Το περιβόητο σώμα των γενιτσάρων συγκροτήθηκε για πρώτη φορά από τον σουλτάνο Ορχάν ανάμεσα στο 1327 και 1360. Συνεπώς οι πολεμιστές αυτοί που σκόρπιζαν τον τρόμο στους εχθρούς του σουλτάνου προϋπήρχαν 100 τουλάχιστον χρόνια πριν την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης. Γενί τσαρί στα τουρκικά σημαίνει καινούριος στρατός. Η αρχική ιδέα ήταν η συγκρότηση ενός επίλεκτου σώματος που δεν θα είχε την παραμικρή σχέση με την υπόλοιπη Οθωμανική κοινωνία ή με τόπους καταγωγής και οικογένεια.
Η ζωή τους θα ήταν αφιερωμένη στον πόλεμο, σπίτι τους το στρατόπεδο και μοναδική συναισθηματική σχέση τους η πατρική αφοσίωση στον σουλτάνο. Γι αυτό και απαράβατος όρος, που κρατήθηκε για τρεις αιώνες, ήταν οι στρατιώτες του να προέρχονται από υποχρεωτικό παιδομάζωμα από τους ραγιάδες των ευρωπαϊκών επαρχιών της αυτοκρατορίας. Οι ευρωπαίοι θεωρούνταν λιγότερο ράθυμοι απ’ τους ανατολίτες και περισσότερο πειθαρχημένοι.
Το παιδομάζωμα γινόταν κάθε πέντε χρόνια συνήθως, αλλά υπήρξαν και εποχές που γινόταν κάθε δύο εξ’ αιτίας των αυξημένων αναγκών για στρατιώτες. Οι βαθμούχοι πήγαιναν στα χριστιανικά χωριά, έπαιρναν τους ληξιαρχικούς καταλόγους από τους δημογέροντες και ζητούσαν να επιθεωρήσουν τα αγόρια από 6-15 χρονών. Διάλεγαν απ’ αυτά τα πιο υγιή και όμορφα, αλλά δεν έπαιρναν ποτέ περισσότερα από το ένα πέμπτο του συνολικού αριθμού των αγοριών κάθε χωριού ή πόλης, για να μην αποψιλωθεί ο αρσενικός πληθυσμός.
Αφού τα συγκέντρωναν όλα μακριά από τα χωριά τους, έκαναν και δεύτερη διαλογή καθώς ο αριθμός που έπαιρναν ήταν πάντα μεγαλύτερος απ’ αυτόν που τελικά χρειάζονταν. Τα πιο γεροδεμένα πήγαιναν για γενίτσαροι, τα πιο έξυπνα πήγαιναν για διοικητικοί στο σεράι, τα υπόλοιπα κάλυπταν άλλες ανάγκες του στρατού και του ναυτικού. Οι γενίτσαροι διδάσκονταν το κοράνι, τον πόλεμο και την πειθαρχία. Κατέληγαν επίλεκτοι πολεμιστές τυφλά αφοσιωμένοι στον σουλτάνο.
Σήμερα έχουμε μια τραγική εικόνα για το παιδομάζωμα. Κατά βάση είναι σωστή, καθώς κανένας γονιός δεν θέλει να αποχωριστεί το παιδί του και μάλιστα από αλλόθρησκους. Παρά τον πόνο τους όμως, πολλοί απ’ τους ραγιάδες είχαν συνείδηση ότι η μοίρα του παιδιού τους ως γενίτσαρου θα ήταν καλύτερη από την ζωή του στα πάμφτωχα ορεινά χωριά και μάλιστα υπό καθεστώς σκλαβιάς και φόβου. Γι αυτό και μετά τον 16ο αιώνα, δημιουργήθηκε κίνημα από τους ίδιους τους Τούρκους, που διεκδικούσε να μπαίνουν και τα δικά τους παιδιά στο προνομιούχο σώμα των γενιτσάρων και να μην έχουν αυτό το προνόμιο μόνο οι ραγιάδες.
Οι αξιωματικοί των γενιτσάρων αντιστάθηκαν σθεναρά σ’ αυτά τα αιτήματα, ξέροντας πως μόλις ελαστικοποιούνταν τα κριτήρια εισαγωγής στο σώμα, θ’ άρχιζε η παρακμή του. Πρώτος που έβαλε Τούρκους στο σώμα ήταν ο Μουράτ Δ’ και οι νεοφερμένοι Τούρκοι αντιμετωπίστηκαν με τόση περιφρόνηση από τους ήδη γενιτσάρους, που ονομάστηκαν «τσιράκ», δηλαδή ανίκανοι που μπήκαν με μέσον. Απ’ αυτούς μας έμεινε και ο όρος τσιράκι. Οι αξιωματικοί είχαν δίκιο. Μόλις μπήκαν στο σώμα Τούρκοι, χαλάρωσε η πειθαρχία, οι φαντάροι άρχισαν να έχουν σχέση με τις παλιές τους οικογένειες, οι γενίτσαροι έγιναν ένα σώμα από καριερίστες που επενέβαιναν κατά τα συμφέροντα τους στη δημόσια ζωή.
Οι επίλεκτοι έγιναν στίφη και λίαν συντόμως ενοχλητικά στίφη για τους ίδιους τους σουλτάνους. Έκαναν πραξικοπήματα, ανεβοκατέβαζαν βεζίρηδες και σουλτάνους, ανάλογα με τα λεφτά που τους μοίραζαν. Αντιστέκονταν φυσικά σε οποιαδήποτε αναδιοργάνωση του στρατού σε νέες βάσεις, με σύγχρονο για την εποχή εξοπλισμό. Το 1826, ο σουλτάνος Μαχμουτ Β’ κυριολεκτικά τους εξολόθρευσε, αφού αντιμετώπισε μια εξέγερση τους. Όλοι τους κρεμάστηκαν και οι στρατώνες τους ανατινάχτηκαν για να μην υπάρχει τίποτα που να τους θυμίζει.
Μία σταγόνα ιστορία – Διαβάστε επίσης
Γραμμή Μαζινό: Το μεγαλύτερο αμυντικό φιάσκο
Ένας Κολοκοτρώνης που (επίτηδες) ξεχάσαμε
Ο πρώτος νεκρός της ελλην
Γαλέρες, τα πλωτά κολαστήρια
Μοναχοί, άρρωστοι, κομπογιαννίτες