Το γεγονός ότι η πανδημία κοστίζει πάρα πολύ ακριβά στην ελληνική οικονομία δεν αποτελεί κάτι νέο. Η αποκάλυψη όμως που γίνεται μέσα από το προσχέδιο του προϋπολογισμού προκαλεί κυριολεκτικά σοκ.
Πριν την πανδημία η εκτίμηση ήταν ότι στο τέλος του 2020 το ΑΕΠ θα σκαρφάλωνε σχεδόν στα 200 δις ή για την ακρίβεια στα 197 δις.
Πλέον μετά την έλευση του κορονοϊού το ΑΕΠ στο τέλος του έτους, στην καλύτερη περίπτωση θα προσγειωθεί στα 170 δις. Αν όλα μάλιστα πάνε κατ΄ ευχήν και εκπληρωθεί το αισιόδοξο σενάριο, τότε στο τέλος του 2021 το ΑΕΠ θα είναι στα 185 δις.
Ολική επαναφορά το 2022 “βλέπει” το αισιόδοξο σενάριο
Αν δεν είχε μεσολαβήσει ο κορονοϊός το υπουργείο Οικονομικών αυτή την περίοδο θα είχε συντάξει ένα προσχέδιο που θα προέβλεπε ΑΕΠ για το 2021 κατά πολύ πάνω από τα 200 δις. Δυστυχώς όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει και πλέον το καλό σενάριο είναι κάποια στιγμή το 2022 να επιστρέψει η οικονομία στα επίπεδα του 2019.
Σύμφωνα μάλιστα με τις εκτιμήσεις του υπουργείο Οικονομικών η επαναφορά στην ανάπτυξη, σε ετήσια βάση, θα γίνει πράξη το δεύτερο τρίμηνο του 2021. Το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να ανακτήσει το 2021 το 83,2% των απωλειών του 2020, με την απόσταση από το επίπεδο του 2019 στις 1,4 ποσοστιαίες μονάδες, εφόσον επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη για δυναμική ανάκαμψη 7,% το επόμενο έτος.
Οι προβλέψεις και οι διαπιστώσεις του προσχεδίου είναι αποκαλυπτικές των επιπτώσεων της πανδημίας στην ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με αυτές, αν δεν είχε ενσκήψει η πανδημία φέτος το ΑΕΠ θα έφτανε τα 197 δις ευρώ από 187 δις ευρώ το 2019. Αυτή ήταν η πρόβλεψη του προϋπολογισμού του τρέχοντος έτους πέρυσι τον Νοέμβριο όταν ο εφιάλτης του Covid 19 αφορούσε ακόμα μόνο την Κίνα.
Αντί για τα 197 δις ευρώ, στο καλό σενάριο όπου μπει φρένο στην ύφεση στο 8,2% φέτος το ΑΕΠ θα προσγειωθεί στα 170,721 δις ευρώ και το 2021 θα καταλήξει στα 185,2 δις ευρώ στο βασικό σενάριο όπου και 5,5 δις ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης φτάσουν εγκαίρως στην Αθήνα και η επιστροφή στην κανονικότητα θα γίνει πράξη το δεύτερο τρίμηνο του 2021.
Ύφεση 8,2… αν δεν υπάρξει άλλο lockdown
Αναφορικά με τις υφιστάμενες προβλέψεις για ύφεση 8,2% το 2020, στηρίζονται στην παραδοχή ότι δεν θα επιβληθεί γενικό Lockdown στην οικονομία όπως έγινε την περασμένη Άνοιξη και το τέταρτο τρίμηνο του έτους θα κυλήσει μέσες-άκρες με συνθήκες Σεπτεμβρίου στο μέτωπο της πανδημίας και των περιορισμών που επιβάλλονται. Προκειμένου να υπάρξει η … επιστροφή με ανάπτυξη 7,5% το 2021, το δεύτερο τρίμηνο του επόμενου έτους η αντιμετώπιση της πανδημίας θα έχει οδηγήσει σε επάνοδο στην κανονικότητα.
