Σώθηκαν τα προσχήματα την τελευταία στιγμή στην κλιματική διάσκεψη COP28, καθώς μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις συμπεριλήφθηκε στο τελικό κείμενο η επίμαχη απόσυρση των ορυκτών καυσίμων ως το 2050.
Υπενθυμίζεται ότι τα πετρελαιοπαραγωγικά κράτη, όπως η Σαουδική Αραβία, δεν ήθελαν επ’ ουδενί να υιοθετηθεί μια αυστηρή γλώσσα που να πλήττει τα συμφέροντά τους στην κλιματική διάσκεψη COP28.
Εν τέλει, η συμφωνία καλεί τα κράτη να απομακρυνθούν σταδιακά από τα ορυκτά καύσιμα με «δίκαιο, οργανωμένο και ισορροπημένο τρόπο, επιταχύνοντας παράλληλα τη δράση σε αυτή την κρίσιμη δεκαετία, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος μηδενικής χρήσης έως το 2050 με βάση την επιστήμη».
Ως εκ τούτου, η γλώσσα της τελικής συμφωνίας είναι ιδιαίτερα προσεκτική και περιλαμβάνει παραθυράκια και έννοιες που μπορούν να ερμηνευτούν ποικιλοτρόπως, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Οι διοργανωτές έκαναν λόγο για την αρχή του τέλους των ορυκτών καυσίμων, ενώ τα μικρά νησιωτικά κράτη, ακτιβιστές και επιστήμονες μίλησαν για υποκρισία και σκόπιμη «γλωσσική γυμναστική» που αφαιρεί την ουσία από τη συμφωνία.
Θα αναρωτηθεί κανείς τι σημασία έχουν όλα αυτά από τη στιγμή που το κείμενο δεν είναι δεσμευτικό.
Άλλωστε, οι ΗΠΑ είχαν υπογράψει τη Συμφωνία του Παρισιού και στη συνέχεια ο πρόεδρος Τραμπ αποφάσισε την έξοδο της χώρας του.
Το ίδιο ακριβώς μπορεί να επαναληφθεί και στο μέλλον αν ο Τραμπ επανεκλεγεί το 2024 ή κάτι αντίστοιχο σε άλλες χώρες.
Όπως ανέφερε σχετικά η Guardian, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύτηκαν στην COP28 να δαπανήσουν μονάχα 20 εκατ. δολάρια ως χρηματοδότηση προς τα φτωχά κράτη, τη στιγμή που οι ίδιες είναι ο ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Έτσι, υπάρχουν αρκετά μεγάλα κράτη, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα, που βολεύτηκαν από τη σθεναρή αντίσταση των πετρελαιοπαραγωγικών χωρών της Μέσης Ανατολής στις διαπραγματεύσεις. Μπόρεσαν να παίξουν το ρόλο του προστάτη του κλίματος, ενώ στην πράξη ικανοποιήθηκαν από το τελικό αποτέλεσμα και θα συνεχίσουν την παραγωγή και κατανάλωση ορυκτών καυσίμων σχετικά ανενόχλητες.
Εν τέλει, στη φετινή COP28 μόνη της η Ευρώπη μαζί με τα μικρά κράτη του Παγκόσμιου Νότου ήταν που ζητούσαν ένα ουσιαστικό αποτέλεσμα που θα έστελνε το κατάλληλο μήνυμα.
Πέραν της διατύπωσης για τα ορυκτά καύσιμα, υπήρξε και μια σειρά από άλλες συμφωνίες στην COP: 130 κράτη συμφώνησαν να τριπλασιάσουν τις ΑΠΕ ως το 2030 και να ενισχύσουν το ρυθμό εξοικονόμησης ενέργειας. Παράλληλα, υπήρξε και δέσμευση για περιορισμό των εκπομπών μεθανίου.
Όμως, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) υπολογίζει πως οι παραπάνω δεσμεύσεις αντιστοιχούν μονάχα στο ένα τρίτο της μείωσης των εκπομπών που χρειάζεται ως το 2030 για διατήρηση της αύξησης της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου.