Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν θα πρέπει να φοβάται να αλλάξει τη στάση της όσον αφορά τα επιτόκια σε σχέση με εκείνη της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), σύμφωνα με το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου Γιάννη Στουρνάρα.
Ο Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας στη Φρανκφούρτη μετά το σαφέστερο μήνυμα που έδωσε μέχρι στιγμής η ΕΚΤ ότι θα αρχίσει να χαλαρώνει την πρωτοφανή σειρά αυξήσεων των επιτοκίων της τον Ιούνιο, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας επανέλαβε ότι τέσσερις μειώσεις είναι πιθανές φέτος – παρά το γεγονός ότι οι επενδυτές μειώνουν τα στοιχήματα σε τέτοιες κινήσεις παγκοσμίως.
«Τώρα ήρθε η ώρα να αποκλίνουμε», δήλωσε ο Στουρνάρας στο Bloomberg. «Οι καταστάσεις στη ζώνη του ευρώ και στις ΗΠΑ είναι εντελώς διαφορετικές. Στις ΗΠΑ, η ζήτηση είναι πολύ ισχυρότερη – κυρίως λόγω της ώθησης που προέρχεται από τον προϋπολογισμό. Δεν έχουμε κάτι τέτοιο στην Ευρώπη. Και ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ καθοδηγείται κυρίως από την πλευρά της προσφοράς – όχι από την πλευρά της ζήτησης, δεν καθοδηγείται από τους μισθούς».
Οι παρατηρήσεις έρχονται μετά την ανακοίνωση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ που ξεπέρασε τις προσδοκίες και προκάλεσε ταχεία αναπροσαρμογή των στοιχημάτων για νομισματική χαλάρωση. Οι αγορές εκτιμούν τώρα ότι η ευρωζώνη, όπου τα πιο πρόσφατα στοιχεία για τις τιμές καταναλωτή υπολείπονται των εκτιμήσεων, θα δει τρεις μειώσεις επιτοκίων το 2024, σε σύγκριση με λιγότερες από δύο για τη Fed.
Σχολιάζοντας μετά την απόφαση της ΕΚΤ της Πέμπτης (12.4.2024), η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ επιβεβαίωσε ότι η ίδια και οι συνάδελφοί της δεν παίρνουν το σύνθημά τους από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι υπάρχουν «πολλαπλά κανάλια μέσω των οποίων μπορεί να ασκηθεί επιρροή» – όχι μόνο η δυναμική των συναλλαγματικών ισοτιμιών, καθώς η συζήτηση για την ισοτιμία γίνεται όλο και πιο δυνατή.
«Δεν είμαστε εξαρτημένοι από τη Fed», δήλωσε η Λαγκάρντ στους δημοσιογράφους. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια πολύ μεγάλη αγορά, μια πολύ σημαντική οικονομία, ένα σημαντικό χρηματοπιστωτικό κέντρο, οπότε όλα αυτά βρίσκουν το δρόμο τους στην πρόβλεψή μας».
Μιλώντας την Παρασκευή στην τηλεόραση του Bloomberg, ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ υπογράμμισε τις διαφορές μεταξύ του οικονομικού περιβάλλοντος στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. «Ο στόχος είναι ο ίδιος, η παρούσα κατάσταση δεν είναι η ίδια», είπε. «Βρίσκεστε σε δύο πλοία που δεν βρίσκονται στην ίδια θέση, ακόμη και αν πηγαίνουν στο ίδιο λιμάνι».
Για τον Στουρνάρα, οι αγώνες της οικονομίας των 20 χωρών της περιοχής καθιστούν την υπόθεση της χαλαρότερης πολιτικής πιο επιτακτική. Αν και εξακολουθεί να οραματίζεται μια λεγόμενη ήπια προσγείωση, προειδοποιεί ότι η πολύωρη αναμονή για τη μείωση των επιτοκίων θα θέσει σε κίνδυνο την ήδη αναιμική ανάπτυξη και θα διακινδυνεύσει την πτώση του πληθωρισμού κάτω από τον στόχο του 2%.
«Βλέπουμε τους πρώτους σπόρους μιας ανάκαμψης στην Ευρώπη – και στη Γερμανία», δήλωσε ο Στουρνάρας. «Δεν θέλουμε να σκοτώσουμε αυτούς τους πρώτους σπόρους της ανάκαμψης».
Πιέζει για διαδοχικές μειώσεις των επιτοκίων τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, ακολουθούμενες από άλλες δύο μέχρι το τέλος του έτους – μια άποψη που δεν συμμερίζονται και τα 26 μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου.
Ορισμένοι από τους πιο «γερακίστικους» συναδέλφους του προτιμούν μια πιο προσεκτική προσέγγιση, ανησυχώντας ότι ο πληθωρισμός θα μπορούσε να ανακάμψει καθώς οι μισθοί θα αυξάνονται. Θα προτιμούσαν κινήσεις κάθε τρεις μήνες – όταν η ΕΚΤ επικαιροποιεί τις τριμηνιαίες προβλέψεις της.
Με τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Λετονίας Μάρτινς Καζάκς να δηλώνει την Παρασκευή ότι η μείωση του Ιουνίου είναι πολύ πιθανή, η συζήτηση για το τι θα συμβεί στη συνέχεια θα παιχτεί τις επόμενες εβδομάδες. Εν τω μεταξύ, ο Στουρνάρας θέλει η ΕΚΤ -η οποία κατηγορήθηκε ότι κινήθηκε πολύ αργά καθώς ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε- να αρχίσει να δρα.
«Τον περασμένο Σεπτέμβριο αυξήσαμε τις αυξήσεις ως ασφάλεια έναντι του πολύ υψηλού πληθωρισμού», είπε, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η αύξηση των αμοιβών θα συνεχίσει να μετριάζεται. «Τώρα έχει γυρίσει η κατάσταση προς την αντίθετη κατεύθυνση. Υπάρχει κίνδυνος ο πληθωρισμός να πέσει πολύ κάτω από τον στόχο του 2%. Χρειαζόμαστε τώρα μια ασφάλεια για να μην μείνουμε πίσω από την καμπύλη».