Προειδοποίηση πως οι επιπτώσεις της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα στις τιμές που πληρώνουν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές, τώρα θα αρχίσουν να φαίνονται, περιλαμβάνει έκθεση τoυ οίκου αξιολόγησης S&P Global Ratings, συγκαταλέγοντας μάλιστα την Ελλάδα στην 2η θέση των χωρών με τις μεγαλύτερες καθυστερήσεις στις παραδόσεις εμπορευμάτων, σύμφωνα με την έρευνα PMI ανάμεσα στους επαγγελματίες της μεταποίησης.
Οι ανατιμήσεις των εμπορευμάτων που προκαλούνται από την ένταση στην Μέση Ανατολή και ειδικά στην Ερυθρά Θάλασσα, μάλιστα, συμπεριλαμβάνουν τα τρόφιμα, τα αναψυκτικά, αλλά και τα έπιπλα και άλλα οικιακά είδη.
Έτσι, παρόλο που υπήρξαν ενθαρρυντικά νέα με την επιβράδυνση ορισμένων τιμών πώλησης τον Ιανουάριο, οι ενδείξεις αύξησης του κόστους παραγωγής εν μέσω νέων περιορισμών στην προσφορά -ιδίως στην Ευρώπη λόγω της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα και σε τομείς όπως τα δομικά υλικά και τα τρόφιμα- η S&P υπογραμμίζει πως θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά μέσω των στοιχείων του δείκτη PMI τους επόμενους μήνες.
Ευάλωτη η Ευρώπη
Τα στοιχεία του PMI Comment Tracker της S&P Global αποκαλύπτουν ότι οι επιθέσεις σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα είχαν αξιοσημείωτο αντίκτυπο στις εφοδιαστικές αλυσίδες τον Ιανουάριο, επηρεάζοντας τους χρόνους παράδοσης σε διάφορους τομείς της μεταποίησης.
Ο αντίκτυπος ήταν, όπως ήταν αναμενόμενο, πιο έντονος στην Ευρώπη από άλλες ηπείρους, καθώς οι εκτροπές στις ναυτιλιακές γραμμές γύρω από την αφρικανική περιφέρεια είχαν ως αποτέλεσμα να προστεθούν έως και δύο εβδομάδες στους μέσους χρόνους παράδοσης για τους Ευρωπαίους παραγωγούς. Κατά συνέπεια, οι χρόνοι παράδοσης για τους προμηθευτές στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωζώνη μειώθηκαν στο ελάχιστο.
Η Ελλάδα βρίσκεται μόλις πίσω από την Βρετανία, με βάση τα όσα απάντησαν οι ερωτώμενοι στην έρευνα της S&P Global.
Όσον αφορά τις καθυστερήσεις ανά κλάδο, οι παραγωγοί τόσο των δομικών υλικών όσο και των καταναλωτικών αγαθών είδαν τους χρόνους παράδοσης να επιμηκύνονται τον Ιανουάριο, αφού είχαν βελτιωθεί για 12 και 11 διαδοχικούς μήνες αντίστοιχα.
Τα λεπτομερή κλαδικά στοιχεία έδειξαν περαιτέρω ότι οι μισοί από τους 14 κλάδους και υποομάδες, παρουσίασαν νέα επιμήκυνση των χρόνων παράδοσης τον Ιανουάριο. Εξ αυτών, ο τομέας των δομικών υλικών είδε την πιο απότομη πτώση στις επιδόσεις των προμηθευτών. Από ανεπίσημα στοιχεία τα οποία επικαλείται ο οίκος αξιολόγησης, προκύπτει ότι οι διαταραχές στην Ερυθρά Θάλασσα και οι ελλείψεις προμηθειών ήταν οι κύριοι παράγοντες για την επιμήκυνση των χρόνων παράδοσης στις αρχές του 2024.
Η ομάδα του τομέα ποτών και τροφίμων ακολούθησε με τη δεύτερη υψηλότερη συχνότητα παγκόσμιων καθυστερήσεων, με τους κατασκευαστές τροφίμων να αισθάνονται ιδιαίτερα έντονη επιδείνωση των επιδόσεων των προμηθευτών. Αν και η αυξανόμενη ζήτηση συνέβαλε εν μέρει στην πίεση στις αλυσίδες εφοδιασμού, οι γεωπολιτικές διαταραχές και οι ελλείψεις αναφέρθηκαν και πάλι ως οι βασικοί λόγοι για τις καθυστερήσεις στις αποστολές των προϊόντων ποτών και τροφίμων.
Εξετάζοντας ειδικά την Ευρώπη, όπου οι διαταραχές από την κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα είχαν αναφερθεί πιο έντονα από τους ερωτηθέντες της έρευνας του PMI, και οι δύο κλάδοι για τους οποίους παρακολουθούνται οι χρόνοι παράδοσης των προμηθευτών – βασικά υλικά και καταναλωτικά αγαθά – παρουσίασαν νέα επιδείνωση των επιδόσεων των προμηθευτών.
