Στις 27 Ιανουαρίου 1978, ολοκληρώθηκε η μεγάλη περιπέτεια της ελληνικής σημαίας, που ξεκίνησε από την επανάσταση του 1821. Αυτή την ημερομηνία, η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή καθιέρωσε με νόμο τον ενιαίο τύπο που ξέρουμε σήμερα, δηλαδή τις εννιά λευκές και μπλε ρίγες με τον σταυρό στο άνω αριστερό άκρο της.
Όταν ξέσπασε η επανάσταση του ’21, ο κάθε οπλαρχηγός έφτιαχνε το δικό του φλάμπουρο και η κάθε περιοχή παρουσίαζε την δική της σημαία. Είχαν όλες τον σταυρό, αλλά τα υπόλοιπα σχέδια και χρώματα ήταν κατά βούληση. Έβαζαν τον βυζαντινό δικέφαλο, τον φοίνικα που αναγεννιέται, άγκυρες, την πορφύρα, καμιά φορά το μαύρο των πειρατών όταν υψώνονταν στα καράβια ή κεντούσαν πάνω της τοπικούς αγίους. Αυτό ήταν απολύτως φυσιολογικό, αφού η προεπαναστατική Ελλάδα είχε ισχυρές αυτοδιοικητικές δομές και έντονη αίσθηση των τοπικών εξουσιών. Επίσης, ο κάθε οπλαρχηγός ήταν ο απόλυτος κύριος του στρατιωτικού του σώματος το οποίο συντηρούσε με δικά του μέσα, οπότε θεωρούσε απολύτως φυσιολογικό να έχει το δικό του φλάμπουρο.
Όσον αφορά το πρόπλασμα της κλασικής ελληνικής σημαίας που ξέρουμε, με το μπλε, το άσπρο και τον μεγάλο σταυρό στην μέση, υπάρχει ένας επαναστατικός θρύλος για την δημιουργία της. Σύμφωνα μ’ αυτόν, στην κατάληψη της Τριπολιτσάς, ο Παπαφλέσσας έκοψε το εσωτερικό του ράσου του που ήταν μπλε, έβαλε κι έναν οπλαρχηγό να κόψει δυο λωρίδες από την άσπρη φουστανέλα του κι έφτιαξε την γαλάζια σημαία με τον λευκό σταυρό στη μέση.
Η μορφή και τα χρώματα της σε δύο εκδοχές, αποφασίστηκαν στην Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου το 1822. Η μπλε με τον μεγάλο σταυρό στο κέντρο ορίστηκε σημαία της στεριάς κι αυτή με τις ρίγες και τον μικρό σταυρό πάνω αριστερά, ως σημαία της θάλασσας. Και η σημαία της θάλασσας είχε δυο εκδοχές, την πολεμική και την εμπορική. Η σημαία του Εμπορικού Ναυτικού ήταν μια απλή αντιστροφή των χρωμάτων του Πολεμικού Ναυτικού, ο σταυρός της δηλαδή ήταν μπλε και το φόντο του λευκό. Η ζωή αυτής της σημαίας ήταν βραχυχρόνια , μόλις έξι χρόνια. Το 1828, η σημαία της θάλασσας έγινε ενιαία, καθώς αναγνωρίστηκε ότι τα εμπορικά πλοία είχαν επίσης πάρει μέρος στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα με αυτοθυσία όμοια των πολεμικών και ότι πρόσφεραν κι αυτά πολύτιμες υπηρεσίες στο έθνος.
Όσο για τους συμβολισμούς, είναι ολοφάνεροι. Η σημαία συμβολίζει την σχέση του ελληνικού έθνους με την Ορθοδοξία, το μπλε είναι το χρώμα της θάλασσας που μας περιβάλει και το λευκό το χρώμα των κυμάτων της. Κατά την διάρκεια της ιστορίας μας, κάθε βασιλιάς πρόσθετε ή αφαιρούσε κάτι στην σημαία του κράτους και κάθε πολιτειακή αλλαγή στην χώρα είχε τις επιπτώσεις της στο εθνικό σύμβολο.
Ο Όθωνας έκανε πιο σκούρο το μπλε της σημαίας για να μοιάζει με το εθνικό χρώμα της Βαυαρίας και της πρόσθεσε τα βασιλικά παράσημα. Επί Γεωργίου Α’ μπήκε η βασιλική κορώνα στο κέντρο του σταυρού και το 1864 μπήκε στις σημαίες που έφερε το πεζικό η μορφή του Αγίου Γεωργίου. Βασιλικά παράσημα και κορώνα αφαιρέθηκαν δυο φορές, στην έξωση του Όθωνα το 1862 και στην μεσοπολεμική περίοδο αβασίλευτης δημοκρατίας (1924-1935), όταν οι Βενιζελικοί έδιωξαν τον βασιλιά. Τα βασιλικά σύμβολα επανήλθαν μόλις ο Κονδύλης παλινόρθωσε την βασιλεία.
Το 1930 προστέθηκε στον ιστό της σημαίας του πεζικού και των ευζώνων, μια χρυσή σφαίρα με σταυρό από πάνω. Επίσης, όταν η χούντα των συνταγματαρχών ήρθε σε ρήξη με τον βασιλιά το 1967, αφαίρεσε το στέμμα απ’ τις σημαίες, το οποίο δεν επανήλθε ποτέ. Πολλές περιπέτειες είχαν επίσης οι διαστάσεις της σημαίας. Κάθε φορά που άλλαζαν τα σύμβολα ή τα χρώματα, άλλαζαν και οι διαστάσεις, καθώς όλα στο εθνικό σύμβολο έπρεπε να είναι καθορισμένα με λεπτομέρειες.
Με διάταγμα του 1930 η κλίμακα ήταν 2 προς 3, επί χούντας άλλαξε και έγινε 7 προς 12, για να επανέλθει το 1978 το 2 προς 3. Η καθιέρωση πάντως το 1978 της σημαίας που είχε ως τότε το ναυτικό σε ενιαίο σύμβολο, έδωσε τέλος σ’ αυτή την ελληνική πατέντα να έχουμε παραπάνω από μία σημαίες ή σημαία με πολλές εκδοχές. Από το 1978, η μόνη αλλαγή που υπήρξε ήταν το 1980, όταν στην σημαία της αεροπορίας προστέθηκε η εικόνα του Μιχαήλ Αρχάγγελου.
Διαβάστε εδώ κι άλλες ιστορίες με την υπογραφή του Δημήτρη Καμπουράκη, στη στήλη Μία σταγόνα ιστορία.