Το νομοσχέδιο με το οποίο παραχωρούνται τα λιμάνια ονομάζεται «για την κύρωση των Συμβάσεων Παραχώρησης που έχουν συναφθεί μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και των Οργανισμών Λιμένος Α.Ε. – Διατάξεις για τη λειτουργία του συστήματος λιμενικής διακυβέρνησης και άλλες διατάξεις».
Όπως τόνισε ο αρμόδιος υπουργός Φώτης Κουβέλης, δίνει τη δυνατότητα στους οργανισμούς λιμένων να προσελκύουν επενδύσεις από τους ιδιώτες, προκειμένου να αναπτυχθούν δραστηριότητες επενδυτικού χαρακτήρα.
Άλλα λιμάνια προσφέρονται και μπορούν να υπηρετήσουν τη δραστηριότητα για τα εμπορευματοκιβώτια, άλλα μπορεί να είναι εμπορικά, άλλα μπορεί να είναι εμπορικά και βιομηχανικά, άλλα μπορεί να έχουν δραστηριότητα σε μαρίνες, σε κρουαζιέρες κ.ο.κ..
Απαντώντας ο κ. Κουβέλης, στην κριτική της αντιπολίτευσης, η οποία αμφισβήτησε το μοντέλο των υποπαραχωρήσεων, είπε ότι το μοντέλο αυτό ισχύει στο 80% και πλέον σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα κόμματα της Αντιπολίτευσης καταψήφισαν, πλην της Ένωσης Κεντρώων, που δήλωσε “παρών”.
“Δεν παραχωρούμε την κυριότητα”
“Και δεν είναι μόνο η Αμβέρσα συγκριτικό μέγεθος. Είναι και πάρα πολλά άλλα λιμάνια και μάλιστα λιμάνια τα οποία είναι και μικρότερα από τα δικά μας περιφερειακά λιμάνια.
Δεν παραχώρησε το ελληνικό Δημόσιο την κυριότητα στον οποιονδήποτε άλλον. Δεν επιτρέπει ο νόμος να πάρει το σύνολο του λιμανιού ένας επενδυτής, δηλαδή δεν επιτρέπει την ολική υποπαραχώρηση” υπογράμμισε επίσης ο υπουργός Ναυτιλίας. Απαντώντας επίσης στο ερώτημα που τέθηκε και στις επιτροπές και στην Ολομέλεια “αν είναι δυνατόν ένα λιμάνι στο οποίο θα υπάρξει μια επένδυση να μην συνεργάζεται με ένα λιμάνι”, ο κ. Κουβέλης παρατήρησε ότι η σωστή ανάγνωση του νομοσχεδίου θα οδηγήσει στη βεβαιότητα ότι όχι μόνον δεν απαγορεύεται η συνεργασία μιας δραστηριότητας του ενός λιμανιού με την δραστηριότητα κάποιου άλλου λιμανιού, αλλά προβλέπει με σαφήνεια τις συνδυασμένες δραστηριότητες που μπορεί και ο ίδιος επενδυτής να έχει.
Ο κ. Κουβέλης εξήγησε, ότι εάν, για παράδειγμα, κριθεί ότι το λιμάνι, της Καβάλας, σε συγκεκριμένη δραστηριότητα έχει ανάγκη να συνεργαστεί για το εμπορικό αντικείμενο με το λιμάνι του Βόλου στον Παγασητικό, σε τίποτε δεν εμποδίζεται στο να πάρει μέρος σε συγκεκριμένη διαγωνιστική διαδικασία και να εξασφαλίσει και τη συλλειτουργία των δραστηριοτήτων μεταξύ των δύο λιμανιών.
Ο κ. Κουβέλης, εξήγησε τέλος ότι οι υποπαραχωρήσεις θα γίνονται με την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού, στη βάση συγκεκριμένης πρότασης που θα υπάρχει, έτσι ώστε να αξιολογείται και η δυνατότητα του λιμανιού, αλλά και η απόδοση της επένδυσης, “θα είναι, δηλαδή, ένας διαγωνισμός διάφανος, καθαρός, στη βάση του εθνικού μας δικαίου, αλλά και του ενωσιακού δικαίου”.
