Παραμένει η αβεβαιότητα σε σχέση με την παροχή νέου πακέτου στήριξης ύψους 61 δις. ευρώ από τις ΗΠΑ προς την Ουκρανία, παρά τις χθεσινές συναντήσεις του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν και την ηγεσία των Ρεπουμπλικάνων.
Και αυτό γιατί οι Ρεπουμπλικάνοι συνεχίζουν να μπλοκάρουν το νέο πακέτο προς την Ουκρανία, παζαρεύοντάς την έγκριση του με την αποδοχή της πρότασης τους προς τους Δημοκρατικούς για αύξηση των δαπανών των ΗΠΑ για τον περιορισμό των προσφυγικών ροών από το Μεξικό.
Αν η έγκριση του εν λόγω πακέτου πάει για μετά τα Χριστούγεννα, θα σηματοδοτούσε “καταστροφή” για την Ουκρανία, σύμφωνα με το Λευκό Οίκο.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζήτησε χθες (12.12.23) από την Ουάσινγκτον την επείγουσα στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ για τη χώρα του, η οποία δέχεται επίθεση από τη Ρωσία – αλλά δεν μπόρεσε να πείσει τους βασικούς ιθύνοντες της αμερικανικής Γερουσίας. Μια πλειοψηφία εκεί κατέστη δυνατόν να συγκροτηθεί πρόσφατα εξαιτίας της στάσης των Ρεπουμπλικανών.
Μετά τη συνάντησή του με τον Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν προειδοποίησε για άλλη μια φορά επειγόντως για τις συνέπειες ενδεχόμενου τερματισμού της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία, η οποία δέχεται επίθεση από τη Ρωσία, λέγοντας πως “ο Πούτιν υπολογίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα βοηθήσουν πλέον την Ουκρανία. Πρέπει να του αποδείξουμε ότι κάνει λάθος. Οι ΗΠΑ θα προμηθεύουν την Ουκρανία με όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό για όσο διάστημα μπορούν. Αλλά χωρίς πρόσθετα κεφάλαια, η χώρα δεν θα είναι πλέον σε θέση να βοηθήσει την Ουκρανία», προειδοποίησε.
“Όλος ο κόσμος παρακολουθεί τι κάνουμε”, δήλωσε ο Μπάιντεν. “Ας τους δείξουμε λοιπόν ποιοι είμαστε”.
Η επιλογή των λέξεων του Μπάιντεν είναι πολύ πιο προσεκτική από ό,τι στο παρελθόν. Δείχνει ότι τα περιθώρια διαπραγμάτευσης του Μπάιντεν είναι περιορισμένα ενόψει των δυσκολιών με τους Ρεπουμπλικάνους.
Ο Ζελένσκι προειδοποίησε επίσης στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Αμερικανό πρόεδρο πως “είναι πολύ σημαντικό να μπορέσουμε να στείλουμε κάποια πολύ ισχυρά μηνύματα ενότητας στον επιτιθέμενο μέχρι το τέλος του έτους”.
Αυτή ήταν η έβδομη συνάντηση του Ζελένσκι με τον Μπάιντεν και η τρίτη επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον από την έναρξη της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022.
Η επίσκεψη αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το ταξίδι του Ζελένσκι στην αμερικανική πρωτεύουσα πριν από ένα χρόνο. Τότε, κατάφερε να εκφωνήσει ομιλία και στα δύο σώματα του Κογκρέσου και γιορτάστηκε σαν ήρωας. Αυτή τη φορά, η διάθεση ήταν πολύ πιο υποτονική.
Συνάντηση με Ρεπουμπλικάνους
Το πρωί πριν από τη συνάντηση με τον Μπάιντεν, ο Ζελένσκι μίλησε επίσης με Αμερικανούς γερουσιαστές στο Καπιτώλιο, όπου παρακάλεσε για την ταχεία έγκριση περισσότερων κονδυλίων για την άμυνα της χώρας του. Συμμετείχε επίσης σε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Μάικ Τζόνσον.
Η επίσκεψη του Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου διπλωματικού ταξιδιού σε όλο τον κόσμο.
Τη Δευτέρα, πέταξε από την Αργεντινή, όπου είχε παραστεί στην ορκωμοσία του προέδρου Χαβιέρ Μίλεϊ το Σαββατοκύριακο.
Ήταν το πρώτο ταξίδι του Ζελένσκι στη Λατινική Αμερική μετά την έναρξη του πολέμου με τη Ρωσία.
