Ο επικεφαλής του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες είπε ο κόσμος «απέτυχε» να εμποδίσει το ξέσπασμα του πολέμου μεταξύ στρατηγών που αιματοκυλίζει το Σουδάν.
Παρά την ανακοίνωση «καταρχήν συμφωνίας» των στρατηγών για την παράταση της κατάπαυσης του πυρός στο Σουδάν, (που ουδέποτε τηρήθηκε μέχρι τώρα), ως την 11η Μαΐου, μάχες και εκρήξεις συνέχιζαν να συνταράσσουν χθες την πρωτεύουσα Χαρτούμ, ενώ στρατιωτικά αεροσκάφη πέταγαν πάνω από την πόλη., δήλωσαν κάτοικοι στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Από τη 15η Απριλίου, τα στρατεύματα του στρατηγού Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν και του αρχηγού των παραστρατιωτικών των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ) στρατηγού Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο ή «Χαμέτι» πολεμούν ακατάπαυστα.
Τουλάχιστον 550 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και πάνω από 5.000 άλλοι έχουν τραυματιστεί, σύμφωνα με τον επίσημο απολογισμό των θυμάτων, που αναμφίβολα είναι πολύ υποτιμημένος.
«Αποτύχαμε να εμποδίσουμε τον πόλεμο»
«Μπορούμε να πούμε πως αποτύχαμε να εμποδίσουμε το ξέσπασμα του πολέμου» αναγνώρισε χθες Τετάρτη ο Γενικός Γραμματέας του, ο Γκουτέρες, που εκφράστηκε στο Ναϊρόμπι.
Σε μια χώρα «όπως το Σουδάν», όπου «η οικονομική και ανθρωπιστική κατάσταση είναι τόσο απελπιστική» είναι ανεπίτρεπτος αυτός ο αιματηρός «αγώνας για εξουσία ανάμεσα σε δυο ανθρώπους», πρόσθεσε.
Κάπου 850 χιλιόμετρα ανατολικά από το Χαρτούμ, στην παραθαλάσσια πόλη Πορτ Σουδάν, που έχει μείνει αλώβητη από τις εχθροπραξίες μέχρι τώρα, ο συντονιστής του ΟΗΕ για τις ανθρωπιστικές υποθέσεις, ο Μάρτιν Γκρίφιθς, ζήτησε εγγυήσεις από τους δυο αντίπαλους στρατηγούς.
«Οι γενικές διαβεβαιώσεις πρέπει να μεταφραστούν σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις», τόνισε, αφού διευκρίνισε πως μίλησε με τους δυο στρατηγούς τηλεφωνικά.
Λεηλατήθηκαν φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια
Έξι φορτηγά του ΟΗΕ λεηλατήθηκαν καθώς κατευθύνονταν στο Νταρφούρ, στο δυτικό τμήμα της χώρας, πρόσθεσε.
Πριν από αυτή τη λεηλασία, «17.000» από τους 80.000 τόνους των προπολεμικών στοκ εφοδίων είχαν ήδη κλαπεί. Ενώ ο ΟΗΕ περιμένει να λάβει άδειες από τα τελωνεία για να διανείμει «80 τόνους ιατρικού εξοπλισμού πρώτης ανάγκης».
Ο Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ο Φόλκερ Τουρκ, μίλησε απευθυνόμενος στο Συμβούλιο Ασφαλείας για χάος στο Χαρτούμ.
«Τη Δευτέρα, επιδρομή της πολεμικής αεροπορίας έπληξε νοσοκομείο», ενώ οι ΔΤΥ επιτέθηκαν σε πολλές «κατοικίες στο Χαρτούμ, εξαπέλυσαν επιθέσεις σε πυκνοκατοικημένες αστικές ζώνες» της σουδανικής πρωτεύουσας.
Οι πέντε εκατομμύρια κάτοικοι της πόλης καλούνται να επιβιώσουν χωρίς νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, με ελλείψεις τροφίμων εν μέσω ασφυκτικής ζέστης, σε μια χώρα όπου ήδη ο ένας κάτοικος στους τρεις είχε ανάγκη ανθρωπιστική βοήθεια προτού αρχίσει καν ο πόλεμος. Μόλις το 16% των νοσοκομείων του Χαρτούμ λειτουργούν.
