Πρωτοποριακή έρευνα για το πως γεννιούνται οι πλανήτες γύρω από τα άστρα

Μπορεί ένα άστρο να εκπέμπει εκτυφλωτική λάμψη, ωστόσο μια έρευνα επιστημόνων είναι αυτή ρίχνει τώρα «φως» στην γέννηση των πλανητών γύρω από τα άστρα (ήλιους).

Σε μια από τις μεγαλύτερες έρευνες που έγιναν ποτέ για δίσκους που σχηματίζουν πλανήτες, μια ομάδα αστρονόμων από περισσότερες από δέκα χώρες μελέτησε πάνω από 80 νεαρά άστρα του Γαλαξία μας, τα οποία μπορεί να έχουν πλανήτες που σχηματίζονται γύρω τους, προκειμένου να ρίξει φως στη συναρπαστική και πολύπλοκη διαδικασία του σχηματισμού των πλανητών.

Μέσα από εντυπωσιακές εικόνες, που τραβήχτηκαν με τη χρήση του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου (VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO) στη Χιλή, οι ερευνητές μελέτησαν συνολικά 86 αστέρια σε τρεις διαφορετικές αστροπαραγωγικές περιοχές του Γαλαξία μας: τον Ταύρο και τον Χαμαιλέοντα Ι, και οι δύο περίπου 600 έτη φωτός μακριά από τη Γη, και τον Ωρίωνα, ένα νέφος πλούσιο σε αέρια περίπου 1.600 έτη φωτός μακριά από εμάς, που είναι γνωστό ότι είναι τόπος γέννησης αρκετών άστρων με μεγαλύτερη μάζα από τον Ήλιο.

Για την παρατήρηση των δίσκων η ομάδα χρησιμοποίησε το εξελιγμένο όργανο SPHERE που είναι τοποθετημένο στο VLT, το οποίο αποδίδει ευκρινείς εικόνες των δίσκων. Έτσι, η ομάδα μπόρεσε να απεικονίσει δίσκους γύρω από αστέρια με μάζα μόλις το μισό της μάζας του Ήλιου, οι οποίοι είναι συνήθως πολύ αχνοί για τα περισσότερα άλλα όργανα που είναι διαθέσιμα σήμερα. Πρόσθετα δεδομένα ελήφθησαν με τη χρήση του οργάνου X-shooter του VLT, το οποίο επέτρεψε στους αστρονόμους να προσδιορίσουν πόσο νέοι και πόσο μαζικοί είναι οι αστέρες. Επιπλέον, η διάταξη ραδιοτηλεσκοπίων ALMA στην έρημο Ατακάμα βοήθησε την ομάδα να κατανοήσει περισσότερα για την ποσότητα σκόνης που περιβάλλει ορισμένα από τα αστέρια.

Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από 5.000 πλανήτες σε τροχιά γύρω από άλλα άστρα εκτός του Ήλιου, συχνά σε συστήματα που διαφέρουν σημαντικά από το δικό μας Ηλιακό Σύστημα. Για να καταλάβουν πού και πώς προκύπτει αυτή η ποικιλομορφία, οι αστρονόμοι πρέπει να παρατηρήσουν τους πλούσιους σε σκόνη και αέρια δίσκους που περιβάλλουν νεαρά άστρα, δηλαδή τα ίδια τα λίκνα του σχηματισμού πλανητών.

Οι νέες εικόνες αναδεικνύουν αυτή την εξαιρετική ποικιλομορφία των δίσκων που σχηματίζουν πλανήτες. Η ομάδα μπόρεσε να αντλήσει αρκετές βασικές πληροφορίες από το σύνολο δεδομένων. Για παράδειγμα, στον Ωρίωνα διαπίστωσαν ότι αστέρια σε ομάδες δύο ή περισσότερων είχαν λιγότερες πιθανότητες να έχουν μεγάλους δίσκους σχηματισμού πλανητών.

Τα δεδομένα αυτά θα βοηθήσουν τους ερευνητές στην αποκάλυψη των μυστηρίων του σχηματισμού των πλανητών. Οι τρεις εργασίες της έρευνας δημοσιεύονται στο περιοδικό «Astronomy & Astrophysics».