Η συμφωνία στη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ για την επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο φαίνεται πως έφερε σημαντική μείωση στην τιμή του χρηματιστηριακά, με απανωτές υποχωρήσεις κάθε μέρα.
Η τιμή του δείκτη αναφοράς στην Ευρώπη για το φυσικό αέριο, για παραδόσεις τον Ιανουάριο στην αγορά του Άμστερνταμ, έπεσε από τα 134 ευρώ την Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου στα 85 ευρώ την Παρασκευή, 23 Δεκεμβρίου, δηλαδή μετά την επιβολή του πλαφόν.
Επί έξι συνεχόμενες ημέρες, οι τιμές υποχωρούσαν καταγράφοντας μία συνολική πτώση σχεδόν 50 ευρώ ή 37%, ενώ η πτώση ανήλθε σε 26% σε εβδομαδιαία βάση. Στα σημερινά επίπεδα, η τιμή του φυσικού αερίου είναι 95 ευρώ χαμηλότερη από το πλαφόν των 180 ευρώ που συμφωνήθηκε στις Βρυξέλλες.
Οι λόγοι της μείωσης της τιμής
Αν και η πτώση των τιμών το προηγούμενο διάστημα αποδίδεται από παράγοντες της αγοράς σε μία συγκυρία παραγόντων, όπως:
• της αυξημένης προσφοράς λόγω εισαγωγών – ρεκόρ υγροποιημένου αερίου (LNG) και μεγάλης παραγωγής αιολικής ενέργειας στη Γερμανία,
• της συγκρατημένης ζήτησης λόγω των υψηλών για την εποχή θερμοκρασιών στη Βόρεια Ευρώπη αυτή την εβδομάδα και
• της υψηλής πληρότητας των δεξαμενών αποθήκευσης αερίου
Ειδικοί υποστηρίζουν πως το πλαφόν δημιούργησε ένα κλίμα ασφάλειας στις αγορές ότι δεν θα σημειωθούν ξανά οι ακραία υψηλές τιμές του Αυγούστου και Σεπτεμβρίου. Στο δίμηνο αυτό, οι τιμές ήταν συνολικά επί 40 ημέρες υψηλότερες από τα 180 ευρώ, με οδυνηρές συνέπειες.
Η Ρωσία ξαναρχίζει τις παραδόσεις προς την Ευρώπη μέσω του αγωγού Γιαμάλ
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η παραγωγή αιολικής ενέργειας στη Γερμανία αναμένεται να κινηθεί κατά μέσο όρο πάνω από τα 30 GW την επόμενη εβδομάδα ή περίπου 50% πάνω από τα κανονικά επίπεδα, σύμφωνα με τη νορβηγική εταιρεία ενεργειακής πληροφόρησης, Montel.
Οι εισαγωγές LNG σημείωσαν νέο εβδομαδιαίο ρεκόρ και διαμορφώθηκαν υψηλότερα από τα 4,4 δις. κυβικά μέτρα της περασμένης εβδομάδας, ενώ τον Δεκέμβριο αναμένεται να καταγραφεί μηνιαίο ρεκόρ, με τις εισαγωγές να υπερβαίνουν τα 18 δις. κυβ. μέτρα.
Επιπλέον, η πληρότητα στις δεξαμενές αποθήκευσης αερίου στην Ευρώπη ανέρχονταν τελευταία στο 83%, ελαφρά μόνο πιο κάτω από το 85% της περασμένης εβδομάδας, αλλά πολύ υψηλότερα από το 57% πριν από έναν χρόνο.
Πότε ενεργοποείται το πλαφόν
Για να ενεργοποποιηθεί το πλαφόν θα πρέπει αφενός η τιμή του δείκτη αναφοράς TTF να είναι υψηλότερη από τα 180 ευρώ επί τρεις ημέρες και αφετέρου να υπερβαίνει στο ίδιο διάστημα κατά 35 ευρώ την τιμή των συμβολαίων για προμήθεια LNG. H δεύτερη προϋπόθεση τέθηκε για να διασφαλιστεί ότι η Ευρώπη θα μπορεί να προσελκύει φορτία LNG και να διασκεδαστεί έτσι η ανησυχία που εκφράστηκε από τη Γερμανία και άλλες χώρες.
Το πλαφόν θα ισχύει για 20 ημέρες, αλλά θα προβλέπεται και η δυνατότητα αναστολής του αν υπάρχουν κίνδυνοι για την εξασφάλιση των αναγκαίων προμηθειών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορεί να αποφασίζει την αναστολή του, αν συντρέχουν προϋποθέσεις, όπως
• η ζήτηση αερίου αυξηθεί κατά 15% σε έναν μήνα ή κατά 10% σε δύο μήνες,
• οι εισαγωγές LNG μειωθούν σημαντικά ή
• ο όγκος συναλλαγών στο χρηματιστήριο του Αμστερνταμ μειωθεί σημαντικά σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.