Οι κ.κ Καμίνης και Βερβεσός μίλησαν κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης στην Παλαιά Βουλή με αφορμή τον σημερινό εορτασμό του προστάτη του δικαστικού σώματος Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη. Νωρίτερα, πραγματοποιήθηκε η τέλεση θείας λειτουργίας και δοξολογίας στον Μητροπολιτικό Ναό των Αθηνών.
Παρουσία του υπουργού Δικαιοσύνης, Μιχάλη Καλογήρου, ο οποίος στο σύντομο χαιρετισμό του αναφέρθηκε στις προτεραιότητες του (Κώδικες, ηλεκτρονική Δικαιοσύνης, προσλήψεις δικαστικών υπαλλήλων κλπ), ο Δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, στηλίτευσε την απόπειρα χειραγώγησης της δικαστικής εξουσίας ενώ αναφέρθηκε και στην περίπτωση της πρώην προέδρου του Αρείου Πάγου και νομικής συμβούλου του Πρωθυπουργού, Βασιλικής Θάνου.
Ο κ. Καμίνης ανέφερε χαρακτηριστικά πως«στις περιπτώσεις που χρησιμοποιείται η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, η αποδυνάμωση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης συντελείται κυρίως με νομοθετήματα που αλλοιώνουν τον τρόπο ανάδειξης των δικαστών ή τη σύνθεση των δικαστηρίων, με σκοπό να εξασφαλίσουν μια δικαστική εξουσία πειθήνια στα κελεύσματα των κυβερνώντων».
Μια τέτοια εμφανής απόπειρα χειραγώγησης της δικαστικής εξουσίας, τόνισε ο κ. Καμίνης, «συνήθως έπεται, εφόσον δηλαδή έχουν μεν προηγηθεί, αλλά δεν έχουν αποδώσει άλλοι τρόποι χειραγώγησης λιγότερο άμεσοι και οφθαλμοφανείς» και πρόσθεσε:«Ειδικά σε μια χώρα όπως η δική μας, όπου οι ηγεσίες των Ανωτάτων Δικαστηρίων επιλέγονται αποκλειστικά από την εκτελεστική εξουσία, τα μηνύματα που εκπέμπει η επιλογή ενός δικαστή που δεν συγκεντρώνει τα απαραίτητα υψηλά προσόντα και το ηθικό κύρος, αναπόφευκτα ερμηνεύονται στις κατώτερες βαθμίδες των δικαστών ως έμμεσες επιταγές συμμόρφωσης προς τις επιθυμίες της».
Παράλληλα, πρόσθεσε ο κ. Καμίνης «παρατηρούμε αυτό το απειλητικό νεύμα της εξουσίας να διαιωνίζεται τρόπο τινά. Φαίνεται πως δεν αρκεί πλέον να αναδεικνύουμε τους ευνοούμενους, αλλά μπορούμε στη συνέχεια να τους διορίζουμε και συμβούλους παρά τω Πρωθυπουργώ, προκειμένου πια να μην αιωρείται αμφιβολία καμία ότι ο μηχανισμός ποδηγέτησης των δικαστών παραμένει παρών και άγρυπνος, διαρκής αλλά και ενισχυμένος, αφού έχει πια επισήμως εγκατασταθεί και στην ανώτερη βαθμίδα της κυβέρνησης».
Ο κ. Καμίνης, έκλεισε την ομιλία του τονίζοντας :«Θέλω να έχετε ωστόσο υπόψη σας ότι απέναντι σε όσους απειλούν την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας δεν είστε μόνοι σας. Υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις στη χώρα που έχοντας διδαχτεί από τα πικρά μαθήματα του παρελθόντος, πρόσφατου και απώτερου, είναι αποφασισμένες να δώσουν σκληρή μάχη».
Ανάλογο περιεχόμενο είχε και η τοποθέτηση του προέδρου του ΔΣΑ, Δημήτρη Βερβεσού ο οποίος επέκρινε τις έμμεσες και μη κυβερνητικές παρεμβάσεις στην Δικαιοσύνη, αλλά και την άρνηση εφαρμογής των δικαστικών αποφάσεων από την Πολιτεία.