Στο περιθώριο του ταξιδιού, συναντήθηκε με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος απειλεί να εμποδίσει την περαιτέρω οικονομική στήριξη του Κιέβου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Ουκρανός πρόεδρος συνομίλησε επίσης με πολλούς άλλους Ευρωπαίους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, μεταξύ των οποίων ο Γάλλος ομόλογός του Εμανουέλ Μακρόν και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η ΕΕ θα αποφασίσει αυτή την εβδομάδα αν θα ξεκινήσει ενταξιακές συνομιλίες με την Ουκρανία. Και ο Όρμπαν έχει διαμηνύσει ότι είναι αντίθετος και θα μπορούσε να εμποδίσει αυτό το βήμα.
Οι Ρεπουμπλικάνοι συνδέουν τη βοήθεια για την Ουκρανία με την προσφυγική πολιτική
Ο Ζελένσκι αντιμετώπισε επίσης αντίξοες συνθήκες στις ΗΠΑ: Ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Μάικ Τζόνσον, έκανε μια σαφή δήλωση μετά τη συνάντησή του με τον Ουκρανό πρόεδρο πως η κυβέρνηση Μπάιντεν απαιτεί από το Κοινοβούλιο να αποδεσμεύσει δισεκατομμύρια για την Ουκρανία, αλλά δεν παρουσιάζει μια σαφή στρατηγική για το πώς η χώρα σκοπεύει να κερδίσει τον πόλεμο με τη στήριξη.
Πρέπει να υπάρξει σαφήνεια σχετικά με το τι γίνεται με τα χρήματα στην Ουκρανία και πώς θα πρέπει να παρακολουθούνται οι δαπάνες.
Το μέλλον της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία κρέμεται από μια κλωστή, επειδή το Κογκρέσο -σύμφωνα με την Handelsblatt- έχει μπλοκάρει εδώ και δύο μήνες τα κονδύλια για παραδόσεις όπλων και οικονομικές και ανθρωπιστικές μεταφορές προς το Κίεβο λόγω διαφωνίας για τον προϋπολογισμό.
Ο Μπάιντεν έχει ζητήσει 61 δισεκατομμύρια δολάρια για την εμπόλεμη χώρα, τα οποία πρέπει να εγκριθούν από το Κογκρέσο.
Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, το ποσό αυτό θα ήταν αρκετό για να καλύψει τις ανάγκες της Ουκρανίας μέχρι το τέλος του 2024.
Η τελευταία εργάσιμη εβδομάδα πριν από τις διακοπές των Χριστουγέννων έχει ξεκινήσει για το Κογκρέσο. Εάν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν και πάλι, η διαμάχη για τη βοήθεια προς την Ουκρανία θα αναβληθεί για το επόμενο έτος – κάτι που θα ήταν “καταστροφή” σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.
Αν και η πλειοψηφία των βουλευτών και των γερουσιαστών υποστηρίζει στα χαρτιά την αύξηση της βοήθειας, μια πτέρυγα των Ρεπουμπλικανών απομονωτιστών -γνωστή στην Ουάσιγκτον ως “Ποτέ Ουκρανοί”- φρενάρει τη συμφωνία.
Σε αντάλλαγμα για την έγκρισή τους, απαιτούν μια πολύ πιο περιοριστική πολιτική για τους πρόσφυγες. Η βοήθεια για την Ουκρανία έχει γίνει έτσι ένα διαπραγματευτικό χαρτί στην εγχώρια διαμάχη για το προσφυγικό.
Ο Τζόνσον τόνισε χθες (12.12.23) ότι η εθνική ασφάλεια πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα σε όλες τις δαπάνες. Περιέγραψε για άλλη μια φορά την κατάσταση στα νότια σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό ως “απόλυτη καταστροφή”.
Οι Αμερικανοί Ρεπουμπλικάνοι θέλουν να συνδέσουν την αποδέσμευση περαιτέρω βοήθειας για την Ουκρανία με νέα κονδύλια για την προστασία των συνόρων. Ο Τζόνσον ξεκαθάρισε ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων θα μπορούσε κάλλιστα να πάει στις διακοπές των Χριστουγέννων πριν ψηφίσει για νέα βοήθεια προς την Ουκρανία.
Ο επικεφαλής της ρεπουμπλικανικής μειοψηφίας στη Γερουσία, Μιτς Μακόνελ, κατέστησε επίσης σαφές ότι, αν και είναι ένθερμος υποστηρικτής της Ουκρανίας, η αποδέσμευση της βοήθειας πρέπει να συνδεθεί με επενδύσεις στην προστασία των συνόρων.
Αντίθετα, ο ηγέτης της πλειοψηφίας των Δημοκρατικών στη Γερουσία των ΗΠΑ, Τσακ Σούμερ, έκανε λόγο για μια “δυνατή συνάντηση” με τον Ζελένσκι. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών με τους γερουσιαστές πίσω από κλειστές πόρτες, ο Ζελένσκι εξήγησε με μεγάλη λεπτομέρεια τι είδους βοήθεια χρειάζεται και πώς θα βοηθήσει την Ουκρανία να κερδίσει. Ξεκαθάρισε επίσης ότι μια νίκη του Πούτιν θα ήταν επίσης “πολύ, πολύ επικίνδυνη για τις Ηνωμένες Πολιτείες”.
