Ώθηση στην παγκόσμια οικονομία δίνουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις, καθώς είναι υπεύθυνες για το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου ΑΕΠ και της απασχόλησης.
Στη χώρα μας, οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν το 80% του συνόλου των επιχειρήσεων και το 44,3% των εισηγμένων. Συχνά, όμως η διατήρηση “εν ζωή” μιας οικογενειακής επιχείρησης, καθίσταται δύσκολη, λόγω της υψηλής και πολύπλοκης φορολογίας.
Στην Ελλάδα, οι φόροι που καλούνται να καταβάλλουν οι οικογένειες για να διατηρήσουν τις επιχειρήσεις τους οι επόμενες γενιές, είναι ίδιοι, είτε πρόκειται για μεταβίβαση κατόπιν θανάτου είτε κατόπιν δωρεάς εν ζωή, όταν σε άλλες χώρες τα φορολογικά κίνητρα είναι περισσότερο ελκυστικά, ανάλογα με τις προϋποθέσεις. Για παράδειγμα στη γειτονική μας Ιταλία, δεν έχουν φόρους ούτε για δωρεά ούτε για κληρονομιά σε περιπτώσεις μεταβίβασης οικογενειακής επιχείρησης.
Τα συμπεράσματα της έρευνας
Τις φορολογικές συνέπειες της μεταβίβασης μιας οικογενειακής επιχείρησης που αποτιμάται στα 10 εκατ. ευρώ και τι ισχύει σε 54 χώρες, μελετά η KPMG Private Enterprise, με το Global Family Business Tax Monitor.
Όπως προκύπτει:
– Μεταξύ των 54 χωρών και περιοχών που εξετάστηκαν στην έρευνα, σε 15 υπάρχει φορολογία κληρονομιάς/περιουσίας που εφαρμόζεται σε ενδοοικογενειακή μεταβίβαση επιχείρησης αξίας EUR 1 εκ., και σε 16 υπάρχει φόρος δωρεάς που ισχύει για μεταβίβαση εν ζωή.
– Οι ΗΠΑ έχουν από τους υψηλότερους συντελεστές φορολογίας για μεταβίβαση οικογενειακής επιχείρησης αξίας EUR 10 εκ., μέσω δωρεάς ή κληρονομιάς, πριν τις φοροαπαλλαγές. Παρόλα αυτά, οι οικογένειες των ΗΠΑ ωφελούνται από μια απαλλαγή για US$ 10 εκ. (προσαρμοσμένη βάσει πληθωρισμού), η οποία βαίνει προς κατάργηση μετά το 2025.
– Η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Ολλανδία, η Ισπανία και το ΗΒ έχουν τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα, για μεταβίβαση οικογενειακής επιχείρησης αξίας EUR 10 εκ. λόγω θανάτου, προ φοροαπαλλαγών, αλλά οι φόροι μειώνονται σημαντικά με τις απαλλαγές.
– Στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού, η Νότια Κορέα ξεχωρίζει με μία από τις υψηλότερες φορολογικές επιβαρύνσεις στον κόσμο για τη μεταβίβαση οικογενειακής επιχείρησης. Αντιθέτως, στην Κίνα αυτήν τη στιγμή δεν επιβάλλεται κανένας φόρος δωρεάς ή κληρονομιάς.
Η φορολογία στην Ελλάδα
«Στην Ελλάδα η φορολογία κατά τη μεταβίβαση μιας οικογενειακής επιχείρησης από τους γονείς στα τέκνα είναι ίδια ανεξάρτητα από το αν η μεταβίβαση γίνει κατόπιν θανάτου είτε κατόπιν δωρεάς εν ζωή. Ως αποτέλεσμα πολλές φορές συναντούμε την περίπτωση η απόφαση για τη νομική μεταβίβαση των επιχειρήσεων στις επόμενες γενεές να αναβάλλεται διαρκώς» σχολιάζει ο Χρήστος Κρέστας, Γενικός Διευθυντής στο Φορολογικό Τμήμα της KPMG στην Ελλάδα.
«Η συμβολή των οικογενειακών επιχειρήσεων στην Ελληνική Οικονομία είναι πολύ σημαντική και η μακροημέρευση, ευημερία και διαιώνισή τους στις επόμενες γενιές αποτελεί κρίσιμο στοίχημα που αξίζει να κερδηθεί. Η πολιτεία οφείλει να εγκύψει στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις και να βοηθήσει στην έγκαιρη προετοιμασία για την εν ζωή ενδοοικογενειακή μεταβίβαση των επιχειρήσεων, προσφέροντας ελκυστικά φορολογικά κίνητρα, ώστε να ωθήσουν τους σημερινούς ιδιοκτήτες των οικογενειακών επιχειρήσεων να προτιμήσουν μία έγκαιρη, καλά σχεδιασμένη και προγραμματισμένη διαδοχή, από την αβεβαιότητα και τη σύγχυση μίας έξαφνης και αναγκαστικής διαδικασίας», τονίζει ο Βαγγέλης Αποστολάκης, Deputy Senior Partner της KPMG στην Ελλάδα.
Να σημειωθεί, ότι από την έρευνα προκύπτει ότι οι συνέπειες της νόσου COVID-19 αυξάνουν την πίεση για τις οικογένειες τα επόμενα χρόνια.