Αμοιβή που φτάνει το 10% της… ορφανής κληρονομιάς δίνει το υπουργείο Οικονομικών σε όλους εκείνους που θα αποκαλύψουν στοιχεία και πληροφορίες στην Εφορία. Τα στοιχεία και οι πληροφορίες θα πρέπει να αφορούν κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία που αφορούν κοινωφελείς περιουσίες ή κληρονομιές χωρίς κληρονόμους τα οποία θα πρέπει να περιέλθουν στην κυριότητα του Δημοσίου.
Την σχετική απόφαση υπέγραψε ο υφυπουργός Οικονομικών Απόστολος Βεσυρόπουλος και αναφέρει σχετικά ότι «κάθε πρόσωπο που γνωρίζει στοιχεία ή πληροφορίες σχετικά με περιουσίες του Κώδικα Κοινωφελών Περιουσιών και Σχολαζουσών Κληρονομιών, οφείλει να το δηλώσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση στη Διεύθυνση Κοινωφελών Περιουσιών του υπουργείου Οικονομικών. Η δήλωση αυτή θα πρέπει να περιέχει κατά το δυνατόν ακριβή στοιχεία και κάθε άλλη χρήσιμη λεπτομέρεια, σχετικά με την καταδειχθείσα περιουσία».
Όποιος δώσει πληροφορίες και στοιχεία θα κερδίσει το 10% της αξίας της περιουσίας μετά την εκκαθάριση της. Δηλαδή το Δημόσιο θα αμείβει όσους γνωρίζουν και δώσουν στοιχεία για περιουσιακά στοιχεία όπως ακίνητα, τραπεζικούς λογαριασμούς, θυρίδες κλπ τα οποία θα έπρεπε να έχει «κληρονομήσει» το ίδιο αλλά είτε βρίσκονται στα χέρια τρίτων είτε παραμένουν στα αζήτητα.
Τι σημαίνει όμως σχολάζουσα κληρονομιά κινητής και ακίνητης περιουσίας; Αφορά περιουσίες που προέρχονται από κληρονομιές των οποίων ο κληρονόμος είναι άγνωστος ή δεν είναι βέβαιο ότι αποδέχτηκε την κληρονομία του προσώπου που απεβίωσε.
Κατά συνέπεια, σχολάζουσα κληρονομία είναι αυτή που βρίσκεται σε αναμονή μέχρις ότου βρεθεί ο κληρονόμος. Όταν δεν βρίσκεται κληρονόμος σε εύλογο χρονικό διάστημα ή όσοι βρίσκονται αποποιούνται την κληρονομία, το Δικαστήριο βεβαιώνει ότι κληρονόμος είναι το Δημόσιο.
Η χρηματική αμοιβή που θα λαμβάνουν οι «πληροφοριοδότες» θα καταβάλλεται μετά την εκκαθάριση και την περιέλευση της περιουσίας στο Δημόσιο εφόσον συντρέχει μία από τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α) εάν έχει παρέλθει πενταετία από το θάνατο του διαθέτη ή δωρητή ή του κληρονομούμενου από το Δημόσιο, και η αρμόδια αρχή δεν έλαβε γνώση της ύπαρξης της περιουσίας αυτής, από άλλη πηγή,
β) εάν είναι δυνατή αναψηλάφηση δίκης ή ανατροπή τελεσίδικης απόφασης ή συμβιβασμού, και επιδικασθεί (με τελεσίδικη απόφαση ή βούλευμα), η περιουσία στο Δημόσιο ή σε Νομικά Πρόσωπα ή σε Ιδρύματα. Σύμφωνα με την απόφαση το ύψος της αμοιβής μπορεί να ανέρχεται σε ποσοστό έως 10% επί της αξίας της περιουσίας (μετά την εκκαθάριση της). Σημειώνεται ότι ο υπολογισμός της αξίας της εκκαθαρισθείσας περιουσίας γίνεται, εφόσον απαιτείται, με εκτίμηση από πιστοποιημένο εκτιμητή.
Το υπουργείο Οικονομικών βάζει στο μικροσκόπιο τις σχολάζουσες κληρονομιές καθώς έχει διαπιστωθεί ότι χάνονται εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ όταν την ίδια ώρα κάποιοι πλουτίζουν σε βάρος του δημοσίου. Ωστόσο η εκκαθάριση των ακινήτων από τους κηδεμόνες και η απόδοσή τους στο Δημόσιο είναι μια ιστορία που κρατάει πολλά χρόνια.
Για παράδειγμα, ακίνητο στη Γλυφάδα, περιήλθε στο ελληνικό δημόσιο μετά από 31 χρόνια (από τον θάνατο μέχρι την εκποίησή του) το οποίο μετά από πλειστηριασμό απέφερε στο 2 εκατ. ευρώ. Όταν το 2013 το υπουργείο Οικονομικών είχε επιχειρήσει να βάλει μια τάξη στις σχολάζουσε κληρονομιές με σχετική νομοθετική ρύθμιση, οι υπηρεσίες είχαν υπολογίσει ότι οι σχολάζουσες κληρονομιές ανέρχονταν σε 2.017 και η αξία τους ξεπερνούσε τα 28 εκατ. ευρώ.