«Καταρχήν συμφωνία»
Το Νότιο Σουδάν, που ιστορικά διαδραματίζει ρόλο μεσολαβητή, ανακοίνωσε μολαταύτα τη σύναψη «καταρχήν συμφωνίας» κατάπαυσης του πυρός «από την 4η ως την 11η Μαΐου».
Τη νύχτα της Τετάρτης προς Πέμπτη ο στρατός ανακοίνωσε πως «αποδέχθηκε» την παράταση αυτή, που προτάθηκε από την IGAD (Διακυβερνητική Αρχή για την Ανάπτυξη, περιφερειακός οργανισμός της ανατολικής Αφρικής), καλώντας να δοθεί «αφρικανική λύση στα προβλήματα της ηπείρου», ενώ ως τώρα έλεγε πως ανταποκρινόταν στις μεσολαβητικές προσπάθειες των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας.
Το στρατόπεδο του στρατηγού Μπουρχάν ανέφερε πως δεσμεύτηκε να «ονομάσει απεσταλμένο για να διαπραγματευτεί την εκεχειρία» με ομόλογό του από το στρατόπεδο του στρατηγού Ντάγκλο, υπό την αιγίδα «των προέδρων του Νότιου Σουδάν, της Κένυας και του Τζιμπουτί», σε χώρα που δεν έχει οριστεί ακόμα.
Ο στρατός ξεκαθάρισε σε ανακοίνωσή του πως όλες οι δεσμεύσεις του αναλαμβάνονται με όρο «την τήρηση της εκεχειρίας» από την άλλη πλευρά.
Οι μάχες εκτόπισαν πάνω από 335.000 ανθρώπους και μετέτρεψαν ήδη 115.000 ακόμη σε πρόσφυγες, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, που αναμένει πως ο αριθμός των προσφύγων θα οκταπλασιαστεί.
Οι σουδανικές προξενικές αρχές στην Ερυθραία ανακοίνωσε πως οι πρόσφυγες από το Σουδάν μπορούν να εισέρχονται πλέον σε αυτή τη χώρα χωρίς βίζα, ενώ ξένοι συνεχίζουν να απομακρύνονται εσπευσμένα κατά εκατοντάδες, κυρίως μέσω του λιμανιού του Πορτ Σουδάν στην Ερυθρά Θάλασσα.
Στο Νταρφούρ, που πλήττεται περισσότερο όπως και η πρωτεύουσα, έχουν μοιραστεί όπλα σε πολίτες, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη που κάνουν λόγο για τουλάχιστον 100 νεκρούς στην περιοχή σε μια εβδομάδα. Η περιοχή ακόμα δεν είχε επουλώσει τα τραύματα του πολέμου που ξέσπασε το 2003.
Για τον Αντόνιο Γκουτέρες είναι πολύ σημαντικό η κρίση να μην επεκταθεί πέρα από τα σύνορα του Σουδάν και να απειλήσει τη μετάβαση στη δημοκρατία και τις ειρηνευτικές διαδικασίες σε εξέλιξη σε γειτονικά κράτη.
Κάλεσε να υποστηριχθεί το Τσαντ, γείτονας του Σουδάν, επιμένοντας πως και σε άλλες χώρες της περιοχής παραμένουν σε εξέλιξη διαδικασίες ειρήνης, ιδίως στην Αιθιοπία και στο Νότιο Σουδάν.
«Ο πόλεμος μπορεί να πλήξει ολόκληρη την περιοχή»
Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι έκρινε επίσης πως ο πόλεμος μπορεί να «πλήξει ολόκληρη την περιοχή», προσθέτοντας πως «θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατό για να γίνουν συνομιλίες», την ώρα που η Αίγυπτος φιλοξενεί «εκατομμύρια» πρόσφυγες.
Ο ειδικός επιτετραμμένος του ΟΗΕ στο Σουδάν, ο Φόλκερ Πέρτες, είπε πως οι αντίπαλοι δηλώνουν διατεθειμένοι να «αρχίσουν τεχνικές συνομιλίες», αποκλειστικά και μόνο για την κατάπαυση του πυρός, πιθανόν στη Σαουδική Αραβία, καθώς το βασίλειο έχει σχέσεις και με τους δύο στρατηγούς.
