Παρασκευή, 19 Απρ.
15oC Αθήνα

Ο Σκωτσέζος εισαγγελέας στην δίκη του Κολοκοτρώνη

Ο Σκωτσέζος εισαγγελέας στην δίκη του Κολοκοτρώνη
Σκηνή από την ταινία "Η Δίκη των Δικαστών"

Σκοτεινή προσωπικότητα της εποχής, ο Έντουαρντ Μέισον, ήταν αυτός που ως εγκάθετος του Όθωνα και των Εγγλέζων, συνέβαλε στην καταδίκη του Κολοκοτρώνη σε θάνατο. Εκδιώχθηκε, επέστρεψε, αλλά κανένας Έλληνας δεν βρέθηκε να τον υποστηρίξει. Τουλάχιστον αυτό το καταφέραμε.

Έχετε μήπως ακουστά κάποιον Εδουάρδο Μέισον; Σίγουρα όχι, ξέρετε όμως τα ονόματα του Αναστάσιου Πολυζωίδη και του Γεώργιου Τερτσέτη. Ήταν οι δύο από τους πέντε δικαστές που αρνήθηκαν να υπογράψουν την θανατική καταδίκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, σε κείνη την απερίγραπτη δίκη παρωδία που έγινε στο παλιό τζαμί του Ναυπλίου επί Όθωνα το 1834. Ο Γέρος του Μοριά και ο στρατηγός Πλαπούτας καταδικάστηκαν τότε σε θάνατο για εσχάτη προδοσία, παρά την σφοδρή αντίδραση των δυο εντίμων δικαστών, οι οποίοι σύρθηκαν με το ζόρι, δαρμένοι και με σχισμένα ρούχα στην αίθουσα για να διαβαστεί η φρικτή καταδίκη που είχαν υπογράψει οι άλλοι τρεις.

Ο Εδουάρδος Μέισον ήταν ο Επίτροπος Επικρατείας σε κείνη την ντροπιαστική δίκη, δηλαδή ο εισαγγελέας. Αυτός ήταν το μακρύ χέρι του Βαυαρού αντιβασιλέα Μάουρερ, επιτρόπου του ανήλικου ακόμα Όθωνα, ο οποίος ήθελε σώνει και καλά την εξόντωση του Κολοκοτρώνη, επειδή τον θεωρούσε επικίνδυνο για το καθεστώς λόγω των φιλορωσικών του απόψεων.

Ποιος ήταν όμως ο Μέισον και πως βρέθηκε πάνω στην έδρα να βυσσοδομεί; Ήταν Βρετανός από την Σκωτία, νομικός, θεολόγος και φιλόσοφος, όπως αυτοδιαφημιζόταν. Ήρθε στην Ελλάδα προς το τέλος της επανάστασης, το 1824 ως φιλέλληνας, τίτλος που εκείνη την εποχή αυτομάτως άνοιγε τις πόρτες. Εκτός από σπουδαγμένος, πράγμα σπάνιο για την εποχή, φαίνεται ότι είχε ταλέντο και στις γλώσσες, διότι πολύ γρήγορα έμαθε να μιλά και να γράφει άπταιστα τα ελληνικά. Δεν είναι γνωστή κάποια δράση του κατά τη διάρκεια της επανάστασης, αλλά και μόνο η παρουσία ενός ξένου στην φτωχή και επικίνδυνη Ελλάδα της εποχής είχε τότε την αξία της. Άσκησε δικηγορία στο Ναύπλιο και μετά στην νέα πρωτεύουσα του κράτους, στην Αθήνα, μέχρι που ο Όθωνας τον διόρισε καθηγητή ιστορίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών.

