Το διπλό μέτωπο της Άγκυρας τόσο προς τα ανατολικά, όσο και προς τα δυτικά, προκαλεί διεθνή ανησυχία. Πόσο όμως αντέχει η Τουρκία να κλιμακώνει την επιθετικότητά της και τι κίνδυνοι απορρέουν για την Κύπρο και την Ελλάδα από τις κινήσεις του Ερντογάν; Αναλυτές εκτιμούν ότι τουλάχιστον μέχρι στιγμής επιχειρεί, πριν κάνει οποιαδήποτε ενέργεια στα δυτικά του, να διαβάσει τρόπον τινά την κατάσταση.
Το τουρκικό γεωτρύπανο Γιαβούζ βρίσκεται ήδη στο αδειοδοτημένο τεμάχιο 7 της κυπριακής ΑΟΖ και απειλεί ότι θα προχωρήσει σε γεώτρηση. Μια τέτοια κίνηση θα αποτελούσε δίχως αμφιβολία παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και θα έφερνε απέναντι μια από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές δυνάμεις, δηλαδή τη Γαλλία η οποία έχει συμφέροντα στην περιοχή. Θα φτάσει ο Ερντογάν στα άκρα και τι θα πρέπει να περιμένουμε σε μια τέτοια περίπτωση;
Το σχέδιο των δυόμισι πολέμων
Σε μια προσπάθεια να «διαβάσει» τις επόμενες κινήσεις του Τούρκου προέδρου το newsit.gr επικοινώνησε με τον καθηγητή διεθνούς πολιτικής και διευθυντή του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου, Χριστόδουλο Γιαλλουρίδη. Άριστος γνώστης των πραγμάτων στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, ο κ. Γιαλλουρίδης εξηγεί ότι «η Τουρκία έχει από παλιά δημιουργήσει το σχέδιο των δυόμιση πολέμων». «Αυτό σημαίνει» λέει, «ότι είναι σε θέση να πολεμά ταυτόχρονα σε δύο μέτωπα και σε ένα τρίτο, μισό μέτωπο στο εσωτερικό της με τους Κούρδους». «Η Τουρκία» συμπληρώνει, «μπορεί να αντέξει δύο μέτωπα. Είναι μια μεγάλη χώρα, με μεγάλο και πειθαρχημένο Στρατό τον οποίο έχει οικοδομήσει ο Ερντογάν με διώξεις και φυλακίσεις των αντιπάλων του».
Κατά τον κ. Γιαλλουρίδη, η Άγκυρα, «αυτή τη στιγμή προσπαθεί να δημιουργήσει συνθήκες δορυφοροποίησης της Κύπρου, ώστε να ελέγχει τον χώρο που δεν ελέγχει. Δηλαδή το νότιο κομμάτι». «Κάτι τέτοιο θα σήμαινε» σημειώνει ο καθηγητής, «ότι η Κύπρος για κάθε κίνησή της θα πρέπει να απευθύνεται και να παίρνει έγκριση από την Άγκυρα. Ευτυχώς σήμερα η Κύπρος έχει συνεργασία με μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης όπως είναι η Γαλλία. Αυτή τη συνεργασία πρέπει να αξιοποιήσει για να σταθεί όρθια. Δεν επιτρέπεται να γίνει η Κύπρος δορυφόρος του ηγεμόνα της περιοχής που είναι η Άγκυρα», υπογραμμίζει.
