Στην αντεπίθεση φαίνεται πως περνάει ακόμα περισσότερο η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), επιδιώκοντας όχι μόνο να προστατεύσει το φυσικό και ηλεκτρονικό εμπόριό της, αλλά και να απαντήσει στη στρατηγική σύγκρουση με την Κίνα, αυξάνοντας παράλληλα τα φορολογικά της έσοδα. Στη χθεσινή (13.11.25) συνεδρίαση του ECOFIN, οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ συμφώνησαν να καταργηθεί το όριο των 150 ευρώ για τις απαλλαγές τελωνειακών δασμών σε μικροαποστολές από τρίτες χώρες – μέτρο που στοχεύει κυρίως τις κινεζικές πλατφόρμες – με μεταβατικό σύστημα που θα ισχύσει από τις αρχές του 2026.
Συγκεκριμένα, επισήμως η ΕΕ το παρουσιάζει ως μέτρο για «προστασία του ευρωπαϊκού φυσικού και ηλεκτρονικού εμπορίου» και ενίσχυση της δίκαιης ανταγωνιστικότητας. Όμως, η μεγαλύτερη εικόνα δείχνει κάτι περισσότερο: η απόφαση αυτή αποτελεί ακόμη ένα επεισόδιο στον ευρύτερο εμπορικό πόλεμο ΕΕ – Κίνας, ο οποίος ξεκίνησε ουσιαστικά τον Οκτώβριο του 2024, όταν η ΕΕ επέβαλε υψηλούς δασμούς στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα, και συνεχίστηκε με ελέγχους των ευρωπαϊκών αρχών στις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων σε ευρωπαϊκά λιμάνια που ελέγχει το Πεκίνο (πχ «Επιχείρηση Καλυψώ» στον Πειραιά τον Ιούνιο του 2025).
Τα δέματα αξίας κάτω των 150 ευρώ εξαιρούνται επί του παρόντος από την καταβολή τελωνειακών δασμών για την είσοδό τους στην ΕΕ. Ωστόσο, μια πλημμύρα δεμάτων χαμηλής αξίας από διαδικτυακές πλατφόρμες όπως η Shein και η Temu οδηγεί σε επανεξέταση των κανόνων.
Παρόλα αυτά, για τα δέματα αξίας άνω των 150 ευρώ δεν έχει οριστεί το ποσό των τελών, με την Κομισιόν να έχει προτείνει τέλος στα 2 ευρώ χωρίς αυτό να είναι σαφές πότε και αν θα επιβληθεί.
Πώς αντιδρά το ευρωπαϊκό λιανεμπόριο
Η ευρωπαϊκή ομοσπονδία των λιανοπωλητών και χονδρεμπόρων (EuroCommerce) προειδοποίησε ότι μια ποικιλία διαφορετικών εθνικών τελών κινδυνεύει να υπονομεύσει την ενιαία αγορά της ΕΕ. «Συνήθως η αγορά αναπροσαρμόζεται… Ένα ή δύο ευρώ δεν θα αλλάξουν πραγματικά την ελκυστικότητα αυτών των πλατφορμών», δήλωσε την Πέμπτη (13.11.25) ο διευθύνων σύμβουλος της Poste Italiane, μιας κρατικής επιχείρησης που διαχειρίζεται εκατομμύρια δέματα ετησίως.
Ο πρόεδρος του γαλλικού συνδέσμου λιανικής πώλησης, Alexandre Bompard, ο οποίος είναι επίσης επικεφαλής του ομίλου σούπερ μάρκετ Carrefour, δήλωσε τον Ιούλιο ότι η χρέωση των 2 ευρώ για δέματα χαμηλής αξίας ήταν «αστείο».
Στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη αγορά της Ευρώπης, η απόφαση του ECOFIN αντιμετωπίστηκε με ανάμεικτα συναισθήματα. Η Ομοσπονδία Λιανικής (HDE) επισημαίνει πως πλατφόρμες όπως η Shein και η Temu στέλνουν καθημερινά 400.000 δέματα σε Γερμανούς, με τζίρο άνω των 3 δισ. ευρώ το 2024, προκαλώντας ανησυχία για αθέμιτο ανταγωνισμό και κακή ποιότητα προϊόντων. Η Ραμόνα Ποπ, από τη Γερμανική Ομοσπονδία Καταναλωτών (VZBV) ζητά πραγματικούς ελέγχους και όχι συμβολικές κινήσεις. Το Βερολίνο πιέζει για ακόμη αυστηρότερες ρυθμίσεις, καθώς θεωρεί ότι οι κινεζικές πλατφόρμες υπονομεύουν το μεγαλύτερο και πιο ώριμο εμπορικό σύστημα της ΕΕ.
Στην Ελλάδα, ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ, Γιάννης Μπρατάκος, θεώρησε την απόφαση ως ένα καθοριστικό βήμα για δίκαιο ανταγωνισμό και στήριξη των υγιών επιχειρήσεων. Τόνισε ότι η άμεση επιβολή δασμών στα μικροδέματα αποτελεί σημαντική πρωτοβουλία που ενισχύει την ελληνική αγορά. Ο ίδιος τόνισε ότι το ΕΒΕΑ στηρίζει κάθε πρωτοβουλία που θωρακίζει την αγορά από αθέμιτες πρακτικές και ενισχύει τις επιχειρήσεις που λειτουργούν με κανόνες, χαρακτηρίζοντας τη στάση της Ελλάδας στο ECOFIN «ένα καθοριστικό βήμα» για σύγχρονο και καθαρό τελωνειακό πλαίσιο.
Παρόμοιες απαιτήσεις για κατάργηση του ορίου έχουν εκφράσει και χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία, τονίζοντας ότι η μαζική εισροή υποτιμημένων και αμφιβόλου ποιότητας προϊόντων από την Κίνα επιβαρύνει τα τελωνεία και στερεί σημαντικά έσοδα από τα κράτη – μέλη.
Ο ευρωβουλευτής Ντιρκ Γκότινκ προειδοποιεί για αύξηση των πακέτων πριν τις γιορτές. Η κατάργηση του ορίου «de minimis» από τις ΗΠΑ αυξάνει την πίεση στην Ευρώπη, ενώ χώρες όπως η Ρουμανία και η Ιταλία εξετάζουν εθνικά τέλη.
Ένεση στον κοινοτικό προϋπολογισμό
Το αν, πώς και πόσο θα επηρεάσει το ευρωπαϊκό εμπόριο, ο ενδεχόμενος φόρος 2 ευρώ – ανά μικροδέμα – από τις τρίτες χώρες μένει να φανεί, αλλά το βέβαιο είναι πως θα έχει σημαντικά εισπρακτικά οφέλη για τα ταμεία της ΕΕ. Ο όγκος των μικροδεμάτων που εισέρχονται στην ΕΕ από την Κίνα έχει διπλασιαστεί το 2024, φτάνοντας τα 4,6 δισ. ευρώ.
Οι δασμοί σε εμπορεύματα από χώρες εκτός ΕΕ καταβάλλονται μόλις αυτά εισέλθουν στην Ένωση, με τους τελωνειακούς υπαλλήλους να εισπράττουν ποσά που τροφοδοτούν τόσο τον ευρωπαϊκό όσο και τους εθνικούς προϋπολογισμούς.
Σύμφωνα με τα δεδομένα της Κομισιόν, το 75% των τελωνειακών δασμών κατευθύνεται απευθείας στον προϋπολογισμό της ΕΕ, καλύπτοντας το 13,7% του συνολικού προϋπολογισμού για το 2024. Οι δασμοί αυτοί θεωρούνται «παραδοσιακοί ίδιοι πόροι», καθώς αποτελούν διαχρονική και σταθερή πηγή ευρωπαϊκών εσόδων.
Σε αυτό το πλαίσιο, ένας νέος φόρος στα μικροδέματα από τρίτες χώρες αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω τα έσοδα της ΕΕ, ενώ είναι πιθανό να οδηγήσει σε αυξήσεις στις τελικές τιμές για τους καταναλωτές που αγοράζουν από πλατφόρμες όπως η Shein, η Temu και άλλοι πάροχοι εκτός ΕΕ.
