Παγκόσμια αναταραχή έχει προκαλέσει η διαρροή 11,5 εκατομμυρίων εγγράφων της δικηγορικής εταιρίας υπεράκτιων συναλλαγών από τον Παναμά Mossack Fonseca που διέρρευσαν και αφορούν στην περίοδο από το 1977 έως το 2015. Στην αποκάλυψη έδωσε… χείρα βοηθείας και το WikiLeaks: πάνω από 11,5 εκατ. έγγραφα, και πάνω από 2,6 terabytes πληροφοριών βρέθηκαν μέσω της ιστοσελίδας στα χέρια της διεθνούς κοινοπραξίας ερευνητών δημοσιογράφων, της γερμανικής εφημερίδας Süddeutsche Zeitung και άλλους 107 δημοσιογραφικούς ομίλους, οι οποίοι επιδόθηκαν αμέσως στο έργο της κωδικοποίησης, ταυτοποίησης και δημοσίευσης του υλικού.
Σύμφωνα με τα αποκαλυπτικά στοιχεία, 72 πρώην και νυν αρχηγοί κρατών, όπως ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο Πέτρο Ποροσένκο, ο Μπασάρ αλ Άσαντ, ο Ντέιβιντ Κάμερον, η Ντίλμα Ρούσεφ, ο Βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας, ο Χόσνι Μουμπάρακ, ο διάσημος σκηνοθέτης, Πέδρο Αλμοδοβάρ, αλλά και διάσημοι ποδοσφαιριστές όπως ο Λιονέλ Μέσι, αλλά και ο Τσάκι Τσαν είναι μερικοί μόνο από τους πελάτες της Μόσακ Φονσέκα, που εδρεύει στον Παναμά και εμπλέκονται στο οικονομικό “σκάνδαλο του αιώνα”.
Σύμφωνα με έγγραφα που έχουν περιέλθει στην κατοχή του BBC,προκύπτει πως ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν έκρυψε μέχρι και 2 δισ. δολάρια μέσω τραπεζών και εταιριών «φαντασμάτων».
Ενδεικτικά είναι όσα αποκαλύπτονται για τους «αυλικούς» του Βλαντίμιρ Πούτιν, οι οποίοι κατά κόρον χρησιμοποίησαν το δίκτυο των offshore που τους παρείχε ο Φονσέκα, για να μεταφέρουν κρυφά χρηματικά ποσά έως και 200 εκατ. δολαρίων κάθε φορά, μέσα από πλασματικά έγγραφα, μεταχρονολογημένες διαταγές, μη εγγυημένων δανείων (μάλιστα από την Russian Commercial Bank με έδρα την Κύπρο) προκειμένου επίσης να αποκτήσουν τον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης και των μεγάλων κρατικών επιχειρήσεων της χώρας.
Ένας από αυτούς, ο Σεργκέι Ρολντίγκιν, ο οποίος μάλιστα φέρεται να έχει γνωρίσει στον Πούτιν την πρώην σύζυγό του, Λουντμίλα, θεωρείται ότι λειτούργησε ως «βιτρίνα» για να αποκτηθούν μέσω του λογαριασμού του μεγάλα ποσοστά στη μεγαλύτερη εταιρεία οπτικοακουστικών υπηρεσιών της Ρωσίας, Video International, στην κρατική βιομηχανία παραγωγής φορτηγών Kamaz, το 3,2% της Bank Rossiya και το 15% της εταιρείας Raytar με έδρα την Κύπρο.
Αποκαλύπτονται επίσης συμφωνίες offshore εταιριών με τον αποθανόντα πατέρα του πρωθυπουργού της Βρετανίας, Ντέβιντ Κάμερον. Εμπλέκεται και ο πρόεδρος της Αργεντινής…
Η έρευνα φέρνει στο φως το πώς οι μεγάλες τράπεζες έπαιζαν το ρόλο του καθοδηγητή στη δημιουργία δικτύου εταιριών «φαντασμάτων» στις βρετανικές Παρθένες Νήσους, τον Παναμά και άλλους «φορολογικούς παραδείσους» ανά τον κόσμο. Δημιουργήθηκαν έως και 15.600 εταιρίες-θυρίδες, οι οποίες επέτρεπαν στους πελάτες των τραπεζών ώστε να κρατήσουν τις οικονομικές τους συναλλαγές κρυφές. Ανάμεσα στις τράπεζες που ίδρυσαν τέτοιες εταιρίες οι UBS και η HSBC.