Τι ανέφερε για τον ΟΛΠ
Στις κατηγορίες της αξιωματικής αντιπολίτευσης περί ιδεοληπτικής συμπεριφοράς εκ μέρους της κυβέρνησης που οδήγησε σε εμπλοκή στο θέμα του master plan του ΟΛΠ-Cosco, απάντησε πως μεταβίβαση του πλειοψηφικού πακέτου του ΟΛΠ στην Cosco και την κύρωση με τον νόμο της σχετικής σύμβασης παραχώρησης μεταξύ ελληνικού Δημοσίου και ΟΛΠ-Ανώνυμη Εταιρεία, η κινεζική εταιρεία ανέλαβε τη δέσμευση μέσω του σχετικού νόμου να υλοποιήσει σειρά υποχρεωτικών επενδύσεων, ενώ είχε τη δυνατότητα να υλοποιήσει και πρόσθετες επενδύσεις.
Επεσήμανε ότι η ΟΛΠ Α.Ε. είχε την υποχρέωση να εκπονήσει master plan, το οποίο θα περιελάμβανε τον συνολικό επενδυτικό σχεδιασμό, δηλαδή υποχρεωτικές και πρόσθετες ή προαιρετικές, όπως τις λένε, επενδύσεις του οργανισμού και να τον υποβάλει προς έγκριση στην Επιτροπή Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ). Σημείωσε ακόμη ότι η ΕΣΑΛ αποτελεί διυπουργική επιτροπή, της οποίας πρόεδρος είναι ο εκάστοτε γενικός γραμματέας Λιμένων και μέλη υπηρεσιακοί παράγοντες υπουργείων και φορέων του Δημοσίου. Προεδρεύεται, δηλαδή από τον γενικό γραμματέα Λιμένων, τον Χρήστο Λαμπρίδη. Σύμφωνα με την ενημέρωση του αρμόδιου υπουργού, στις 19 Φεβρουαρίου 2019 και πριν παρέλθει το τρίμηνο της προθεσμίας η ΕΣΑΛ ενέκρινε ομόφωνα τις επενδύσεις που ορίζονται ως υποχρεωτικές στο παράρτημα 7.2 της σύμβασης παραχώρησης.
Τι έχει συμφωνηθεί
Συγκεκριμένα, ενέκρινε την επέκταση του επιβατικού λιμένα, την επισκευή δαπέδων σιδηροτροχιών και γερανογεφυρών στοιβασίας στον Προβλήτα 1 του σταθμού εμπορευματοκιβωτίων, τη μετατροπή της πενταγωνικής αποθήκης σε επιβατικό σταθμό κρουαζιέρας, την υπόγεια οδική σύνδεση του σταθμού διακίνησης αυτοκινήτων με τον πρώην χώρο του ΟΔΔΥ, τη βελτίωση και συντήρηση υποδομών λιμένα, την προμήθεια εξοπλισμού λιμένα, τη βυθοκόρηση του κεντρικού λιμένα, την εκπόνηση μελετών, την κατασκευή νέου προβλήτα πετρελαιοειδών, την επέκταση σταθμού διακίνησης αυτοκινήτων, τη βελτίωση υποδομών ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης.
Για τις επενδύσεις που η ΟΛΠ Α.Ε. προτείνει ως πρόσθετες επενδύσεις η ΕΣΑΛ αποφάσισε και εγκρίνει τις ακόλουθες: οικολογικά λεωφορεία, κατασκευή επιβατικού σταθμού κρουαζιέρας στην περιοχή της νότιας ζώνης του λιμένα μόνο κατά το σκέλος που αφορά αμιγώς στον επιβατικό σταθμό, ενώ απέρριψε την προτεινόμενη επένδυση του κέντρου αναψυχής, που περιλαμβάνει μη λιμενικές εμπορικές χρήσεις, δηλαδή mall, κινηματογράφους και άλλα παρόμοια.