Απειλή για νέα άνοδο του πληθωρισμού
Όπως προειδοποιεί η S&P Global, μια άλλη σημαντική πτυχή που πρέπει να διερευνηθεί είναι ο αντίκτυπος των πρόσφατων επεισοδίων της Ερυθράς Θάλασσας στον πληθωρισμό, καθώς έχουν εμφανιστεί αυξημένες αναφορές για υψηλότερο κόστος ναυτιλίας μεταξύ των κατασκευαστών, αν και σε κάθε περίπτωση όχι στον βαθμό που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Οι τομείς των υπηρεσιών παρέμειναν στην κορυφή της κατάταξης όσον αφορά τις αυξήσεις κόστους, αν και διάφοροι τομείς της μεταποίησης άρχισαν επίσης να βλέπουν νέα αύξηση των πιέσεων στο κόστος.
Δεδομένης της εξάρτησης από τη θαλάσσια ναυτιλία για τα ογκώδη και βαριά δομικά υλικά, ο τομέας μπορεί κάλλιστα να παραμείνει σε κίνδυνο, ιδίως εάν η ζήτηση και η παραγωγή του κλάδου συγκλίνουν υψηλότερα με τη δραστηριότητα των ακινήτων.
Σημειώνεται πως μια ταχύτερη αύξηση του κόστους των ποτών και των τροφίμων αξίζει να παρακολουθείται, δεδομένου του αντίκτυπου που έχει για τον γενικό πληθωρισμό των καταναλωτών . Το παγκόσμιο κόστος των τροφίμων αυξήθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων τεσσάρων μηνών, στέλνοντας τον πληθωρισμό των τιμών παραγωγού στα τρόφιμα στο υψηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2023.
Αν και ο ρυθμός πληθωρισμού των τιμών πώλησης για τα τρόφιμα παραμένει προς το παρόν κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο για όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες, με την προοπτική αυξημένων περιορισμών στην προσφορά ειδικά σε αυτόν τον τομέα θα μπορούσε να ενέχει κινδύνους για υψηλότερο πληθωρισμό και να προκαλέσει μεγαλύτερη προσοχή μεταξύ των κεντρικών τραπεζών για τη μείωση των επιτοκίων. Όπως και να έχει, η S&P σημειώνει πως οι προειδοποιήσεις για πιθανή αύξηση των τιμών των τροφίμων ως αποτέλεσμα των εντάσεων στην Ερυθρά Θάλασσα συγκεντρώνουν την προσοχή, μεταξύ άλλων και από μεγάλους προμηθευτές τροφίμων.
Τέλος, στο επίκεντρο είναι επίσης οι τομείς που βλέπουν πιο μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των εισροών, αλλά δεν μπορούν να μετακυλήσουν τις επιβαρύνσεις του κόστους στους πελάτες. Αυτοί οι κλάδοι είναι συνήθως οι πιο ευάλωτοι από την αδύναμη ζήτηση σε περίπτωση που ο πληθωρισμός κόστους επιδεινωθεί λόγω γεωπολιτικών και άλλων διαταραχών.
Και η λιανική επίπλων στο «μάτι του κυκλώνα»
Όπως επισημαίνει η S&P, oι καθυστερήσεις και το υψηλότερο κόστος που συνδέονται με τις πρόσφατες γεωπολιτικές εντάσεις γίνονται ιδιαίτερα αισθητές από τους μικρότερους λιανοπωλητές. Ο ευρωπαϊκός τομέας λιανικής πώλησης επίπλων είναι σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένος στις εισαγωγές από την Ασία μέσω θαλάσσης, δεδομένου ότι υπάρχουν λιγότερες εναλλακτικές επιλογές τρόπου μεταφοράς από ό,τι για τους λιανοπωλητές στις ΗΠΑ. Οι θαλάσσιες αποστολές από την Ασία αντιπροσώπευαν το 63% των συνολικών εισαγωγών επίπλων της ΕΕ κατά τους 12 μήνες έως τις 30 Νοεμβρίου 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία του οίκου.
Τα πιο εκτεθειμένα προϊόντα περιλαμβάνουν καθίσματα και καναπέδες, κλινοσκεπάσματα και φωτιστικά. Τα λιγότερο εκτεθειμένα προϊόντα περιλαμβάνουν χαλιά, τα οποία προέρχονται κυρίως από την Τουρκία, και ειδικά έπιπλα, όπως έπιπλα γραφείου και ξύλινα έπιπλα κρεβατοκάμαρας και κουζίνας, όπου ο τοπικός σχεδιασμός και η παραγωγή υψηλής ποιότητας έχουν σημασία.
Η εκτίμηση της S&P Global, είναι πως οι διαταραχές στη ναυτιλία είναι απίθανο να σταματήσουν κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024, γεγονός που απαιτεί από τις επιχειρήσεις να εφαρμόσουν τακτικές επιλογές, βασισμένες σε δίκτυα logistics, για να μετριάσουν τα προβλήματα. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι έγκαιρες αποστολές, η χρήση εναλλακτικών τρόπων μεταφοράς (συμπεριλαμβανομένων των υβριδικών διαδρομών) και οι εναλλακτικές θαλάσσιες διαδρομές.