Η βοήθεια για την Ουκρανία έχει γίνει θέμα προεκλογικής εκστρατείας
Ωστόσο, ακόμη και οι μετριοπαθείς Ρεπουμπλικάνοι – και ορισμένοι Δημοκρατικοί – εκφράζουν όλο και περισσότερο αμφιβολίες σχετικά με τη στρατιωτική βοήθεια, εν μέρει επειδή η δημόσια υποστήριξη φθίνει. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Gallup, το 41% των Αμερικανών είναι της άποψης ότι οι ΗΠΑ κάνουν “πάρα πολλά” για την Ουκρανία, μια σημαντική αύξηση σε σύγκριση με το καλοκαίρι, όταν το 29% ήταν αυτής της άποψης.
Το γεγονός αυτό καθιστά τη βοήθεια προς την Ουκρανία ένα αμφιλεγόμενο προεκλογικό θέμα: ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θα μπορούσε να διεκδικήσει την προεδρία από τον Μπάιντεν, απειλεί να σταματήσει αμέσως τη βοήθεια προς την Ουκρανία, αν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο.
Το γεγονός ότι η ουκρανική αντεπίθεση κατά της Ρωσίας θεωρείται σε μεγάλο βαθμό αποτυχημένη καθιστά τις διαπραγματεύσεις εξαιρετικά δύσκολες, ειπώθηκε στο Καπιτώλιο. Κανείς δεν θέλει να κατηγορηθεί ότι έγραψε στην Ουκρανία μια “λευκή επιταγή” χωρίς σαφές σενάριο εξόδου κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, εξήγησε ένας υπάλληλος.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν μείωσε πρόσφατα δραστικά τον όγκο των στρατιωτικών μεταφορών, οι οποίες παραδίδονται στην Ουκρανία κάθε δεκαπενθήμερο. Στην αρχή του πολέμου, οι Αμερικανοί παρείχαν κατά μέσο όρο 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια ανά μήνα σε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία. Από τον φετινό Αύγουστο, ωστόσο, η μηνιαία βοήθεια είναι μικρότερη από 500 εκατομμύρια δολάρια, ενώ τον Οκτώβριο ήταν μόνο 350 εκατομμύρια δολάρια.
Μετά τη ρωσική εισβολή, οι ΗΠΑ έχουν εγκρίνει συνολικά 111 δισεκατομμύρια δολάρια για την Ουκρανία, εκ των οποίων περίπου 45 δισεκατομμύρια αφορούν όπλα, πυρομαχικά και εκπαίδευση στρατιωτών.
Ένα μεγάλο μέρος αυτών πηγαίνει απευθείας στο Κίεβο από τα αμερικανικά αποθέματα, τα οποία με τη σειρά τους αναπληρώνονται από αμερικανικές αμυντικές εταιρείες – η ουσία είναι ότι πρόκειται για μια κερδοφόρα επιχείρηση για την αμερικανική βιομηχανία, όπως τονίζουν οι υποστηρικτές της βοήθειας προς την Ουκρανία.
Νέες κυρώσεις των ΗΠΑ
Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοίνωσε νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, επηρεάζονται “περισσότερα από 250 φυσικά και νομικά πρόσωπα”. Επιπλέον, πολλά δίκτυα “που χρησιμοποιούνται από τη Ρωσία για την παράκαμψη των κυρώσεων, πολυάριθμοι προμηθευτές από τρίτες χώρες στη ρωσική στρατιωτική βιομηχανία και άλλα ρωσικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα”.
Ως αποτέλεσμα των κυρώσεων, τα πιθανά περιουσιακά στοιχεία των επηρεαζόμενων δεσμεύονται γενικά στις ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί πολίτες ή τα άτομα που βρίσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες απαγορεύεται να κάνουν συναλλαγές με τις εταιρείες και τα άτομα στα οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις.
Ο Ζελένσκι είχε ήδη πραγματοποιήσει μια σειρά από ραντεβού τη Δευτέρα. Μεταξύ άλλων, συναντήθηκε επίσης με την επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, και τον υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν. Σε ομιλία του σε πανεπιστήμιο, προειδοποίησε ότι ο Πούτιν καταστρέφει τις ζωές των ανθρώπων στις ουκρανικές πόλεις, αλλά ότι ο πραγματικός του στόχος είναι η ελευθερία. “Μπορείτε να βασιστείτε στην Ουκρανία και ελπίζουμε ότι μπορούμε να βασιστούμε και σε εσάς”.