“Χρειαζόμαστε περισσότερα χρήματα, χρειαζόμαστε φρέσκα χρήματα και τα χρειαζόμαστε για πολλά χρόνια” για την Ουκρανία, δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ κατά τη σύνοδο των ΥΠΕΞ σήμερα.
Ο Στόλτενμπεργκ θέλει να πείσει τα 32 κράτη του ΝΑΤΟ να δρομολογήσουν ένα πακέτο βοήθειας ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία.
Τα χρήματα αυτά προορίζονται να δώσουν στην ουκρανική κυβέρνηση του προέδρου Βολοντμίρ Ζελένσκι μεγαλύτερη ασφάλεια σχεδιασμού για την άμυνά της έναντι της Ρωσίας.
Η κατάσταση στο μέτωπο είναι “προκλητική”, δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ την Τετάρτη στη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν πετυχαίνει οριακά κέρδη με μεγάλη δέσμευση και υπολογίζει ότι οι υποστηρικτές της Ουκρανίας θα εξαντλήσουν κάποια στιγμή την υπομονή τους.
Ο επικεφαλής της υπερατλαντικής αμυντικής συμμαχίας ζήτησε, ως εκ τούτου, “πιο αξιόπιστη και μακροπρόθεσμη” υποστήριξη προς το Κίεβο.
Ο Στόλτενμπεργκ πρότεινε ένα “ισχυρό πλαίσιο του ΝΑΤΟ με οικονομικές δεσμεύσεις”. Δεν σχολίασε τις λεπτομέρειες. Σύμφωνα με διπλωμάτες, η πρόταση αφορά 100 δισεκατομμύρια ευρώ για πέντε χρόνια. Τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν για παραδόσεις όπλων και οικονομική βοήθεια.
Ωστόσο, το ποσό αποτελεί μόνο μια αρχική πρόταση και μπορεί να αλλάξει στις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν.
Ο Στόλτενμπεργκ προετοιμάζει το ΝΑΤΟ για τη δεύτερη θητεία του Τραμπ
Παράλληλα, ο Στόλτενμπεργκ θέλει επίσης να θέσει επίσημα τη λεγόμενη Ομάδα Επαφής για την Ουκρανία υπό τη διοίκηση του ΝΑΤΟ. Η ομάδα υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, αποτελούμενη από περίπου 50 υποστηρικτές της Ουκρανίας, δημιουργήθηκε σκόπιμα εκτός των δομών του ΝΑΤΟ μετά τη ρωσική εισβολή το 2022, προκειμένου να μην δοθεί η εντύπωση ότι η Συμμαχία εισέρχεται στον πόλεμο.
Εν τω μεταξύ, ωστόσο, αυτός ο διαχωρισμός δεν έχει πλέον νόημα από την άποψη του Στόλτενμπεργκ. “Πρόκειται για τους ίδιους ανθρώπους”, λέει. Η Ομάδα Επαφής για την Ουκρανία, γνωστή και ως “Ομάδα Ράμσταϊν”, συνεδριάζει στην έδρα του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία του Αμερικανού διοικητή στην Ευρώπη, ο οποίος είναι επίσης ο ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ.
Τόσο η χρηματοδότηση του ΝΑΤΟ όσο και η ανάληψη της διοίκησης έχουν ως στόχο να προετοιμάσουν τη συμμαχία για μια πιθανή αλλαγή κυβέρνησης στην Ουάσινγκτον. Υπάρχει μεγάλη ανησυχία στις Βρυξέλλες ότι οι ΗΠΑ θα μειώσουν τις δαπάνες τους για την Ουκρανία μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, τονίζεται σε δημοσίευμα της Handelsblat. Ο Στόλτενμπεργκ θέλει να αποτρέψει κάτι τέτοιο και να δημιουργήσει σταθερές δομές του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, αρχικά παρέμενε ασαφές το πώς ακριβώς θα έπρεπε να είναι το νέο χρηματοδοτικό μέσο. Μέχρι σήμερα, το ΝΑΤΟ διέθετε μόνο έναν μικρό προϋπολογισμό μερικών δισεκατομμυρίων ευρώ για τις δικές του επιχειρήσεις. Μια δυνατότητα θα ήταν να δημιουργηθεί ένα νέο ταμείο που θα έπρεπε να γεμίζει από τα κράτη μέλη σύμφωνα με τον ισχύοντα τύπο διανομής του ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ και η Γερμανία θα αντιστοιχούσαν τότε στο 16% του συνολικού ποσού.
Ο Στόλτενμπεργκ επικρίνει τον αποκλεισμό της βοήθειας προς την Ουκρανία στο Κογκρέσο των ΗΠΑ
Η αρχή είναι πιο σημαντική για τον Στόλτενμπεργκ από το ακριβές ποσό και τη δομή. Η στήριξη της Ουκρανίας δεν θα πρέπει να εξαρτάται από βραχυπρόθεσμες εθελοντικές προσφορές μεμονωμένων κρατών, είπε. Αντίθετα, απαιτούνται μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις του ΝΑΤΟ.