Οι δυο στρατηγοί έδιωξαν μαζί τους πολίτες από τη μεταβατική κυβέρνηση προχωρώντας στο πραξικόπημα του Οκτωβρίου του 2021, δυο χρόνια μετά την ανατροπή του πρώην δικτάτορα Όμαρ Ελ Μπασίρ. Αλλά οι διαφορές τους άρχισαν να γιγαντώνονται και η ασυμφωνία τους για τους όρους ένταξης των παραστρατιωτικών στις τακτικές δυνάμεις εκτραχύνθηκε σε ανοικτό πόλεμο την 15η Απριλίου.
Παράλληλα, χθες ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας (ΟΙΣ) συνεδρίασε στη Σαουδική Αραβία για να συζητήσει την κρίση στο Σουδάν, την ώρα που η Αφρικανική Ένωση απηύθυνε έκκληση να υπάρξει συντονισμός, να μην αναληφθεί δράση με «αποδιοργανωμένο» ή μονομερή τρόπο.
Για τον Ερνστ Γιαν Χόγκεντορν, ειδικό για το Σουδάν στο κέντρο μελετών Atlantic Council, η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να «ασκήσει πίεση με στρατηγικό τρόπο», ιδίως παγώνοντας τους τραπεζικούς λογαριασμούς και εμποδίζοντας τις εμπορικές δραστηριότητες των δυο εμπολέμων πλευρών, προκειμένου να μειώσει τη δυνατότητά τους «να πολεμούν και να ανεφοδιάζονται».
Απομάκρυνση 20 Σενεγαλέζων
Το Ντακάρ ανακοίνωσε πως απομάκρυνε εσπευσμένα περίπου είκοσι πολίτες της Σενεγάλης και της Γουινέας-Μπισάου από το Σουδάν, χώρα όπου μαίνονται από τα μέσα Απριλίου μάχες ανάμεσα στον στρατό και παραστρατιωτικούς, οι οποίες οδήγησαν πολλές χώρες να αποδυθούν σε αγωνιώδη προσπάθεια να σώσουν τους πολίτες τους.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Σενεγάλης ανέφερε σε ανακοίνωσή του πως «προχώρησε την Τρίτη 2η Μαΐου 2023 στον επαναπατρισμό 12 πολιτών Σενεγάλης και 9 πολιτών Γουινέας-Μπισάου από το Σουδάν». Η Γουινέα-Μπισάου γειτονεύει με τη Σενεγάλη.
Οι «υποψήφιοι για εθελοντική επιστροφή» μεταφέρθηκαν αρχικά από το Χαρτούμ στο Κάιρο και κατόπιν στο Ντακάρ, σύμφωνα με την ανακοίνωση, που δεν διευκρινίζει τον αριθμό των υπηκόων της Σενεγάλης που ζουν στο Σουδάν ή σχεδιάζεται να επαναπατριστούν.
Στις μάχες στο Σουδάν, με εκατοντάδες νεκρούς και χιλιάδες τραυματίες, αναμετρώνται οι δυνάμεις των δυο στρατηγών που είχαν καταλάβει την εξουσία στη χώρα με το πραξικόπημα του Οκτωβρίου του 2021.
Ο αρχηγός του στρατού Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν και ο αρχηγός των παραστρατιωτικών των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ), ο Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο ή «Χαμέτι», δέχθηκαν να παραταθεί η –θεωρητική– κατάπαυση του πυρός έπειτα από μεσολάβηση των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας.
Παρά την ανακοίνωση της «καταρχήν συμφωνίας» των στρατηγών για την παράταση της κατάπαυσης του πυρός, που ουδέποτε τηρήθηκε μέχρι τώρα, ως την 11η Μαΐου, «μάχες και εκρήξεις» συνέχιζαν να συνταράσσουν χθες την πρωτεύουσα Χαρτούμ, ενώ στρατιωτικά αεροσκάφη εξακολουθούσαν να κάνουν εξόδους πάνω από την πόλη, δήλωσαν κάτοικοι στο Γαλλικό Πρακτορείο.