Όσοι περνάτε βιαστικά από την οδό Πατησίων, λίγο πιο κάτω απ’ την Ομόνοια στην γωνία με την Γλάδστωνος, σηκώστε το βλέμμα και ρίξτε μια ματιά στην μεταλλική πλακέτα που μοιάζει με βιβλίο η οποία είναι κολλημένη στην πολυκατοικία που υπάρχει εκεί. Αξίζει τον κόπο, διότι σε κείνο το σημείο έλαβε χώρα μια από τις πιο γενναίες και αποτελεσματικές αντιστασιακές πράξεις του ελληνικού λαού κατά των Γερμανών κατακτητών και των δοσίλογων τους.
Στις 20 Σεπτέμβρη του 1942, τέσσερα μέλη της ΠΕΑΝ (Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων) ανατίναξαν το κτίριο, στο οποίο στεγαζόταν η ΕΣΠΟ, μια φιλοναζιστική οργάνωση που είχαν φτιάξει Έλληνες ομοϊδεάτες και φίλοι των Γερμανών. Η ΕΣΠΟ (Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση) υπαγόταν στο διεθνές τμήμα των διαβόητων Ες-Ες και συγκέντρωνε Έλληνες εθελοντές που θα πήγαιναν να πολεμήσουν με την στολή της Βέρμαχτ στο ανατολικό μέτωπο. Επικεφαλής της ΠΕΑΝ ήταν ο αξιωματικός της Αεροπορίας Κώστας Περρίκος, αποταχθείς από το στράτευμα το 1935 ως Βενιζελικός. Ο Περρίκος, μαζί με την Ιουλία Μπίμπα, δασκάλα σε κατηχητικό, τον Αντώνη Μυτιληναίο και τον Σπύρο Γαλάτη, διάλεξαν μια Κυριακή για το χτύπημα τους, επειδή τα πρωινά κάθε Κυριακής η οργάνωση είχε ολομέλεια.
Η Μπίμπα, έφτιαξε την βόμβα από δέκα μασούρια δυναμίτη στο σπίτι της στο Κουκάκι, την τύλιξε με ραδίκια και την πήγε περπατώντας προσεκτικά μέχρι την Γλάδστωνος. Ο Μυτιληναίος και ο Γαλάτης, πήραν τη βόμβα και έχοντας μελετήσει την αρχιτεκτονική του παλιού κτιρίου, εισχώρησαν στον ημιώροφο από αφύλακτη πλαϊνή πόρτα. Άναψαν τα φυτίλια ακριβώς κάτω από το σημείο που γινόταν η συνέλευση της οργάνωσης και έφυγαν. Ο Περρίκος και η Μπίμπα περίμεναν απέναντι σ’ ένα μαγαζί για να δουν τι θα γίνει. Η έκρηξη ήταν τόσο τρομερή που το κτίριο κατέρρευσε. Η Πατησίων έμεινε κλειστή για δέκα μέρες, τόσο μεγάλη ήταν η καταστροφή, ενώ οι πυροσβέστες ξέθαψαν από τα ερείπια 29 μέλη της ΕΣΠΟ νεκρά, ανάμεσα τους και τον αρχηγό της, φιλοναζιστή γιατρό Σπύρο Στεροδήμο. Ξέθαψαν όμως και 48 Γερμανούς αξιωματικούς νεκρούς, χτύπημα τρομερό για τους κατακτητές.
Τον Νοέμβριο του 1942, οι τέσσερις σαμποτέρ συνελήφθησαν. Τους είχε καταδώσει ένα απλό μέλος της οργάνωσης, ο χωροφύλακας Πολύκαρπος Νταλλιάνης, παίρνοντας τρεις χρυσές λίρες για κάθε έναν, το σύνολο δώδεκα. Δεν έγινε γνωστό αν οι Γερμανοί έφθασαν στον Νταλλιάνη κι αυτός δέχτηκε να μιλήσει έναντι αμοιβής ή αν απευθύνθηκε μόνος του στις κατοχικές αρχές. Οι συλληφθέντες μεταφέρθηκαν στην Γκεστάπο στην οδό Μέρλιν, αλλά αν και βασανίστηκαν φρικτά δεν κατέδωσαν τους υπόλοιπους. Τελικά καταδικάστηκαν σε θάνατο. Ο αρχηγός Περρίκος εκτελέστηκε στις 4 Φλεβάρη του 1943, η Μπίμπα μεταφέρθηκε στην Γερμανία όπου εκτελέστηκε με τσεκούρι, ενώ οι δύο άλλοι γλύτωσαν τον θάνατο. Ο Γαλάτης μεταφέρθηκε στην Γερμανία, καθώς η ευκατάστατη οικογένεια του δωροδόκησε τους κατάλληλους ανθρώπους ώστε να αποφευχθεί η άμεση εκτέλεση του. Ο Μυτιληναίος κατάφερε να δραπετεύσει και πήγε στη Μέση Ανατολή όπου κατατάχθηκε στο ελληνικό σώμα.
Αυτός που δεν την γλύτωσε ήταν ο προδότης χωροφύλακας Πολύκαρπος Νταλλιάνης. Τα εναπομείναντα μέλη της οργάνωσης συνδυάζοντας τα δεδομένα κατάλαβαν ότι ήταν ο καταδότης, οπότε τον κάλεσαν σ’ ένα σπίτι δήθεν για δουλειά και τον συνέλαβαν. Ομολόγησε, έγινε επί τόπου δίκη, καταδικάστηκε σε θάνατο και τον εκτέλεσαν επί τόπου σπάζοντας του το κεφάλι μ’ ένα βαρύ σφυρί. Σκληρές εποχές. Πέταξαν το πτώμα του σ’ ένα φρεάτιο, όπου δεν βρέθηκε ποτέ.
Από τα άσχημα της ιστορικής αυτής πράξης, ήταν η καταδίκη της από το ΕΑΜ ως προβοκάτσια των ίδιων των Γερμανών. Ο λόγος ήταν απλός: Καθώς η ΠΕΑΝ του Περρίκου ήταν αντιστασιακή οργάνωση με σοσιαλδημοκρατικό προσανατολισμό, είχε οπαδούς κυρίως στα ανώτερα και ευπορότερα στρώματα της Αθηναϊκής κοινωνίας με τα οποία το ΕΑΜ είχε ταξικές διαφορές. Το αιώνιο ιδεολογικό πρόσημο…
Διαβάστε εδώ κι άλλες ιστορίες με την υπογραφή του Δημήτρη Καμπουράκη, στη στήλη Μία σταγόνα ιστορία.