Οι τράπεζες δεν μπορούν να πάρουν ανάσα και δεν μπορούν να δώσουν στην οικονομία την τονωτική ένεση που χρειάζεται. Τα δύο αυτά στοιχεία, λειτουργούν το ένα απέναντι στο άλλο, ανατροφοδοτούνται αλλά λειτουργούν και ανταγωνιστικά.
Το χθεσινό «ξεπούλημα» τραπεζικών μετοχών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας θύμισε κάτι από το ζοφερό κακό παρελθόν των αγορών. Επισήμως η κυβέρνηση δηλώνει «πολύ φασαρία για το τίποτε», ωστόσο η μεγάλη βουτιά των μετοχών, σε συνδυασμό με την πορεία των ομολόγων, κόντρα στο θετικό ευρωπαϊκό κλίμα, δείχνει αν μη τι άλλο ότι υπάρχει πρόβλημα εμπιστοσύνης απέναντι στην ελληνική οικονομία. Το 10ετές ομόλογο χθες εκτινάχθηκε στο 4,41%, την ώρα που το ιταλικό σημείωνε σημαντική πτώση.
Το ερώτημα που κυριαρχεί σήμερα είναι αν υπάρχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα με τις ίδιες τις τράπεζες ή αν παραμένουν εγκλωβισμένες, στην αβεβαιότητα που προκαλούν οι κυβερνητικοί χειρισμοί, σχετικά με την πολιτική και οικονομική σταθερότητα στη χώρα.
Εδώ πάντως ταιριάζει μία ακόμη παροιμία … «ήταν στραβό το κλίμα, το δάγκωσε και ο γάιδαρος».Σε αυτή τη συγκυρία προστέθηκαν το τελευταίο διάστημα και μία σειρά από γεγονότα που πυροδότησαν την χθεσινή φρενίτιδα πωλήσεων,
Ποιοι είναι αυτοί;
– Η ιταλική κρίση έχει εντείνει τις ανησυχίες για την ευρύτερη περιοχή και η άνοδος των ιταλικών επιτοκίων έχει παρασύρει και τα ελληνικά.
– Η ασάφεια σε σχέση με την περικοπή ή μη των συντάξεων, η κατάθεση προσχεδίου προϋπολογισμού με δύο σενάρια.
-Το τελευταίο διάστημα, μετά την χωρίς αποτέλεσμα προσπάθεια της Τράπεζας Πειραιώς να εκδώσει ομόλογα Tier II, έγινε ευρέως γνωστό ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι αποκλεισμένες από τις αγορές και άντληση κεφαλαίων.
– Τα αποτελέσματα εξαμήνου έδειξαν αδύνατες επιδόσεις των τραπεζών. Η πιστωτική επέκταση παραμένει σε αρνητικό έδαφος ενώ τα έσοδα προ προβλέψεων υποχωρούν έως και 25% υπονομεύοντας την κερδοφορία των τραπεζών.
– Οι νέοι επιθετικοί στόχοι μείωσης των κόκκινων δανείων δημιουργούν περαιτέρω ανησυχία για τις πιέσεις που ήδη δέχεται και θα δεχθεί η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών.
Οι ξένοι
Δεν είναι τυχαίο ότι η Goldman Sachs τόνισε, σε έκθεση που εξέδωσε πριν το χθεσινό «μίνι κραχ», ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι ευάλωτες σε εγχώριες και εξωτερικές αναταράξεις πολιτικής και οικονομικής φύσης. Από την πλευρά της, η Morgan Stanley, στον απόηχο του χθεσινού sell-off, χαρακτήρισε υπερβολικές τις ανησυχίες για τα κεφάλαια των τραπεζών. Χαρακτήρισε, επίσης, λανθασμένη την άρση των capital controls για συναλλαγές στο εσωτερικό της χώρας, από τη στιγμή που η έντονη μεταβλητότητα σε συνδυασμό με το προεκλογικό κλίμα μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στην εμπιστοσύνη των καταθετών.
