Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η επισήμανση του ισπανού τέως Κεντρικού Τραπεζίτη Πάμπλο Χερνάντεζ ντε Κος, σε πρόσφατη μελέτη του με τίτλο «Fiscal threats in a changing global financial system» για λογαριασμό της BIS (Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών), με σημείο αναφοράς τον «ομφάλιο λώρο» μεταξύ του δημόσιου χρέους και των επενδύσεων στην AI. Ή για να το πούμε διαφορετικά, μεταξύ δημοσιονομικής σταθερότητας/αστάθειας και χρηματιστηριακής αγοράς.
Στην μελέτη του αυτή – για την οποία γίνεται πολύ συζήτηση τελευταία και έχουμε αναφερθεί και στα Οικονοκλαστικά – ο κ. Ντε Κος κάνει έκκληση προς τις ρυθμιστικές αρχές (Κεντρικές Τράπεζες κλπ) να περιορίσουν άμεσα την δυνατότητα των Hegde Funds να δανείζονται κρατικά ομόλογα για να τα χρησιμοποιήσουν ως εγγύηση στις επενδύσεις τους. Και ειδικά στις τεράστιες επενδύσεις που γίνονται στην Τεχνητή Νοημοσύνη.
Η επισήμανση είναι πολύ σαφής.
Το σκιώδες χρηματοπιστωτικό σύστημα των εκτός εποπτείας επενδυτικών funds και ιδιωτικών κεφαλαίων, διακινεί πλέον τεράστιους όγκους κεφαλαίων – που μετριούνται πλέον σε τρισεκατομμύρια δολάρια – μέσω ενός πλέγματος χρηματοπιστωτικών φορέων με ανεξέλεγκτο επίπεδο «μόχλευσης». Πρόκειται για ένα «πλέγμα» που δανείζεται από τράπεζες και ιδιωτικά κεφάλαια επενδύει στην Τεχνητή Νοημοσύνη και όπου αλλού αναγνωρίζει προοπτικές υψηλών αποδόσεων και χρησιμοποιεί για εγγύηση τα εν αφθονία διατιθέμενα κρατικά ομόλογα που προμηθεύονται από το τραπεζικό σύστημα με συμφωνίες repo.
Όσο αυτός ο κύκλος διακίνησης παραμένει έστω και λογιστικά «κερδοφόρος», όλοι είναι ευχαριστημένοι.
Το κράτος που μπορεί να εκδίδει χωρίς κανένα όριο και να πουλάει ομόλογα για να κλείνει τα δικά του ελλείμματα. Οι τράπεζες που εξασφαλίζουν υψηλότερες αποδόσεις για τα κεφάλαιά τους, ξεφεύγοντας από τον έλεγχο των εποπτικών αρχών με την μεταβίβαση του «μουτζούρη» στα Hegde Funds. Kαι πάνω από όλα το χρηματιστήριο που λειτουργεί σαν μηχανισμός διαρκούς διόγκωσης των προσδοκιών κερδοφορίας αυτού του κύκλου μόχλευσης.
Όλα αυτά βέβαια στηρίζονται στην «πίστη» ότι στο τέλος της ημέρας θα υπάρξει αρκετή «κερδοφορία», ώστε να πληρωθούν όλοι οι ενδιάμεσοι …δικαιούχοι.
Τι έχει αλλάξει και ο κ. Ντε Κος πιέζει μέσω της BIS τις Κεντρικές Τράπεζες να βάλουν χέρι… στις τράπεζες και στο ανεξέλεγκτο «νταραβέρι» με τα hedge Funds; Δύο γεγονότα που και τα δύο έχουν να κάνουν με τον οφθαλμοφανή πλέον κίνδυνο «αθέτησης υποχρεώσεων» χρέους που κρύβεται πίσω από την σχέση hedge funds και τραπεζών. Το ένα έχει να κάνει με την ακραία και χωρίς εξασφαλισμένα αποτελέσματα (επαρκούς απόδοσης κεφαλαίων) πρωτοφανή διόγκωση των επενδύσεων στην AI. Ήδη οι δεδηλωμένες κινήσεις περιπτώσεων όπως αυτής του Μάικλ Μπούρυ, που ποντάρουν πλέον στο σκάσιμο της φούσκας της AI, υποχρεώνουν ακόμα και κολοσσούς όπως η JP Morgan και άλλες μεγάλες επενδυτικές τράπεζες να προειδοποιούν για τους κινδύνους της φούσκας στην AI… Τα μεγέθη είναι πλέον κολοσσιαία και ξεφεύγουν ακόμα και από τις οριακές δυνατότητες των Κεντρικών Τραπεζών. Από την άλλη βέβαια ο ανεξέλεγκτος ρυθμός αύξησης του δημόσιου χρέους από πλευράς κυβερνήσεων σχεδόν σε οριζόντια κλίμακα, σε ΗΠΑ και Ευρώπη.
Στο μεταξύ όμως πέραν της όποιας δυναμικής της ίδιας της «φούσκας» του ιδιωτικού χρέους και του κρατικού χρέους, που διακινείται μέσω του «σκιώδους χρηματοπιστωτικού συστήματος», έρχονται και οι «εξωτερικοί» παράγοντες. Όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τις αλλαγές στο κόστος του χρήματος από τις Κεντρικές Τράπεζες (αυξομειώσεις επιτοκίων) ή οι συναλλαγματικές, κατά συνέπεια, αναταράξεις, που αλλάξουν τους όρους με τους οποίους έχει στο μεταξύ πραγματοποιηθεί η τεράστια «μόχλευση», με αποτέλεσμα να τίθενται σε αμφισβήτηση οι ανεξέλεγκτες συναλλαγές με τις οποίες έχει πραγματοποιηθεί η εν λόγω «μόχλευση» και στην βάση των οποίων υπάρχουν ως εγγύηση τα κρατικά ομόλογα που έχουν σαν πηγή τους τις τράπεζες…
Σ’ αυτό το κρίσιμο κρίκο της αλυσίδας στρέφει με ιδιαίτερη έμφαση την προσοχή του ο κ. Ντε Κός και η BIS, καθώς η επενδυτική «φούσκα» που «διασυνδέει» χρηματιστήριο και κρατικό χρέος, φαίνεται να τίθεται πλέον σε μία πρωτοφανούς έντασης δοκιμασία «αντοχής» διεθνώς.