Ο κ. Βερβεσός τόνισε πως «οι δικαστικοί λειτουργοί, έχουν χρέος να διαφυλάξουν το αυτεξούσιον της δικαστικής λειτουργίας, μακριά από κάθε είδους παρεμβάσεις και εξαρτήσεις. Μακριά από πολιτικά παίγνια, ή άλλες σκοπιμότητες. Τούτο απαιτεί κατ’ ανάγκη αυστηρή ουδετερότητα και αμεροληψία, αλλά και θωράκιση της δικανικής κρίσης, -κατά τη συνταγματική επιταγή- με πλήρη, επαρκή και πειστική αιτιολογία και από την άλλη πλευρά «η πολιτική εξουσία έχει χρέος να θεσπίσει κατάλληλα θεσμικά αντικίνητρα, τα οποία θα αποτρέπουν τόσο τις περιπτώσεις αθέμιτης διασταύρωσης της δικαστικής με την πολιτική εξουσία όσο και τις πιθανές υπόνοιες για «συνάντηση» των δύο λειτουργιών».
Επίσης ανέφερε πως :«Οι πολιτικές σκοπιμότητες της νομοθετικής εξουσίας δεν μπορούν να ακυρώνουν δικαστικές αποφάσεις. Νομοθετικές παρεμβάσεις με φωτογραφικές διατάξεις, ενόσω είναι εκκρεμής μια υπόθεση στη Δικαιοσύνη – κυρίως μάλιστα σε τελευταίο βαθμό – συνιστούν κατά την πάγια νομολογία του ΕΔΔΑ παραβίαση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης». Παράλληλα, πρόσθεσε πως «αποδοκιμαστέα είναι η εκτελεστική εξουσία, όταν αρνείται ανερυθρίαστα να εφαρμόσει στην πράξη τις δικαστικές αποφάσεις ή, πολύ περισσότερο, όταν ρητά δηλώνει ότι δεν θα τις εφαρμόσει.
Πέρα από αυτές τις μορφές ευθέως αντισυνταγματικής αμφισβήτησης της δικαστικής λειτουργίας, απάδει νομίζω στην διάκριση των εξουσιών και η συλλήβδην αμφισβήτηση του θεσμού της Δικαιοσύνης, επ’ ευκαιρία μεμονωμένων ανεπιθύμητων αποφάσεων».
Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Βερβεσός κατέθεσε προτάσεις οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν βάση διαλόγου εν όψει της αναθεώρησης του Συντάγματος.
Αναλυτικότερα, ο πρόεδρος του ΔΣΑ, μεταξύ των άλλων, ανέφερε πως αποτελεί, κοινή πεποίθηση του νομικού κόσμου ότι η πολιτική ευχέρεια επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από το υπουργικό συμβούλιο υπονομεύει εν τοις πράγμασιν το αυτεξούσιον της δικαστικής εξουσίας. Παράλληλα, αναφέρθηκε και στη δυνατότητα διορισμού συνταξιούχων δικαστών, ή δικαστών που παραιτούνται, σε κρατικές θέσεις η οποία όπως τόνισε μπορεί να δημιουργήσει ενδεχομένως, πεδίο υστερόβουλων σκέψεων, ενόψει πιθανής μελλοντικής «αντιπαροχής». Παράλληλα, ζήτησε να προβλεφθεί ρητά στο Σύνταγμα ότι οι αποφάσεις για τις προαγωγές των δικαστικών λειτουργών θα στηρίζονται αφ’ ενόςστην αξία, τα προσόντα, τις δεξιότητες και την ικανότητα χειρισμού των υποθέσεων και αφ’ ετέρου στην έκδοση αποφάσεων εντός εύλογου, σε συνάρτηση με τη δυσχέρεια των υποθέσεων, χρόνου. Επιπλέον, επισήμανε πως χρειάζεται ριζική αναθεώρηση του τρόπου διεξαγωγής της επιθεώρησης, ώστε με συγκεκριμένα και μετρήσιμα μεγέθη να αξιολογείται η ορθότητα της δικανικής κρίσης, η ουσιαστική γνώση, η καλλιέργεια και το ήθος του δικαστικού λειτουργού, μέσω των οποίων και μόνο διασφαλίζεται εν τέλει η πραγματική ανεξαρτησία της γνώμης του. Η επιθεώρηση, όπως κάθε είδους αξιολόγηση, εκφυλίζεται όταν όλοι οι λειτουργοί χαρακτηρίζονται συλλήβδην «άριστοι», και ο έλεγχος στηρίζεται σε μικρό αριθμό αποφάσεων που οι ίδιοι επιλέγουν.