Και οι δύο επενδυτικές τράπεζες, ενώ στέκονται στο γιγαντιαίο project μείωσης των «κόκκινων» δανείων, δεν θεωρούν ανέφικτους τους στόχους που θα οριστικοποιηθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες και θα αφορούν τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) την επόμενη τριετία. Τότε, γιατί ο πανικός;
Αν και πρόκειται για ένα πολυσύνθετο ζήτημα, η απάντηση θα πρέπει να αναζητηθεί στο γενικότερο κλίμα που διαμορφώνεται για την Ελλάδα μετά το τέλος του μνημονίου. Από τις 20 Αυγούστου και μετά, βλέπουμε ότι σε κάθε αναταραχή, σε κάθε κλιμάκωση της έντασης, οι ελληνικοί τίτλοι δεν μπορούν να απορροφήσουν τους κραδασμούς. Οι αποδόσεις των ομολόγων εκτινάσσονται και οι μετοχές διολισθαίνουν αποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει καμία εμπιστοσύνη στους κυβερνητικούς χειρισμούς.
Διότι το θέμα των «κόκκινων» δανείων δεν είναι καινούριο, ενώ όλοι γνωρίζουν εδώ και μήνες ότι θα καθοριστούν νέοι πιο φιλόδοξοι στόχοι που θα πιέσουν τις τράπεζες να κινηθούν ταχύτερα σε πλειστηριασμούς και πωλήσεις δανείων. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η ανάπτυξη δεν βοηθά, το κλίμα στις διεθνείς αγορές είναι δυσμενές και η προεκλογική περίοδος προκαλεί ανησυχίες για τις ήδη απρόβλεπτες κινήσεις της κυβέρνησης.
Goldman Sachs: Χρειάζεται αναπτυξιακό momentum
Για να καταφέρουν οι τράπεζες να πετύχουν τους στόχους μείωσης των «κόκκινων» δανείων θα πρέπει να συμβάλλει και η ανάπτυξη, η οποία θα έπρεπε ήδη να βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο καθώς ο τουρισμός καλπάζει και αναμένεται βελτίωση στην αγορά real estate, μετά από πολλά χρόνια μιζέριας. Όμως, σύμφωνα με την Goldman Sachs, η ανάκαμψη μόλις ξεκίνησε, όμως το momentum για την Ελλάδα δεν μοιάζει σε καμία περίπτωση με άλλων χωρών του Νότου, όπως της Ισπανίας.
Επιπρόσθετα, ακόμη και αν οι τράπεζες συνεχίσουν να επιτυγχάνουν τους στόχους, το ποσοστό των NPEs θα παραμείνει για πολύ καιρό ακόμη σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα σε σύγκριση με άλλες χώρες. Τη στιγμή, δε, που οι τράπεζες έχουν όλα τα εργαλεία (ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί κ.ά) διαθέσιμα και είναι πολύ κοντά στον μηδενισμό του ELA, έχουν μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να αφήσουν την κρίση πίσω, αρκεί να βοηθήσει η ανάπτυξη της οικονομίας.
Morgan Stanley: Απαιτείται σταθερό πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον
Μπορεί να χαρακτηρίζει υπερβολικές τις ανησυχίες για τις ελληνικές τράπεζες, ωστόσο η Morgan Stanley επισημαίνει ότι για να επενδύσει κανείς σε αυτές θα πρέπει να υπάρχει σταθερό πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον. Αυτό είναι το σημείο-κλειδί. Όσο η Ελλάδα παραμένει εκτός αγορών και οι ξένοι περιμένουν κυβερνητικά πισωγυρίσματα ενόψει εκλογών, τόσο βαραίνει το κλίμα. «Η μείωση των NPEs απαιτεί πολιτική και οικονομική σταθερότητα τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρωπαϊκή περιφέρεια ακόμη και μετά το 2021», τονίζει.
Ο αμερικανικός κολοσσός εκτιμά επίσης ότι η μεταβλητότητα θα συνεχιστεί μέχρι να ξεκαθαρίσει το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του κεφαλαιακού πλάνου της Τρ. Πειραιώς και γίνουν γνωστά τα «συστατικά» των νέων στόχων. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι σήμερα οι τραπεζικές μετοχές είναι φθηνότερες από τον Νοέμβριο του 2017, όταν οι τράπεζες είχαν μπροστά τους την εφαρμογή των λογιστικών προτύπων IFRS9 και είχαν να αντιμετωπίσουν την αβεβαιότητα σχετικά με τα stress tests.
Του Θανάση Παπαδή