Η ΕΕ αυξάνει τις πιέσεις προς την Κίνα για την κατάργηση των εμπορικών φραγμών, αλλά το Πεκίνο καθυστερεί τους ηγέτες της ΕΕ και αντιστέκεται στην “πολιτικοποίηση” της οικονομίας. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα του γερμανικού τύπου με βάση τις έως τώρα πληροφορίες από τη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Κίνας στο Πεκίνο.
Σύμφωνα με την Handelsblatt, επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (Ursula von der Leyen) ταξίδεψε στην Κίνα με ισχυρά μηνύματα. Ακούστηκε σχεδόν σαν τελεσίγραφο όταν η επικεφαλής της Επιτροπής της ΕΕ περιέγραψε τη συνάντηση υψηλού επιπέδου με την κινεζική ηγεσία την Πέμπτη ως “σύνοδο κορυφής των επιλογών λήψης αποφάσεων” και το ξεκαθάρισε πως η ΕΕ δεν θα δεχόταν αθέμιτο ανταγωνισμό.
Από τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ δεν έλειψαν επίσης τα ξεκάθαρα λόγια. Προειδοποίησε την Ευρωπαϊκή Ένωση να θεωρήσει την Κίνα ως αντίπαλο και να προχωρήσει σε μια συγκρουσιακή πορεία. Tελικά, επικράτησε η άποψη πως τα δύο εμπορικά μπλοκ θα πρέπει να είναι εταίροι για “αμοιβαία επωφελή συνεργασία”.
Η κρατική ηγεσία θα προτιμούσε να δει μια επιστροφή στο “business as usual”, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα.
Μετά τις συνομιλίες, η ρητορική ήταν πιο συμφιλιωτική, καθώς οι ηγέτες της ΕΕ θεώρησαν ότι αναγνώρισαν μια σπίθα προόδου.
Υπήρξε συμφωνία ότι οι εμπορικές σχέσεις πρέπει να είναι ισορροπημένες, δήλωσε η φον ντερ Λάιεν μετά τη συνάντηση. Ωστόσο, η κινεζική ηγεσία απέφυγε να κάνει πραγματικές παραχωρήσεις στους Ευρωπαίους.
Για παράδειγμα, δεν συμφωνήθηκε προφανώς κανένα συγκεκριμένο μέτρο για τη μείωση του υψηλού εξαγωγικού πλεονάσματος της Κίνας και την προώθηση της κατάργησης των εμπορικών φραγμών για τις ευρωπαϊκές εταιρείες στην Κίνα.
Ο πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ Σαρλ Μισέλ και η φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκαν σε μελλοντικούς γύρους συνομιλιών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Άλλα θέματα που συζητήθηκαν ήταν ο ρόλος της Κίνας στην παράκαμψη των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της ισλαμιστικής οργάνωσης Χαμάς.
Οι ηγέτες της ΕΕ συναντήθηκαν αρχικά με τον Σι το πρωί, ενώ ακολούθησε κοινό γεύμα. Στις επακόλουθες συνομιλίες με τον πρωθυπουργό Λι, ο οποίος είναι αρμόδιος για την οικονομία, εμβάθυναν σε έναν κατάλογο συγκεκριμένων θεμάτων. Υπήρχαν πρώτα σημάδια βελτίωσης, όπως η ανακοινωθείσα διευκόλυνση της διασυνοριακής μεταφοράς δεδομένων. Αλλά “πρέπει να δούμε πρόοδο”, τόνισε ο πρόεδρος της Επιτροπής, “που θα καθορίσει τη μελλοντική μας σχέση”.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει οδηγήσει σε επανεξέταση στις Βρυξέλλες και σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Θέλουν να μειώσουν την εξάρτησή τους από χώρες όπως ειδικά η Κίνα. Η πρόεδρος της Επιτροπής της ΕΕ von der Leyen έχει επινοήσει τον όρο “derisking”, τη σταδιακή μείωση των εμπορικών εξαρτήσεων. Το Πεκίνο είναι αλλεργικό σε αυτόν τον όρο, καθώς υπονοεί ότι η Κίνα αποτελεί κίνδυνο.
Εκπρόσωποι της ηγεσίας της χώρας προειδοποιούν επανειλημμένα κατά της “πολιτικοποίησης” των οικονομικών σχέσεων.
Η Κίνα επιθυμεί να καθυστερήσει την απεμπλοκή της Ευρώπης
“Οι Ευρωπαίοι θέλουν να αντιμετωπίσουν τα διαρθρωτικά προβλήματα στη σχέση. Η Κίνα, από την άλλη πλευρά, θέλει να καθυστερήσει την απορρόφηση των Ευρωπαίων με όσο το δυνατόν λιγότερη προσπάθεια”, λέει ο Φρανσουά Σιμιτς από τη δεξαμενή σκέψης Merics, περιγράφοντας τη σχέση.
Ο αριθμός των σημείων αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο πλευρών αυξάνεται. Οι Βρυξέλλες ερευνούν τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, υπάρχουν όλο και περισσότεροι δασμοί και εμπορικά εμπόδια, όπως ο μηχανισμός προσαρμογής των συνόρων CO2. Η ρύθμιση της καταναγκαστικής εργασίας είναι επίσης στην ημερήσια διάταξη.
Η ηγεσία στο Πεκίνο αντιδρά προς το παρόν μόνο “πιο ήπια” σε αυτές τις προκλήσεις, επειδή η κινεζική οικονομία έχει προβλήματα. Ο Γενς Χίλντεμπραντ, διευθύνων σύμβουλος του Γερμανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στην Κίνα, δήλωσε ότι “δεν υπάρχει καλύτερη στιγμή για να προβάλουμε απαιτήσεις τώρα”, ενόψει των οικονομικών προβλημάτων.
Ωστόσο, απ’ όσο γνωρίζουμε προς το παρόν, η σύνοδος κορυφής δεν έφερε κανένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα: ούτε για τα εμπορικά ζητήματα ούτε για την έκκληση των Ευρωπαίων προς την Κίνα να κάνει περισσότερα για την προώθηση μιας ειρηνευτικής λύσης στην Ουκρανία.
Οι Βρυξέλλες καλούν επίσης το Πεκίνο να εμποδίσει τις εταιρείες που εδρεύουν στην Κίνα να παρακάμπτουν τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Ακόμη και πριν από τη συνάντηση, οι εμπειρογνώμονες είχαν προειδοποιήσει ότι η σύνοδος κορυφής πιθανότατα θα πετύχαινε ελάχιστα πράγματα επί της ουσίας. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι ηγέτες των δύο οικονομικών μπλοκ θα μιλήσουν ξανά απευθείας μεταξύ τους. “Κάθε προσωπική ανταλλαγή είναι απείρως σημαντική”, δήλωσε ο Τόμας Χεκ, ειδικός σε θέματα Κίνας στην εταιρεία συμβούλων επιχειρήσεων PwC. Απαιτείται τώρα διπλωματία και διακριτικότητα προκειμένου να “εδραιωθεί μια σχέση μεταξύ της ΕΕ και της Κίνας σε ισότιμη βάση”.