Ο Φίλιπ Ροθ ήταν από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους Αμερικανούς λογοτέχνες. Έφυγε από τη ζωή στις 22:30 το βράδυ της Τρίτης από καρδιακή ανεπάρκεια, ανακοίνωσε ο ατζέντης του, Άντριου Γουάιλι. Το 1998 είχε βραβευτεί με Πούλιτζερ για το American Pastoral. Χαρακτηρίστηκε διεισδυτικός και διαυγής παρατηρητής της αμερικανικής κοινωνίας, αλλά και των νευρώσεων και των εμμονών της κοινότητας των Αμερικανών εβραίων.
Το όνομά του ακουγόταν πολύ συχνά στις συζητήσεις για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, αλλά δεν του απονεμήθηκε ποτέ. Είχε γράψει περισσότερα από 30 βιβλία. Τα τελευταία χρόνια ο Ροθ στράφηκε στην εξέταση των υπαρξιακών και σεξουαλικών κρίσεων της μέσης ηλικίας. Δεν έπαψε ποτέ, όμως, να εξερευνά τη ντροπή και τα ένοχα μυστικά της ανθρώπινης ύπαρξης, πάντα με μια γερή δόση χιούμορ.
Το πρώτο του βιβλίο ήταν το «Αντίο Κολόμπους» που εκδόθηκε το 1959. Από τότε ξεκίνησε μια σπουδαία πορεία που τον καθιέρωσε ως έναν από τους σπουδαιότερους συγγραφείς. Στη συνείδηση κοινού και κριτικών των καθιέρωσαν και έργα όπως το «Σύνδρομο Πόρτνοϊ» του 1969 και η σειρά μυθιστορημάτων με αφηγητή το alter ego του Νέιθαν Ζούκερμαν.
Ποιος ήταν ο Φίλιπ Ροθ
Γεννήθηκε στις 19 Μαρτίου 1933 στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ. Ήταν το δεύτερο παιδί μιας αμερικανοεβραϊκής οικογένειας με καταγωγή από τη Γαλικία της Ισπανίας. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο πανεπιστήμιο Μπάκνελ και αγγλική λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο του Σικάγο.
Δίδαξε δημιουργική γραφή στο πανεπιστήμιο της Αϊόβα και στο Πρίνστον και στη συνέχεια συγκριτική λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια. Το 1991 αποφάσισε να αποσυρθεί από την ακαδημαϊκή διδασκαλία.
Η πρώτη του γυναίκα ήταν η Μάργκαρετ Μάρτινσον. Χώρισαν το 1963 και πέντε χρόνια μετά η Μάρτινσον σκοτώθηκε σε τροχαίο. Ξαναπαντρεύτηκε το 1990, την Αγγλίδα ηθοποιό Κλερ Μπλουμ. Χώρισαν το 1994 και δυο χρόνια μετά εκείνη εξέδωσε την αυτοβιογραφία της με τίτλο Leaving a Doll’s House, όπου περιγράφει και λεπτομέρειες του γάμου της με τον Φίλιπ Ροθ.
Τα έργα του
Το πρώτο βιβλίο του Φίλιπ Ροθ “Αντίο Κολόμπους”, ήταν μια συλλογή διηγημάτων με την οποία κέρδισε το Εθνικό Λογοτεχνικό Βραβείο των ΗΠΑ το 1960. Μεγάλη εμπορική επιτυχία γνώρισε με το τρίτο του μυθιστόρημα “Portnoy’s Complaint” (Το σύνδρομο Πόρτνοϊ) το 1969.
Το 1979 εκδόθηκε το πρώτο βιβλίο όπου αφηγητής είναι ο Νέιθαν Ζούκερμαν με τίτλο “The Ghost Writer”. Ακολούθησαν αρκετά ακόμα όπου ο Ζούκερμαν είναι είτε αφηγητής ή παίρνει κάποιο μέρος στην πλοκή, με πιο πρόσφατο το “Exit Ghost” του 2007.
Το 1997 κέρδισε για δεύτερη φορά το Εθνικό Λογοτεχνικό Βραβείο με το βιβλίο “Sabbath’s Theater” και το 1998 βραβεύτηκε με Πούλιτζερ για το “American Pastoral” (σ.σ. στα ελληνικά κυκλοφόρησε με τον τίτλο Αμερικανικό ειδύλλιο).
Το 2011 βραβεύτηκε για την συνολική προσφορά του στη λογοτεχνία με το διεθνές βραβείο Μπούκερ.
Πολλά από τα βιβλία του Ροθ έχουν αυτοβιογραφικά στοιχεία: εκτός του Ζούκερμαν που θεωρείται alter ego του συγγραφέα, ο χαρακτήρας Ντέιβιντ Κέπες που εμφανίζεται σε τρία βιβλία έχει αρκετά κοινά στοιχεία με τον ίδιο. Σε κάποια βιβλία του έχει χρησιμοποιήσει χαρακτήρες με το όνομα Φίλιπ Ροθ.
Ο άνθρωπος που… ξαναδιάβασε τα βιβλία του
Ύστερα από 5ο και πλέον χρόνια συγγραφής, ο Ροθ αποφάσισε ότι το Nemesis, στο οποίο φαντάζεται μια επιδημία στο Νούαρκ, όπου μεγάλωσε, θα ήταν το τελευταίο του μυθιστόρημα. Μετά, αποφάσισε να ξαναδιαβάσει όλα του τα κείμενα με σκοπό «να δω αν απλά έχανα τον χρόνο μου», είχε πει το 2014, σε μια συνέντευξή του στο New York Times Book Review. Για το συμπέρασμά του, επανέλαβε μια ατάκα του Τζο Λούις, του πυγμάχου βαρέων βαρών τη δεκαετία του 1930 και του 1940: «Έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα με ό,τι είχα».
Ο Φίλιπ Ροθ, δηλωμένος άθεος, απέρριπτε την ταμπέλα του εβραιοαμερικανού συγγραφέα και τις επικρίσεις σε βάρος του κατά τις οποίες ήταν ένας «εβραίος που μισεί τον εαυτό του»: Όλο αυτό «δεν είναι κάτι που να μου προξενεί το ενδιαφέρον. Ξέρω ακριβώς τι σημαίνει το να είσαι Εβραίος και στ’ αλήθεια δεν έχει ενδιαφέρον. Είμαι Αμερικανός», είχε πει στον Guardian το 1995.
Για αρκετούς, το βιβλίο The Plot Against America, που διαπερνά συνεχώς τα όρια της πραγματικότητας και της μυθοπλασίας, είναι εξαιρετικά επίκαιρο. Είδαν σε αυτό πολλές αντιστοιχίες με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικανική προεδρία. Ο ίδιος ο συγγραφέας πάντως έσπευσε να απορρίψει δημόσια αυτή την συσχέτιση.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ και Wikipedia