Ανέφερε ως παράδειγμα τον πρόσφατο αποκλεισμό 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την Ουκρανία στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. Μια ομάδα υποστηρικτών του Τραμπ εκεί θέλει να σταματήσει τη βοήθεια για την Ουκρανία. Την επόμενη εβδομάδα, το αμερικανικό Κογκρέσο θα μπορούσε να κάνει μια τελευταία προσπάθεια να ψηφίσει το πακέτο – υπάρχει συζήτηση για τη μετατροπή μέρους του σε δάνειο.
Οι αμερικανικές στρατιωτικές μεταφορές έχουν σε μεγάλο βαθμό σταματήσει από τα τέλη Δεκεμβρίου, με την τελευταία τακτική δόση πυρομαχικών και όπλων να αποστέλλεται στο Κίεβο στα τέλη Δεκεμβρίου. Τον Μάρτιο, το Πεντάγωνο κανόνισε ένα εφάπαξ ειδικό πακέτο, αλλά όσο το Κογκρέσο κωφεύει, “τα χέρια μας είναι δεμένα”, προειδοποίησε την Τρίτη ο Λευκός Οίκος. Κάθε καθυστέρηση έχει συνέπειες στο πεδίο της μάχης, δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ. “Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Ουκρανία πρέπει να μεριδοποιεί τα πυρομαχικά του πυροβολικού της”.
Ο Στόλτενμπεργκ επιθυμεί οι αρχηγοί κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ να εγκρίνουν το οικονομικό πακέτο στη σύνοδο κορυφής τους στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο. Και τα 32 κράτη θα πρέπει να συμφωνήσουν. Ωστόσο, οι διπλωμάτες είναι επιφυλακτικοί ότι θα επιτευχθεί συμφωνία τόσο γρήγορα. Και αυτό διότι οι νέες απαιτήσεις για χρήματα από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ συναντούν πάντα την αντίσταση των κρατών μελών.
Μόλις πριν από λίγους μήνες, μετά από μακρές και δύσκολες διαπραγματεύσεις, τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν σε οικονομική βοήθεια ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία. Η αύξηση του ειδικού ταμείου της ΕΕ για τις παραδόσεις όπλων (EPF) ήταν επίσης εξαιρετικά αμφιλεγόμενη. Τελικά, η Γερμανία κατάφερε να εξασφαλίσει ότι η διμερής βοήθεια θα μπορούσε να συμψηφιστεί με τις συνεισφορές. Παρόμοιες συζητήσεις θα μπορούσαν να αναμένονται και για ένα πιθανό δοχείο του ΝΑΤΟ.
Ορισμένοι υπουργοί Εξωτερικών χαιρέτισαν την πρωτοβουλία του Στόλτενμπεργκ την Τετάρτη. Ο Λετονός υπουργός Εξωτερικών Krisjanis Karins έκανε λόγο για μια “πολύ καλή πρόταση”. Η Ουκρανία χρειάζεται τη “μόνιμη βοήθεια” του ΝΑΤΟ.
Το SPD και οι Πράσινοι χαιρετίζουν την πρόταση
Στο Βερολίνο, βουλευτές του SPD και των Πρασίνων χαιρέτισαν την ιδέα του Στόλτενμπεργκ. “Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό ενόψει του μέλλοντος της αμερικανικής υποστήριξης και θα μείωνε μαζικά το βάρος της Ουκρανίας όσον αφορά τον επιχειρησιακό σχεδιασμό”, δήλωσε στην Handelsblatt ο εμπειρογνώμονας του SPD σε θέματα άμυνας, Αντρέας Σβαρτς (Andreas Schwarz).
Μέχρι στιγμής, ο συντονισμός στον δυτικό κόσμο ήταν ad hoc και όχι σαφώς στρατηγικά σχεδιασμένος, συνέχισε ο Σβαρτς. “Αυτό που χρειάζεται η Ουκρανία είναι λιγότερη αιφνιδιαστική βοήθεια και πιο αξιόπιστα, στρατηγικά και τακτικά συντονισμένα προγράμματα βοήθειας με σαφή χρονοδιαγράμματα”. Η πρόταση προσφέρει αυτή την ευκαιρία, αν εφαρμοστεί χωρίς γραφειοκρατία. Θα έδινε επίσης ασφάλεια σχεδιασμού στη βιομηχανία.
Ο εμπειρογνώμονας του κόμματος των Πρασίνων σε θέματα άμυνας Σεμπάστιαν Σέφερ (Sebastian Schäfer) δήλωσε ότι ένας θεμελιώδης προβληματισμός σχετικά με τη χρηματοδότηση της μακροπρόθεσμης στήριξης της Ουκρανίας θα είχε νόημα και σε επίπεδο ΝΑΤΟ. “Οι εθνικοί αποκλεισμοί με εσωτερικά κίνητρα, όπως είδαμε με την υποστήριξη της Ουκρανίας σε επίπεδο ΕΕ, πρέπει να αποτραπούν από την αρχή. Ειδικότερα, ο ευρωπαϊκός πυλώνας του ΝΑΤΟ πρέπει να τοποθετηθεί πιο ισχυρά μεσοπρόθεσμα”, δήλωσε ο Σέφερ στη Handelsblatt.