Το ιλιγγιώδες ποσό των 3,2 δισ. ευρώ χάνει κάθε χρόνο η Ελλάδα από τον ΦΠΑ, είτε λόγω απάτης, είτε λόγω μη απόδοσής του. Με λίγα λόγια εάν εισπράττονταν κανονικά ο ΦΠΑ, θα μπορούσε να καταργηθεί ο ΕΝΦΙΑ και να περισσέψει και ένα σεβαστό ποσό, άνω του ενός δισ.
Όμως και στην Ευρώπη τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Σύμφωνα με τα αποκαλυπτικά στοιχεία που ανακοίνωσε η Κομισιόν, κάθε δευτερόλεπτο που περνάει χάνονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση πάνω από 3.000 ευρώ από τον ΦΠΑ. Για την Ελλάδα το αντίστοιχο ποσό είναι 100 ευρώ.
Το 2020, οι απώλειες εσόδων για τα κράτη μέλη έφθασαν συνολικά τα 93 δισ. ευρώ, ποσό που θα αρκούσε για την κατασκευή 185 νοσοκομείων ή 1.700 χιλιομέτρων σιδηροδρόμου από το Βουκουρέστι στο Βερολίνο.
Η Ελλάδα, αν και παραμένει ψηλά στη λίστα των χωρών της Ε.Ε. με τις μεγαλύτερες απώλειες ΦΠΑ καθώς βρίσκεται στην τέταρτη θέση, κατάφερε το 2020, την πρώτη χρονιά της πανδημίας, να περιορίσει το έλλειμμα του ΦΠΑ κατά 3,7 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2019. Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν, το 2020 η χώρα μας έχασε δυο στα δέκα ευρώ που θα μπορούσε να εισπράξει από το Φόρο Προστιθέμενης Αξίας.
Συγκεκριμένα, δεν μπήκαν στον κρατικό κορβανά ποσό 3,178 δισ. ευρώ ή το 19,7% των εισπράξεων ΦΠΑ όταν το 2019 οι απώλειες του ΦΠΑ ανέρχονταν σε 4,7 δισ. ευρώ ή στο 23,4% των δυνητικών εσόδων.
Στη μείωση του «κενού» ΦΠΑ συνέβαλαν η εκτίναξη των ηλεκτρονικών συναλλαγών λόγω των lockdown, τα μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας καθώς και τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής.
Έτσι, η χώρα μας βρέθηκε στην τετράδα των κρατών μελών της ΕΕ με τις καλύτερες επιδόσεις στο κλείσιμο της ψαλίδας μετά την Ουγγαρία που μείωσε το κενό κατά 4,7 ποσοστιαίες μονάδες, τη Γερμανία με 4,2 ποσοστιαίες μονάδες και την Ολλανδία με 4,1 ποσοστιαίες μονάδες.
Για την Ελλάδα η Κομισιόν προβλέπει ταχύτερη μείωση του κενού κατά 5,7 ποσοστιαίες μονάδες το 2021 με τις απώλειες να συρρικνώνονται στα 2,3 δισ. ευρώ. Πάντως σε ολόκληρη την ΕΕ καταγράφεται μείωση στο χάσμα ΦΠΑ που κατά μέσο όρο κυμάνθηκε στις 2 ποσοστιαίες μονάδες ή στα 31 δισ. ευρώ ενώ συνολικά το μερίδιο του ελλείμματος ΦΠΑ μειώθηκε σε 20 κράτη μέλη
Σύμφωνα με τα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης:
- Η Ρουμανία κατέγραψε το υψηλότερο εθνικό χάσμα στον ΦΠΑ με 35,7% των εσόδων και ακολουθούν η Μάλτα με 24,1% και η Ιταλία με 20,8%. Αντίθετα τα μικρότερα κενά παρατηρήθηκαν στη Φινλανδία (1,3%), στην Εσθονία (1,8%) και στη Σουηδία (2%).
- Εκτός από τη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες, η Ισπανία και η Λετονία κατάφεραν να περιορίσουν την απώλεια εσόδων από τον ΦΠΑ σε λιγότερο από το 5% του οφειλόμενου ΦΠΑ.
- Το χάσμα αυξήθηκε από έτος σε έτος μόνο σε έξι κράτη μέλη – Κροατία, Κύπρος, Ιρλανδία, Ρουμανία, Αυστρία και Βέλγιο. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στην Κροατία (6 ποσοστιαίες μονάδες) και στην Κύπρο (5 ποσοστιαίες μονάδες).
- Σε ονομαστικούς όρους, τα μεγαλύτερα κενά καταγράφηκαν στην Ιταλία (26,2 δισ. ευρώ), τη Γαλλία (14 δις. ευρώ) και τη Γερμανία (11,1 δισ. ευρώ).
Για το 2021 η εκτίμηση είναι ότι οι απώλειες περιορίζονται ακόμα περισσότερο και συγκεκριμένα στο 14% των δυνητικών εισπράξεων ΦΠΑ, δηλαδή στα περίπου 2,4 δισ. ευρώ λόγω της αύξησης των ηλεκτρονικών συναλλαγών και των νέων ηλεκτρονικών όπλων που χρησιμοποιεί στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής ο φοροελεγκτικός μηχανισμός.