«Κλειδί» η στάση του Παρισιού
Το ερώτημα ασφαλώς είναι αν η Γαλλία θα έφτανε ποτέ σε σημείο να οδηγηθεί σε ένοπλη σύγκρουση εφόσον η Τουρκία κλιμακώσει την επιθετικότητά της και ουσιαστικά αμφισβητήσει τα συμφέροντά της στην περιοχή, καθώς η γαλλική κρατική εταιρία Total πραγματοποιεί στο περιβόητο τεμάχιο 7 έρευνες. Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Όπως λέει ο κ. Γιαλλουρίδης «είναι ένα ερώτημα αν η Γαλλία είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τον χώρο και ενόπλως. Προς το παρόν» συνεχίζει, «δεν το κάνει και γι’ αυτό η Τουρκία έχει αποθρασυνθεί». Όπως εξηγεί ο καθηγητής διεθνούς πολιτικής «αν η Κύπρος δεν προβάλλει μέσω συμμαχικών δυνάμεων την ισχύ της, θα κινδυνεύσει να χάσει το παιχνίδι με κίνδυνο όχι τόσο να καταληφθεί και το ελεύθερο τμήμα της, όσο να μετατραπεί σε δορυφόρο της Άγκυρας».
Όπως εκτιμά πάντως ο Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, είναι αμφίβολο κατά πόσον η Τουρκία θα προχωρούσε, αν οι Γάλλοι αποφάσιζαν να εμπλακούν ενόπλως. «Η απειλή της πολεμικής εμπλοκής, δημιουργεί προϋποθέσεις κατευνασμού κατά κάποιον τρόπο της Άγκυρας. Εκτιμώ ότι σε τέτοια περίπτωση, η Τουρκία θα αποχωρούσε. Πολύ δύσκολα θα έμπαινε σε πολεμική αναμέτρηση με μια δύναμη όπως η Γαλλία» εξηγεί και προσθέτει: «η Τουρκία έχει εσωτερικά προβλήματα και κινδυνεύει αν χάσει μια σύρραξη, να ανατραπεί το καθεστωτικό της σύστημα». «Μην ξεχνάτε», λέει στο newsit.gr, «ότι ο Ερντογάν έχει επιβληθεί με όλα τα μέσα που χρησιμοποιεί ένας τύραννος. Είναι πολύ σημαντικό να πειστεί η Γαλλία να προχωρήσει σε υπεράσπιση της Κύπρου ακόμη και ενόπλως. Αν αυτό προβαλλόταν ως ενδεχόμενο, εκτιμώ ότι τα πράγματα θα άλλαζαν στην περιοχή», επισημαίνει.
Η απρόβλεπτη στάση της Ουάσινγκτον
Σε μια δυσεπίλυτη εξίσωση όπως αυτή στην οποία ο παράγοντας Τουρκία παίζει σημαντικό ρόλο, ερώτημα αποτελεί η στάση των ΗΠΑ. Είναι γεγονός πως επί Τραμπ η εξωτερική πολιτική της Ουάσινγκτον είναι απρόβλεπτη πράγμα που φάνηκε από τη στάση του Αμερικανού προέδρου απέναντι στους Κούρδους της Συρίας, τους οποίους άφησε ουσιαστικά στο έλεος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ποια λοιπόν θα ήταν η στάση των ΗΠΑ σε περίπτωση που η Άγκυρα προχωρούσε σε κλιμάκωση της επιθετικότητάς της στην ανατολική Μεσόγειο;
«Η Αθήνα έχει ισχυρές δυνάμεις στις ΗΠΑ που τη στηρίζουν. Δηλαδή το ελληνικό, το αρμενικό και το ισραηλινό λόμπι, τα οποία θα πρέπει να αξιοποιηθούν» λέει ο Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, επισημαίνοντας ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ δεν διαμορφώνεται μόνο από έναν άνθρωπο. «Τα λόμπι στην πλειονότητά τους είναι εναντίον της Τουρκίας» τονίζει για να συμπληρώσει ότι «πρέπει να αξιοποιηθούν αυτές οι δυνάμεις και να υπάρξει συνεννόηση και κινητοποίηση. Οφείλουν η ελληνική και η κυπριακή κυβέρνηση να αξιοποιήσουν τα λόμπι», καταλήγει.
Σκοπός; Να ασκηθούν πιέσεις στον Ντόναλντ Τραμπ ώστε να μην αφήσει τον Ερντογάν ανεξέλεγκτο και στο μέτωπο που έχει ανοίξει στα δυτικά του.
Ρεπορτάζ: Μάριος Αραβαντινός