Εβδομάδα σημαντικών συναντήσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι αυτή που ξεκινά σήμερα (14.1.2024), καθώς οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξανακάθονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με σκοπό, μεταξύ άλλων, να καταλήξουν στα «ψιλά γράμματα» του νέου Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, στο ECOFIN της Τρίτης 16ης Ιανουαρίου, ενώ προηγείται και το Eurogroup της Δευτέρας.
Φυσικά, το συμβούλιο των υπουργών της ΕΕ δεν θα ξεκινήσει από το μηδέν, καθώς πρόλαβε πριν εκπνεύσει το 2023 να εξασφαλίσει μία αρχική συμφωνία σε πολιτικό επίπεδο, χωρίς ωστόσο αυτή να έχει ολοκληρωθεί σε όλα της τα στοιχεία έτσι ώστε να αποσταλεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για αξιολόγηση, διαπραγμάτευση και έγκριση, και μόνο τότε θα μπορέσει να προωθηθεί ως νόμος.
Μάλιστα, η διαδικασία θα πρέπει να ολοκληρωθεί έως τον Μάιο, όπου η Κομισιόν αναμένεται να κυκλοφορήσει την εαρινή της καθοδήγηση προς τα κράτη μέλη ως βάση για να καταρτίσουν τους εθνικούς προϋπολογισμούς τους για το 2025, ενώ στις 6 Ιουνίου ακολουθούν οι Ευρωεκλογές όταν και το Ευρωκοινοβούλιο και τα άλλα ευρωπαϊκά όργανα διαλύονται.
Η αρχική συμφωνία και οι λεπτομέρειες
Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν πολλάκις αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να αλλάξουν λεπτομέρειες της αρχικής συμφωνίας, με τις συζητήσεις σε Eurogroup και ECOFIN σήμερα και αύριο να έχουν ενδιαφέρον σε αυτή την κατεύθυνση, όπως και οι προγραμματισμένες συναντήσεις των επόμενων μηνών.
Το παράθυρο για προσαρμογές παραμένει ανοιχτό, γεγονός που αποκτά μεγαλύτερη σημασία αν ληφθεί υπόψη η δύσκολη κατάσταση στα οικονομικά των δύο πρώτων οικονομικών της Ευρωζώνης, και ιδιαίτερα της Γερμανίας, με τις δημοσιονομικές δικαστικές περιπέτειες που αντιμετώπισε στο τέλος του 2023.
Σε ένα πρώτο επίπεδο, στις 20 Δεκεμβρίου, συμφωνήθηκε το γενικό πλαίσιο των νέων κανόνων, διατηρώντας τα κατοχυρωμένα από το Μάαστριχτ όρια των δημοσιονομικών ελλειμμάτων κάτω του 3% του ΑΕΠ και για το χρέος κάτω του 60% του ΑΕΠ των κρατών μελών, αλλά και η παράταση της περιόδου προσαρμογής έως το 2027.
Ταυτόχρονα, συμφωνήθηκε να παρέχεται μεγαλύτερη ευελιξία καθώς ενώ οι παλιοί δημοσιονομικοί κανόνες απαιτούσαν τα κράτη μέλη με υψηλό χρέος να το μειώνουν κάθε χρόνο κατά το 1/20 της υπέρβασης του 60% του ΑΕΠ, οι νέοι κανόνες απαιτούν τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ ετήσια μείωση του χρέους κατά μέσο όρο.
Όσον αφορά τα ελληνικά ενδιαφέροντα, το υπουργείο Οικονομικών είχε δηλώσει τον Δεκέμβριο την ικανοποίησή του για δύο κεκτημένα της συμφωνίας: την ειδική μεταχείριση των αμυντικών δαπανών στα ελλείμματα/πλεονάσματα των κρατών μελών, αλλά και την ειδική πρόβλεψη για την Ελλάδα για εξαίρεση των αναβαλλόμενων τόκων των διακρατικών μνημονιακών δανείων του GLF από την διαδικασία υπολογισμού των επιπέδων χρέους μετά το 2032.
Τα άλλα θέματα της ατζέντας
Στα θέματα της ατζέντας του ECOFIN, επίσης, η νέα βελγική Προεδρία θα παρουσιάσει το πρόγραμμα εργασιών της για το πρώτο εξάμηνο του έτους στον τομέα των οικονομικών και δημοσιονομικών θεμάτων.
Συνεχίζοντας τις εργασίες για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο 2024, το Συμβούλιο θα επιδιώξει να εγκρίνει συμπεράσματα σχετικά με την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης για το 2024 και την ετήσια έρευνα για τη βιώσιμη ανάπτυξη αλλά και θα συζητήσει σχετικά προκειμένου να εγκρίνει τη σύσταση σχετικά με την οικονομική πολιτική της ευρωζώνης για το έτος.
Η τελευταία θα πρέπει να συζητηθεί και κατά την συνάντηση του Eurogroup την προηγουμένη. Η διαδικασία είναι πως το Συμβούλιο των υπουργών της Ευρωζώνης απευθύνει ετήσιες συστάσεις σχετικά με την οικονομική πολιτική στην περιοχή στο σύνολό της στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Οι συστάσεις συζητούνται για πρώτη φορά στο πλαίσιο του Eurogroup και εκδίδονται επίσημα μετά την έγκρισή τους από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Eπιπλέον, θα συζητηθεί ο οικονομικός αντίκτυπος από τον πόλεμο στην Ουκρανία, θα παρασχεθεί guidance για περαιτέρω εργασίες ενόψει της συνάντησης των υπουργών Οικονομικών και των κεντρικών τραπεζιτών της G20 στις 26-29 Φεβρουαρίου 2024 ενώ, τέλος, η βελγική Προεδρία θα παρουσιάσει την πορεία των νομοθετικών προτάσεων στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.