Υπάρχει όμως και το κακό σενάριο, που θέλει την οικονομία και την κοινωνία να συνεχίσει να είναι σε πίεση και το δεύτερο τρίμηνο του 2021. Στην περίπτωση αυτή ο τουρισμός θα βρεθεί για δεύτερη συνεχή χρονιά στην δίνη του κυκλώνα με αποτέλεσμα η ανάπτυξη να είναι «κουρεμένη» στα επίπεδα του 4,5%-5%.
Όπως προκύπτει από το προσχέδιο την μεγαλύτερη αρνητική επίπτωση στο ΑΕΠ για το σύνολο του έτους προέρχεται από την εγχώρια ζήτηση η οποία εξηγεί το 60% της ύφεσης.
-
Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να μειωθεί κατά 6,0% έναντι του 2019,
-
Η συνολική μείωση της απασχόλησης εκτιμάται στο 4,7% και
-
Της απασχόλησης των μισθωτών κατά 5,2%, που εκτιμάται ότι θα επιφέρει μείωση των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας κατά 7%. Η μείωση αυτή οφείλεται αφενός στη μείωση του αριθμού των μισθωτών και αφετέρου στην απώλεια του 1,9% του μέσου ονομαστικού μισθού το 2020.
-
Ο πραγματικός μέσος μισθός εκτιμάται ότι θα μειωθεί λιγότερο, κατά 1,3% έναντι του 2019, εν μέσω μείωσης του Εν. ΔΤΚ κατά 0,6%. Η μέση παραγωγικότητα της εργασίας αναμένεται να υποχωρήσει κατά 3,7%.
-
Οι επενδύσεις αναμένεται να σημειώσουν περαιτέρω απώλειες στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, φτάνοντας στο σύνολο του 2020 στο – 10,9% έναντι του 2019, ως αντανάκλαση του χαμηλού επιπέδου δραστηριότητας στον κλάδο του τουρισμού και της αναζωπύρωσης της αβεβαιότητας διεθνώς όσον αφορά την επιδημιολογική εξέλιξη της κρίσης. Ωστόσο, οι επενδύσεις στον κλάδο των κατασκευών αναμένεται να παραμείνουν σε θετική πορεία στο σύνολο του έτους, στη βάση του ιδιαίτερα θετικού πρώτου εξαμήνου του 2020.
-
Οι εξαγωγές υπηρεσιών αναμένεται να υποστούν καθίζηση στο σύνολο του έτους (-45,4%), με κύρια την επίδραση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης και τις μικρότερες απώλειες των εισαγωγών υπηρεσιών να οδηγούν σε αρνητική συμβολή του ισοζυγίου υπηρεσιών στο ΑΕΠ κατά 5,5% του ΑΕΠ. Η μεγάλη αρνητική συμβολή υπεραντισταθμίζει την κατά 2,2% του ΑΕΠ θετική συμβολή των καθαρών εξαγωγών αγαθών, που οφείλεται στη συγκριτικά μεγαλύτερη πτώση του όγκου των εισαγωγών αγαθών (-12%) έναντι των εξαγωγών αγαθών (-6,8%).
-
Αναστροφή της τάσης παρατηρείται και στην ανεργία. Η δυναμική μείωσή της ανεργίας αναμένεται να αναστραφεί προσωρινά στο σύνολο του 2020, με την αύξηση των ανέργων όμως να περιορίζεται σε 1,3 ποσοστιαίες μονάδες του εργατικού δυναμικού.
-
Σταδιακή ανάκαμψη από τρίμηνο σε τρίμηνο αναμένεται για το πραγματικό ΑΕΠ από το τρίτο τρίμηνο του 2020, εντούτοις η επαναφορά σε θετικούς τριμηνιαίους ρυθμούς ανάπτυξης σε ετήσια βάση αναμένεται το δεύτερο τρίμηνο του 2021.Σε ετήσια βάση το τρίτο τρίμηνο του 2020 αναμένεται ύφεση κοντά στο 9% και περίπου 7% το τελευταίο τρίμηνο του έτους.