Πέμπτη, 2 Μαΐ
18oC Αθήνα

Η επιδημία πανούκλας και οι Εβραίοι

Η επιδημία πανούκλας και οι Εβραίοι

Πως ο όχλος του Στρασβούργου έκαψε ζωντανούς όλους τους Εβραίους της πόλης, κατηγορώντας τους για την επιδημία πανώλης. Φανατισμός, αγραμματοσύνη και στυγνό συμφέρον καίνε ανθρώπους μέσα στα σκοτάδια του μεσαίωνα.

Είναι πασίγνωστος και είχε καταγραφεί στο συλλογικό υποσυνείδητο της μεσαιωνικής Ευρώπης, ο τρομερός φόβος για την πανούκλα. Για δυο ολόκληρους αιώνες, απανωτές επιδημίες πανώλης χτυπούσαν τότε κατά κύματα την γηραιά ήπειρο, αποδεκατίζοντας τον πληθυσμό της από άκρου σ’ άκρο. Η επιδημία που έμεινε γνωστή και ως μαύρος θάνατος, σκόρπισε τον τρόμο στην ήπειρο και απελευθέρωσε τα πιο πρωτόγονα και φρικτά ένστικτα των ανθρωπίνων κοινωνιών.

Την τριετία 1348-1351 που χτυπήθηκε η κεντρική Ευρώπη με αποτέλεσμα να πεθάνει το ένα τέταρτο του πληθυσμού της, η επιδημία αποδόθηκε στους Εβραίους, παρά το γεγονός ότι και οι δικές τους κοινότητες αποδεκατίζονταν από την αρρώστια. Αν και ο πάπας Κλημέντιος 6ος γνωμοδότησε ότι δεν έφταιγαν οι Εβραίοι για την επιδημία, στη Γαλλία και τη Γερμανία ξέσπασαν φοβερά πογκρόμ εναντίον τους.

Ο αγράμματος όχλος που έψαχνε μια εξήγηση για τη συμφορά του, παρασυρμένος από παπάδες, καλόγερους και τοπικούς φεουδάρχες, πίστεψε αόριστες φήμες που έλεγαν ότι οι Εβραίοι είχαν δηλητηριάσει όλα τα πηγάδια πόλεων και χωριών, στα πλαίσια μιας πελώριας συνομωσίας καταστροφής της χριστιανοσύνης. Το επιμύθιο ήταν ότι αυτοί οι υπηρέτες του Σατανά που δεν είχαν διστάσει να σταυρώσουν τον Χριστό, δεν θα είχαν δισταγμό να θανατώσουν απλούς ανθρώπους.

Αποτέλεσμα αυτής της υστερίας ήταν μέσα σε δύο χρόνια να αφανιστούν από προσώπου γης πάνω από 300 Εβραϊκές κοινότητες στη Γερμανία, τη Γαλλία, τις Κάτω χώρες, την Ελβετία και τη Βόρεια Ισπανία. Πάνω από 20.000 Εβραίοι ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου σφαγιάστηκαν από εξαγριωμένους χωρικούς ή από τον όχλο των πόλεων, ενώ οι περιουσίες και τα σπίτια τους δημεύτηκαν ή κάηκαν.

Στο Στρασβούργο όπου υπήρχε μεγάλη και ευημερούσα Εβραϊκή κοινότητα, έγιναν φοβερά πράγματα. Ο όχλος απαίτησε από το δημοτικό συμβούλιο της πόλης να τους θανατώσει, αλλά οι δημοτικοί σύμβουλοι αρνήθηκαν. Με την καθοδήγηση καλόγερων και φεουδαρχών το συμβούλιο αντικαταστάθηκε από άλλο και το καινούριο έβγαλε καταδικαστική απόφαση εναντίον τους.

Αμέσως ο όχλος όρμησε στις Εβραϊκές γειτονιές και τους μάζεψε όλους στην κεντρική πλατεία του Στρασβούργου. Κατ’ αρχήν τους υποχρέωσε να παραδώσουν όλα τους τα χρήματα και τα κοσμήματα, στη συνέχεια ανακοίνωσαν ότι ακυρώνονται όλα τα χρέη χριστιανών προς Εβραίους και τους υποχρέωσαν να παραδώσουν τα όλα τα σημειώματα για χρέη που κατείχαν.

Μετά τους ζήτησαν να εγκαταλείψουν τη θρησκεία τους και να βαπτιστούν αμέσως χριστιανοί για να γλυτώσουν. Οι μισοί απ’ τους ομήρους δέχτηκαν και βγήκαν από την πλατεία, βαφτίστηκαν μαζικά και εκδιώχτηκαν απ’ την πόλη. Οι υπόλοιποι υποχρεώθηκαν ν’ ανεβούν σε μια μεγάλη ξύλινη εξέδρα, κάτω από την οποία στοιβάχτηκαν σωροί ξύλων και άχυρα. Το Σάββατο 14 Φεβρουαρίου του 1349, ημέρα που γιορταζόταν ο Άγιος Βαλεντίνος, ένας απροσδιόριστος αριθμός Εβραίων ανάμεσα στους 700 και τους 1000 όλων των ηλικιών κάηκαν ζωντανοί στην κεντρική πλατεία του Στρασβούργου, ως υπεύθυνοι για το ξέσπασμα της πανούκλας.

Μετά το πέρας της τελετής, τα μετρητά που τους είχαν πάρει μοιράστηκαν στον όχλο που είχε δουλέψει για την εκτέλεση των ενόχων. Σ’ όλες τις εισόδους της πλατείας είχαν τοποθετηθεί κιόσκια με καλόγερους, παπάδες και εξομολογητές, που υποχρέωναν τον όχλο που έφευγε να παραδίδει υπέρ της εκκλησίας το 20% των χρημάτων που είχαν μοιραστεί. Τα χρήματα παραδίδονταν για την ολοκλήρωση του καθεδρικού ναού της πόλης και για να ευλογηθούν οι ιδιοκτήτες τους από την εκκλησία, ώστε να συγχωρηθούν για τους θανάτους που είχαν προκαλέσει. Τόσο απλά ήταν τελικά τα πράγματα.

Μία σταγόνα ιστορία – Διαβάστε επίσης
Γραμμή Μαζινό: Το μεγαλύτερο αμυντικό φιάσκο
Ένας Κολοκοτρώνης που (επίτηδες) ξεχάσαμε
Ο πρώτος νεκρός της ελλην
Γαλέρες, τα πλωτά κολαστήρια
Μοναχοί, άρρωστοι, κομπογιαννίτες

Μία σταγόνα ιστορία Τελευταίες ειδήσεις