Από την έρευνα προκύπτει ότι ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας και η σύζυγος του είχαν κρύψει εκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις στις τράπεζες της χώρας. Σήμερα πολλοί ζητούν την παραίτησή του. Ο ίδιος απαντά ότι η σύζυγός του δεν επωφελήθηκε οικονομικά από τις αποφάσεις του μετά την κατάρρευση των τραπεζών της Ισλανδίας.
Ακόμη κι η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου UEFA αρχίζει άλλη μία φορά να κλωνίζεται, λόγω των αποκαλύψεων ότι ο Μισέλ Πλατινί και ο τέως υπ. αριθ. 2 στην ιεραρχία της FIFA Ζερόμ Βαλκ εμπλέκονται σε παράνομες φορολογικές απάτες μέσω της εταιρείας, δραστηριότητες από τις οποίες δεν απείχαν και μεγάλα ονόματα του αθλήματος, όπως ο Λιονέλ Μέσι.
Με τον ίδιο τρόπο, μέσα από τη δημιουργία ενός δαιδαλώδους δικτύου από εταιρείες και τις γνωστές μεταχρονολογήσεις εγγράφων μπορούσε κι ο Μέσι να καλύπτει τις απολαβές κι επενδύσεις του και να μην πληρώνει το παραμικρό στην εφορία. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο αστέρα της Μπαρτσελόνα και αρχηγός της εθνικής Αργεντινής εμπλέκεται σε σκάνδαλο φοροδιαφυγής με «συνεργό» τον πατέρα του.
Στη Βραζιλία μάλιστα το θέμα αποκαλύπτεται πως έχει μεγαλύτερο βάθος, καθώς οι υπηρεσίες της Φονσέκα χρησιμοποιήθηκαν σε μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις ξεπλύματος πολιτικού χρήματος, που οδηγούν στις εγκληματικού χαρακτήρα δραστηριότητες του τέως προέδρου Λουΐζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και απειλούν (ακόμη περισσότερο) τη νυν πρόεδρο της χώρας Ντίλμα Ρουσέφ.
Στα πλαίσια της δικαστικής έρευνας, πέντε μέλη του γραφείου της εταιρείας του Φονσέκα στη Βραζιλία συνελήφθησαν κι αντιμετωπίζουν εγκληματικές κατηγορίες.
Η τακτική της μεταχρονολόγησης «είναι μία καλά εμπεδωμένη κι αποδεκτή πρακτική» απαντά η εταιρεία, ενώ ο εις εκ των ιδρυτών της Ραμόν Φονσέκα Μόρα υποστηρίζει πως η διαρροή αποτελεί «ένα έγκλημα και κακούργημα», που στρέφεται «εναντίον του Παναμά, διότι πολλές χώρες δεν μπορούνε να εκτιμήσουν το γεγονός ότι η χώρα μπορεί να προσελκύει επενδυτές κι επιχειρήσεις. Δύο τρόποι υπάρχουν για να ατενίζεις τον κόσμο: ο πρώτος είναι να είσαι ανταγωνιστικός, ο δεύτερος να εμπνέεσαι φόρους».
Τα Panama Papers είναι η μεγαλύτερη διαρροή πληροφοριών στην ιστορία της δημοσιογραφίας και αποκαλύπτουν πλήθος αρχηγών κρατών, πολιτικών, εκατομμυριούχων, αστέρων του αθλητισμού, διασημοτήτων, εγκληματικών δικτύων που έχουν χρησιμοποίησαν εταιρείες offshore για να κρύψουν τις περιουσίες τους.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΧΑΡΤΗ ΜΕ ΤΙΣ OFFSHORE
Στο σκάνδαλο υπάρχει και ελληνική εμπλοκή. Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις του International Consortium of Investigative Journalists, το όνομα του Σταύρου Παπασταύρου εντοπίζεται στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών Green Shamrock Foundation, Diman και Aisios.