Οι φιλέλληνες είχαν προσφέρει πολλά στον αγώνα από καθαρό εθελοντισμό, όμως υπήρξαν και κάμποσοι που μετά την απελευθέρωση εξαργύρωσαν στο πολλαπλάσιο τις υπηρεσίες τους, Κάποιοι απ’ αυτούς θεωρούσαν ότι είχαν περισσότερα δικαιώματα από τους ίδιους τους Έλληνες. Τέτοιος ήταν ο Μέισον, που ενεπλάκη θρασύτατα στα εσωτερικά πολιτικά παιχνίδια, υποστηρίζοντας πάντα την Αγγλική πολιτική μέσα στην χώρα. Αν και δεν υπάρχουν ιστορικές αποδείξεις, όλη του η δράση έκανε τους ανθρώπους του καιρούς του αλλά και τους μετέπειτα ερευνητές να πιστεύουν ότι ήταν κανονικός εγκάθετος ή και πράκτορας των Βρετανών. Δεν ήταν άλλωστε τυχαίο που χρημάτισε και ιδιαίτερος γραμματέας του λόρδου Κόχραν, όταν αυτός διορίστηκε για ένα διάστημα διοικητής του ελληνικού επαναστατικού στόλου.

Στην δίκη χρήστηκε εισαγγελέας από τους Βαυαρούς για να τους απαλλάξει απ’ τον Κολοκοτρώνη, καθώς ο Όθωνας είχε ουσιαστικά διοριστεί από τους Εγγλέζους. Ο Κολοκοτρώνης πάλι ήταν γνωστός Ρωσόφιλος, λόγω της κοινής Ορθόδοξης θρησκείας. Ο Μέισον στην δίκη εξυπηρετούσε στην πραγματικότητα τους συμπατριώτες του Άγγλους, που ήθελαν να εξοντώσουν όλες τις επικίνδυνες ομάδες ρωσόφιλων, ειδικά αν είχαν το κύρος του Κολοκοτρώνη.

Η καταδίκη σε θάνατο μέσα σ’ ένα όργιο ψευδομαρτυρίας, συνωμοσιών και τρομοκρατίας ήταν βασικά δικό του έργο και του υπουργού δικαιοσύνης Σχινά, άλλου οργάνου του Μάουρερ. Οι Έλληνες, ανεξαρτήτως παρατάξεως, δεν του το συγχώρησαν ποτέ. Μια φορά (Δεκέμβριος 1840), την ώρα που δίδασκε από την έδρα, ένας φοιτητής νομικής ονόματι Κίμων Δάλας έβγαλε πιστόλι και τον πυροβόλησε δυο φορές. Δεν τον πέτυχε. Μόλις έγινε η επανάσταση της Γ’ Σεπτέμβρη και ο Όθωνας έχασε την απόλυτη εξουσία, η κυβέρνηση τον απέλυσε απ’ το πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο Όθωνας τον διόρισε αμέσως Αρεοπαγίτη, αλλά η κατακραυγή ήταν τέτοια που ο Σκωτσέζος έφυγε για το Μπέλφαστ.

Επέστρεψε ξαφνικά είκοσι χρόνια αργότερα, πιστεύοντας ότι η δράση θα είχε ξεχαστεί και ζήτησε να επανέλθει στον Άρειο Πάγο, όπως τυπικά δικαιούνταν. Όμως η κυβέρνηση Κουμουνδούρου του είπε ορθά κοφτά ότι δεν θα διορίσει στο ανώτατο δικαστήριο της χώρας αυτόν που εξευτέλισε την ελληνική δικαιοσύνη καταδικάζοντας σε θάνατο τον μεγαλύτερο Έλληνα ήρωα. Επέστρεψε στην Αγγλία και τα ίχνη του χάθηκαν έκτοτε. Να και μια φορά που σ’ αυτή τη χώρα αποδόθηκε στοιχειώδης δικαιοσύνη.

Διαβάστε εδώ κι άλλες ιστορίες με την υπογραφή του Δημήτρη Καμπουράκη, στη στήλη Μία σταγόνα ιστορία.

Μία σταγόνα ιστορία Τελευταίες ειδήσεις