Μάθετε τώρα κάτι το εντελώς παράξενο, απ’ αυτές τις υποσημειώσεις της ελληνικής ιστορίας που χάθηκαν στο διάβα του χρόνου, αλλά που δείχνουν ανάγλυφα πόσο πολύπλοκα είναι τα πράγματα σε κάθε εποχή. Στις 4 Αυγούστου 1936, ο Ιωάννης Μεταξάς εγκατέστησε στην χώρα δικτατορία με την υποστήριξη του βασιλιά. Η έλευση του Μεταξά που από στρατιωτικός υπασπιστής του Βενιζέλου βρέθηκε ακροδεξιός δικτάτορας, ήταν ώριμο τέκνο όχι μόνο της ανώμαλης εσωτερικής κατάστασης της χώρας επί χρόνια, αλλά και των ευρωπαϊκών συνθηκών τότε. Μεγάλα κομμάτια της κεντρικής και νότιας Ευρώπης βρισκόταν στα χέρια του Γερμανικού ναζισμού, του Μουσολινικού και Φραγκικού φασισμού. Με τον Μεταξά και η Ελλάδα πέρασε σ’ αυτό το ιδεολογικό στρατόπεδο.
Όλη η διάρθρωση του Μεταξικού καθεστώτος, η κατάλυση κάθε δημοκρατικού θεσμού και αντιπολίτευσης, ο έξαλλος αντικομμουνισμός, η προσωπολατρία, οι δημόσιες εκδηλώσεις και η σημειολογία του ήταν καθαρά φασιστική. Ιστορικά όμως, η Ελλάδα ήταν πάντα υπό τον έλεγχο των Βρετανών και οι μεγάλες πόλεις της ήταν μονίμως κάτω από τις μπούκες των κανονιών του αγγλικού και γαλλικού στόλου. Το δεύτερο αρνητικό για τον Μεταξά ήταν ότι η Ελλάδα βρισκόταν μέσα στη ζώνη ενδιαφέροντος του Μουσολίνι που ονειρευόταν μια νέα Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, οπότε μια καθαρά επιθετική ενέργεια εναντίον της χώρας ήταν μέσα στα πιθανότατα σχέδια του. Αυτά τα δυο, οδήγησαν τον Μεταξά, να έχει όλα τα χαρακτηριστικά του φασιστικού καθεστώτος, αλλά να αδυνατεί να προσχωρήσει στον άξονα.
Κι τώρα το παράδοξο: Δυο χρόνια μετά την επικράτηση του, ο Μεταξάς έπνιξε πριν εκδηλωθεί, ένα πραξικόπημα που δεν είχε στόχο το γκρέμισμα της δικτατορίας του και την επανασύσταση της δημοκρατίας, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Ήταν ένα κίνημα οργανωμένο από δικούς του ανθρώπους, φιλογερμανούς ναζιστές, που θεωρούσαν τον Μεταξά ήπιο και ήθελαν να τον ρίξουν για να φέρουν ένα καθαρό ναζιστικό καθεστώς όμοιο μ’ αυτό του Χίτλερ. Σα να λέμε ότι θεωρούσαν τον Μεταξά αριστερό. Ήταν ο απόστρατος Κάβδας, διοικητής Θράκης του καθεστώτος, ο Μιχ. Πάσσαρης υπουργός αεροπορίας του που είχε αποπεμφθεί, ο διοικητής Πυροσβεστικής Καραπαττέας, ο στρατηγός Πλατής, ο απόστρατος συνταγματάρχης Πολύζος και αρκετοί άλλοι. Όλοι ήταν δικοί του ή πρώην δικοί του δυσαρεστημένοι που έχασαν αξίωμα. Μέχρι και έναν εν’ ενεργεία υπουργό του, τον Κοτζιά είχαν μυήσει.
Την κίνηση ανακάλυψε ο δαιμόνιος Μανιαδάκης, οποίος αν ασχολιόταν με τη διάλυση του ΚΚΕ, είχε παντού αυτιά. Όπως φαίνεται από το ημερολόγιο του Μεταξά, ο Μανιαδάκης μάθαινε τα πάντα, ως και την τελευταία τους κουβέντα που έλεγαν σε συνωμοτικές συνάξεις, σε παρέες ή στα σπίτια τους και ενημέρωνε τον δικτάτορα. Φαίνεται ότι άπαντες ρουφιάνευαν τότε και τίποτα δεν έμενε κρυφό απ’ την ασφάλεια. Το ποτήρι ξεχείλισε όταν προσπάθησαν να διώξουν από αρχηγό του επιτελείου τον Παπάγο και να βάλουν έναν δικό τους. Ο Μεταξάς τους συνέλαβε μέσα σ’ ένα βράδυ και τους έστειλε εξορία, δίχως να βρει την παραμικρή αντίσταση. Την κίνηση του αυτή εκμεταλλεύτηκαν αργότερα οι προπαγανδιστές του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, για να επιχειρηματολογήσουν μετά την ιταλική επίθεση ότι ο Μεταξάς δεν ήταν φασίστας, αφού εξουδετέρωσε φασιστικό πραξικόπημα εναντίον του, ενώ ο δικτάτορας υπεράσπισε πρωτίστως την προσωπική του εξουσία. Οι περισσότεροι από τους επίδοξους πραξικοπηματίες πάντως, μετά την έλευση των Γερμανών έγιναν μέλη των κατοχικών κυβερνήσεων.
Τα φιλοναζιστικά αισθήματα του Μεταξά άλλωστε, έγιναν γνωστά έναν μόλις μήνα μετά την επικράτηση της 4ης Αυγούστου. Ένας από τους πρώτους επίσημους καλεσμένους του καθεστώτος ήταν ο υπουργός προπαγάνδας του Χίτλερ, ο περιβόητος Γιόζεφ Γκαίμπελς. Ήρθε ως επίσημος προσκεκλημένος στις 20 Σεπτεμβρίου του 1936. Επισκέφθηκε παρέα με τον Μεταξά την Ακρόπολη, φωτογραφήθηκαν στην Καστέλα, πήγαν στον Μαραθώνα ο οποίος είχε στολιστεί με σβάστικες και έφαγαν σε ταβέρνες με ελληνική μουσική. Ο Γκαίμπελς ενθουσιάστηκε με την ομορφιά της χώρας, επαίνεσε το καθεστώς και την φιλία που έδειχνε αυτό προς τον Φύρερ του και δήλωσε ενθουσιασμένος από τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Τον ακολουθούσε ο προσωπικός φωτογράφος του Χίτλερ Χάινριχ Χόφμαν, από την συλλογή του οποίου σώθηκαν ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες φωτογραφίες.
Διαβάστε εδώ κι άλλες ιστορίες με την υπογραφή του Δημήτρη Καμπουράκη, στη στήλη Μία σταγόνα ιστορία.