυβέρνησή του αποχωρεί απ’ αυτό που αποκάλεσε «τη χειρότερη συμφωνία που διαπραγματεύθηκαν ποτέ» οι ΗΠΑ. Τα άλλα μέρη της συμφωνίας –η Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Κίνα και η Ρωσία– λένε πως δεν θα αποχωρήσουν.
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Πομπέο ανακοίνωσε σήμερα ότι οι ΗΠΑ επέτρεψαν σε οκτώ χώρες — στην Κίνα, στην Ινδία, στην Ιαπωνία, στη Νότια Κορέα, στην Ιταλία, στην Ελλάδα, στην Τουρκία και στην Ταϊβάν– να συνεχίσουν προσωρινά να αγοράζουν ιρανικό πετρέλαιο παρά την επαναφορά των αμερικανικών κυρώσεων.
Ο Πομπέο πρόσθεσε ότι περισσότερες από 20 χώρες έχουν ήδη διακόψει τις εισαγωγές πετρελαίου από το Ιράν, μειώοντας τις ιρανικές εξαγωγές κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως.
Στο “παιχνίδι” και η SWIFT
Παράλληλα, το σύστημα τραπεζικών επικοινωνιών SWIFT, που έχει την έδρα του στο Βέλγιο, ανακοίνωσε σήμερα ότι αναστέλλει την πρόσβαση ορισμένων ιρανικών τραπεζών, τις οποίες δεν κατονόμασε, στο σύστημα επικοινωνιών του προς το συμφέρον της σταθερότητας και της ακεραιότητας του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Σε σύντομη ανακοίνωσή του, το SWIFT δεν έκανε καμία αναφορά στην επαναφορά των κυρώσεων των ΗΠΑ.
Ρωσία: Προσπάθεια πίεσης στην διεθνή κοινότητα
Απ’ την μεριά της η Ρωσία διαμηνύει πως οι κυρώσεις είναι εργαλείο άσκησης πιέσεων, όχι τόσο στο Ιράν, όσο στην διεθνή κοινότητα, όπου η Τεχεράνη αποτελεί απλώς έναν από τους στόχους.
Την άποψη αυτή εξέφρασε ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών υποθέσεων του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας (άνω βουλή) Κονσταντίν Κόσατσεφ, ο οποίος είπε ότι η αμερικανικές κυρώσεις κατά του Ιράν αποτελούν μια “επίδειξη περιφρόνησης των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και των αξιώσεων των ίδιων των ΗΠΑ να επιβάλλουν την οικονομική τους ισχύ επιλεκτικά, δηλαδή μόνο στους δικούς τους αντιπάλους, εξαιρώντας τους δικούς τους συμμάχους”.
“Με άλλα λόγια- συνέχισε ο Κόσατσεφ- πρόκειται για μα θέση που τα περιλαμβάνει όλα, και αυτό που λέει ότι “ο νόμος δεν μας αφορά” και αυτό που λέει “αφορά όλους τους εχθρούς μας ” και αυτό που λέει “ κάνω ότι μου κατέβε騔.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών υποθέσεων υπογράμμισε ότι, αν δεν αντιμετωπισθεί με τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας μια τέτοια συμπεριφορά, τότε “ όλοι θα ζήσουμε σ έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο αυθαιρεσίας και παραλογισμού”. “Είναι μια άκρως επικίνδυνη τάση και το Ιράν είναι ένας από τος στόχους” κατέληξε ο Κόσατσεφ.
“Θα έχουμε κι άλλες κυρώσεις”
Πάντως ο Τζον Μπόλτον τόνισε ότι “θα έχουμε κυρώσεις και πέραν αυτών. Δεν πρόκειται απλώς να ικανοποιηθούμε με αυτό το επίπεδο των κυρώσεων που υπήρχαν επί Ομπάμα (του πρώην προέδρου των ΗΠΑ) το 2015”.
“Έρχονται κι άλλες”, πρόσθεσε, σύμφωνα με το απομαγνητοφωνημένο κείμενο της συνέντευξης που έδωσε στο Fox Business Network.