Η ΕΣΑΛ απέρριψε όμως τις επενδύσεις: Νέα αποθήκη στην πρώην περιοχή του ΟΔΔΥ, κατασκευή δύο πενταώροφων κτιρίων στάθμευσης αυτοκινήτων, έκτασης 75.000 τετραγωνικών μέτρων στην περιοχή Γ2, διότι – όπως είπε ο κ. Κουβέλης – η σχετική μελέτη είχε λάθη, ασάφειες αναφορικά με τα αριθμητικά μεγέθη της επένδυσης. Έκρινε, επίσης, η ΕΣΑΛ ότι δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθούν οι επενδύσεις: κατασκευή ναυπηγοεπισκευαστικής για mega yachts στην περιοχή Γ1, επειδή εκκρεμεί η έκδοση απόφασης από το Συμβούλιο της Επικρατείας επί προσφυγής του ΟΛΠ για το σχετικό θέμα και κατασκευή ξενοδοχείου πέντε αστέρων στο Πόρτο Λεόνε, επειδή εκκρεμεί η εξέταση της πρότασης από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
Τέλος, υπογραμμίστηκε από την ΕΣΑΛ ότι οι εγκρίσεις για υποχρεωτικές και πρόσθετες επενδύσεις τελούν υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα προκύψουν αντιρρήσεις τόσο κατά την έγκριση της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όσο και κατά την εξέταση από το ΚΑΣ.
Κατόπιν αυτών, ο κ. Κουβέλης απευθύνθηκε προς την πτέρυγα της ΝΔ, θέτοντας το ερώτημα: “Δηλαδή ποια ιδεοληψία μάς οδηγεί στο να μην υπάρξουν αυτές οι επενδύσεις; Βεβαίως να υπάρξουν. Ποιος, όμως, δεν είναι σύμφωνος ότι η οποιαδήποτε μελέτη, η οποιαδήποτε επένδυση -και αναφέρομαι στις επιμέρους επενδύσεις- πρέπει να εξασφαλίζουν τη νομιμότητα;”. Όπως προσέθεσε ο υπουργός Ναυτιλίας, νομιμότητα είναι η απόφαση-κρίση του υπουργείου Περιβάλλοντος, νομιμότητα είναι και η κρίση, αξιολόγηση και απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού από τα συμβούλιά του, ενώ κάλεσε: “Εάν υπάρχει αντίρρηση επ’ αυτού, να κατατεθεί, διότι στον βαθμό που δεν κατατίθεται και αναδεικνύεται ο λόγος ότι ιδεοληπτικά ενεργεί η κυβέρνηση για τις επενδύσεις, τότε αυτός ο λόγος δεν είναι μόνο αβάσιμος, είναι και πρόχειρος και θα έλεγα είναι και προσβλητικός της ίδιας της αλήθειας και της πραγματικότητας”.
Γκαρά: Ιδιαίτερα σημαντικό νομοσχέδιο
Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Αναστασία Γκαρά έκανε λόγο για ένα ιδιαίτερα σημαντικό νομοσχέδιο -προϊόν μακρόχρονης διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς, το ΤΑΙΠΕΔ και τους οργανισμούς λιμένων, προκειμένου να προαχθεί το μοντέλο των υποπαραχωρήσεων για την αξιοποίηση των περιφερειακών λιμένων, σε αντίθεση με αυτό της ιδιωτικοποίησης που προωθούσε η προηγούμενη κυβέρνηση.
ΝΔ: Δεν βοηθά στην ανάπτυξη των λιμανιών
Από τη ΝΔ, ο εισηγητής Γιάννης Πλακιωτάκης, είπε ότι διαπιστώνει, όλη αυτή την εβδομάδα της επεξεργασίας του σχεδίου νόμου “το χάος, αλλά και τον πανικό που επικρατεί στο στρατόπεδο της κυβέρνησης” διότι -όπως ανέφερε- το νομοσχέδιο αυτό “έχει περάσει από σαράντα κύματα”, από τη θητεία Κουρουμπλή “που θα ερχόταν ένα νομοσχέδιο που θα άλλαζε την εικόνα των λιμανιών και θα αναθεωρούσε τη λιμενική πολιτική”, τελικά ήρθε το σημερινό το οποίο αντί να βοηθάει στην ανάπτυξη των λιμένων, χειροτερεύει την ήδη επιδεινωμένη κατάσταση.