Ο σύμβουλος του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, σύμφωνα με τα έγγραφα που έχουν διαρρεύσει, ήταν μέλος των διοικητικών συμβουλίων της Green Shamrock Foundation και της Diman Foundation από το 2005 έως το 2014 και το 2006 έγινε αναπληρωτής πρόεδρος της εταιρείας Aisios Foundation, στην οποία συμμετέχουν και οι Κωνσταντίνος Λαναράς και Σπύρος Μεταξάς.
Στην ιστοσελίδα της International Consortium of Investigative Journalists αναφέρεται ότι μετά την ανάδειξη του Αντώνη Σαμαρά στην εξουσία, ο Σταύρος Παπασταύρου «δικηγόρος με πολύχρονη παρουσία στη Νέα Δημοκρατία, τοποθετήθηκε από τον νέο πρωθυπουργό ως αναπληρωτής επικεφαλής για τις ευρωπαϊκές και διεθνείς υποθέσεις. Ενώ αρχικά η δουλειά του φαινόταν ασαφής, ο Παπασταύρου τοποθετήθηκε επικεφαλής διαπραγματευτής του Σαμαρά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα».
Στην ανάρτηση της ιστοσελίδας του International Consortium of Investigative Journalists φιλοξενείται η απάντηση του κυρίου Παπασταύρου, ο οποίος «αρχικά είπε ότι δεν θυμάται τις εταιρείες, αλλά αργότερα είπε ότι σύμφωνα με τα αρχεία του έχει υπηρετήσει ως μέλος των διοικητικών συμβουλίων της Green Shamrock Foundation, Diman και Aisios. Στην συνέχεια είπε ότι το έκανε για δύο οικογενειακούς φίλους με τους οποίους τον συνδέει μακρόχρονη φιλία και ότι δεν έλαβε καμία αποζημίωση. Είπε ότι «δεν είχε δικαιώματα ιδιοκτησίας σε αυτές τις εταιρείες» και έτσι δεν ήταν υποχρεωμένος να τα δηλώσει στις φορολογικές αρχές».
Αναλυτικά η ανακοίνωση του έχει ως εξής: “Διετέλεσα μέλος Συμβουλίου τριών Ιδρυμάτων (Foundation Councils), όπως άλλωστε αναφέρεται και στα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Διεθνής Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και όχι μέλος διοικητικών συμβουλίων ή κάτοχος offshore εταιρειών στον Παναμά ή κάτοχος offshore λογαριασμών, όπως λανθασμένα αναπαράγεται από μερίδα του Τύπου. Πρόκειται για τρία οικογενειακά Ιδρύματα τα οποία δεν συνέστησα ούτε και ασφαλώς διατηρούσα με αυτά οιαδήποτε ιδιοκτησιακή σχέση. Την εξουσία διαχείρισης των Ιδρυμάτων ασκούσαν αποκλειστικά και μόνον οι ιδρυτές τους καθώς τα Συμβούλια τους δεν είχαν ενεργή συμμετοχή στη διοίκησή τους μέχρι τον τυχόν θάνατο των ιδρυτών, ο οποίος ευτυχώς ουδέποτε επήλθε. Έτσι, τα Συμβούλια των τριών Ιδρυμάτων δεν απέκτησαν ποτέ ενεργό ρόλο στη διοίκηση και λειτουργία τους. Τα μέλη των Συμβουλίων των τριών Ιδρυμάτων αποτελούσαν αποκλειστική επιλογή των ιδρυτών τους. Η συμμετοχή μου στο Συμβούλιο αντικατόπτριζε την εμπιστοσύνη που είχαν στο πρόσωπό μου και στη δικηγορική μου ιδιότητα οι ιδρυτές που συνέστησαν τα εν λόγω Ιδρύματα, προκειμένου να διασφαλιστεί η εκτέλεση των εντολών τους σε περίπτωση θανάτου τους”.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ, panamapapers.icij.org