Ο κ. Πλακιωτάκης, αναρωτήθηκε γιατί η κυβέρνηση προχώρησε στο συγκεκριμένο μοντέλο παραχωρήσεων, χωρίς ουσιαστικά καμία μελέτη αξιοποίησης, καμία μελέτη βιωσιμότητας, ενώ δεν εκπληρώνεται και κανένας όρος του ελεύθερου και θεμιτού ανταγωνισμού.
“Η ΝΔ προχώρησε το προηγούμενο χρονικό διάστημα σε παραχωρήσεις λιμένων μετά από αξιολόγηση και από το ΤΑΙΠΕΔ και από το υπουργείο Οικονομικών για την πώληση των μετοχών. Εσείς προχωράτε στο συγκεκριμένο μοντέλο, χωρίς να έχετε λάβει υπ’ όψιν σας κανέναν δείκτη. Επειδή το αξίωσαν οι θεσμοί για την επιβολή του αντισταθμιστικού, ανταποδοτικού τέλους του 5%” αντιπαρέβαλλε ο εισηγητής της ΝΔ. Τέλος, ο κ. Πλακιωτάκης κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι ενώ οι υποχρεωτικές επενδύσεις πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το 2021, δεν τις έχει καν ακόμη εγκρίνει.
ΔΗΣΥ: Δεν έχουν σχεδιαστεί σωστά
Εκ μέρους της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, ο Γεώργιος Δημήτριος Καρράς, ανέφερε ότι παρότι η πολιτική του κόμματός του είναι οι υποπαραχωρήσεις, η κυβέρνηση δεν τις έχει σχεδιάσει σωστά. “Το μοντέλο, όπως σχεδιάζεται, είναι ανελαστικό, ανεδαφικό, γιατί έρχεται ένα πακέτο δέκα λιμανιών.
Μπορώ να πω ότι είναι τα δέκα ίσως πιο κρίσιμα λιμάνια της χώρας, μετά τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη σήμερα. Μας λέτε ότι θα έρθει το ΤΑΙΠΕΔ, ο ανεξάρτητος σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ -το είπα και στην επιτροπή- μια διεθνής εκλεκτική λογιστική εταιρεία, η οποία προφανώς εξυπηρετεί και συμφέροντα επενδυτών. Δεν θα είναι μονοπώλιο του ελληνικού κράτους. Οι εταιρείες αυτές κινούνται παράλληλα, οριζόντια και κάθετα προς όλες τις κατευθύνσεις” είπε χαρακτηριστικά. Ο κ. Καρράς, ζήτησε να διαγραφεί συνολικά η διάταξη περί εγγυήσεως να μην περιλαμβάνει και την ευθύνη του ελληνικού Δημοσίου.
ΚΚΕ: Η κυβέρνηση υλοποιεί τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει απέναντι στο κεφάλαιο
“Το μοντέλο της υποπαραχώρησης είναι επιλογή, απαίτηση των μονοπωλιακών ομίλων, γιατί είναι πιο συμφέρουσα η συμφωνία για τους επιχειρηματικούς ομίλους, για την κερδοφορία τους” τόνισε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Χρήστος Κατσώτης κι επεσήμανε ότι με το σχέδιο νόμου αυτό η κυβέρνηση υλοποιεί ιδιαίτερα τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει απέναντι στα ιμπεριαλιστικά κέντρα για παραχώρηση λιμανιών, προκειμένου να ικανοποιηθούν και οι στρατιωτικοί σχεδιασμοί στην ευρύτερη περιοχή.
“Άλλη μία υποχρέωση προς την τρόικα και το κουαρτέτο έρχεται να ικανοποιήσει το σημερινό σχέδιο νόμου με τις λεγόμενες υποπαραχωρήσεις σε ιδιώτες των δραστηριοτήτων δέκα περιφερειακών λιμανιών. Πρόκειται πραγματικά για τα «ασημικά», δεδομένου ότι οι διαφαινόμενες προοπτικές ανάπτυξης που παρουσιάζουν είναι πάρα πολύ σημαντικές στο πλαίσιο των θαλάσσιων διαδρομών και διευρωπαϊκών και εθνικών δικτύων μεταφοράς” είπε ο Μάριος Γεωργιάδης από την Ένωση Κεντρώων, ο οποίος ψήφισε “παρών”.