Εγνατία Οδός: υπόθεση οδικής ασφάλειας
Πολλά και ενδιαφέροντα είπε χθες ο υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος, απαντώντας σε ερώτηση βουλευτή για την Εγνατία Οδό. Επιβεβαίωσε αυτό που ήταν γνωστό σε όλους: ότι οι σήραγγες -τουλάχιστον 60- παραμένουν χωρίς πιστοποίηση, δηλαδή δεν πληρούν ούτε κατ’ ελάχιστον τις προβλεπόμενες από την Ευρωπαϊκή Ένωση προδιαγραφές ασφαλείας. Τη διαδικασία πιστοποίησης θα έπρεπε να είχε ολοκληρώσει εδώ και πολλά χρόνια η κρατική «Εγνατία Οδός Α.Ε.», όμως, όπως είπε ο Ταχιάος, «έτρεξε» πολύ αργά και έχει αφήσει εκκρεμότητες. Παρά, δε, τις συχνές διαβεβαιώσεις ότι ο αυτοκινητόδρομος παραπέμπει σε… Autobahn, ο υφυπουργός Υποδομών διαμήνυσε πως η Εγνατία Οδός χρήζει άμεσων παρεμβάσεων, δείχνοντας το τμήμα μεταξύ Κλειδιού και Χαλάστρας. Στο δια ταύτα, μετά το πράσινο φως του Ελεγκτικού Συνεδρίου και την κύρωση από τη Βουλή της απαιτούμενης τροποποίησης της σύμβασης παραχώρησης, αναμένεται -τέλη της χρονιάς- να ξεκινήσει η 35ετής παραχώρηση του αυτοκινητοδρόμου στην κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis. Δεν χωρεί άλλη καθυστέρηση: μεταξύ άλλων, το Δημόσιο έχει λαμβάνειν ποσό άνω του 1 δισ. ευρώ.
Κι επίσημα στον ΟΠΑΠ τα λαχεία
Κι επίσημα ο ΟΠΑΠ είναι ο προτιμητέος επενδυτής στον διαγωνισμό για τη 12ετή παραχώρηση του αποκλειστικού δικαιώματος παραγωγής, λειτουργίας και εκμετάλλευσης των Κρατικών Λαχείων. Η αγορά είχε προεξοφλήσει την εξέλιξη, καθώς η εισηγμένη παρέμεινε η μόνη στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού. Ενδιαφέρον είχε εκδηλώσει και η Brightstar, η οποία δεν προκρίθηκε λόγω ελλείψεων στον φάκελό της. Ο ΟΠΑΠ θα καταβάλει εφάπαξ 80 εκατ. ευρώ, καθώς και ποσοστό 30% επί του μικτού κέρδους κάθε έτος, με ελάχιστη ετήσια καταβολή 20 εκατ. ευρώ. Εξασφαλίζει έτσι ένα αποκλειστικό δικαίωμα έως το 2038 σε μια αγορά περιορισμένου ρίσκου και σταθερών ταμειακών ροών. Τα λαχεία είναι προϊόν υψηλής αναγνωρισιμότητας και μη κυκλικότητας – δεν επηρεάζονται έντονα από την οικονομική συγκυρία. Με το μοντέλο 30% επί του μικτού κέρδους συν την εγγυημένη ελάχιστη καταβολή, ο ΟΠΑΠ έχει την ευχέρεια να διαμορφώσει κατάλληλα το προϊόν, την τιμολογιακή πολιτική και τις προωθητικές ενέργειες ώστε να αυξήσει τα GGR. Το δικαίωμα περιλαμβάνει τις επίγειες εκδόσεις του Στιγμιαίου Κρατικού Λαχείου, του Λαϊκού Λαχείου, του Εθνικού Λαχείου, του Ειδικού Κρατικού Λαχείου υπέρ Κοινωνικής Αντιλήψεως (Πρωτοχρονιάτικο), του Στεγαστικού Κρατικού Λαχείου (ανενεργό) και του Έκτακτου ή Ειδικού Λαχείου που κληρώνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση Κρατικών Λαχείων (AELLE) (ανενεργό).
Νερό με το δελτίο;
Η απουσία στρατηγικής για τη δημιουργία των απαιτούμενων υποδομών φέρνει τα χειρότερα. Λόγω της λειψυδρίας, Πάτμος και Λέρος αναμένεται να κηρυχθούν σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού από τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων, ενώ δεν αποκλείεται αύριο Παρασκευή (28.11.2025) να συμβεί το ίδιο και με την Αττική. Τα αποθέματα νερού έχουν υποχωρήσει σημαντικά. Ο ταμιευτήρας του Μόρνου, χθες Τετάρτη, διέθετε 160,6 εκατ. κυβικά μέτρα, όταν την ίδια ημέρα του 2022 είχε περίπου 578 εκατ.
Energean: Αποδίδουν τα κοιτάσματα Ισραήλ – Κροατίας
Η Energean, στο πλαίσιο της ανακοίνωσης των οικονομικών αποτελεσμάτων γ’ τριμήνου, γνωστοποίησε ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο για την πρώτη παραγωγή φυσικού αερίου σε δύο σημαντικά εγχειρήματα: τα κοιτάσματα Κάτλαν στο Ισραήλ και Ιρένα στην Κροατία. Οι πρώτες ποσότητες αναμένεται να παραχθούν εντός του α’ εξαμήνου του 2027. Ως προς το Κάτλαν, η συνολική επένδυση υπολογίζεται σε 1,2 δισ. δολάρια, ποσό που αποτυπώνει το μέγεθος και τη σημασία της όλης προσπάθειας.
Η μονομερής ανάπτυξη δεν αποδίδει
Το έλλειμμα παραγωγικότητας της ελληνικής οικονομίας είναι γνωστό, αλλά όχι ομοιόμορφο. Σύμφωνα με την έκθεση του ΚΕΠΕ για την παραγωγικότητα, η εικόνα στις ελληνικές περιφέρειες την περίοδο 2019 – 2023 είναι ιδιαιτέρως προβληματική. Μόνο λίγες περιοχές, όπως η Αττική, η Κρήτη και η Κεντρική Ελλάδα, καταγράφουν μικρή άνοδο, ενώ η Δυτική Μακεδονία, τα Ιόνια, η Ήπειρος και νησιά του Αιγαίου κινούνται πτωτικά. Τι έχουν κοινό αυτές οι περιοχές; Την εξάρτηση από τη γεωργία και τον τουρισμό, δηλαδή από κλάδους χαμηλής παραγωγικότητας, με περιορισμένη μεταποίηση και χαμηλή τεχνολογική ένταση. Καλά τα νούμερα των τουριστικών αφίξεων, αλλά το επενδυτικό κενό -μαζί με τη μη αξιοποίηση της τεχνολογίας και του ανθρώπινου κεφαλαίου- κρατά την παραγωγικότητα στάσιμη.
Τεχνολογία: Πότε θα περάσουμε από τη θεωρία στην πράξη;
Μια ακόμη κρίσιμη παραδοχή της έκθεσης αφορά τη δομή του ελληνικού οικοσυστήματος έρευνας. Το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού R&D βρίσκεται σε πανεπιστήμια και δημόσιους φορείς, με τις επιχειρήσεις να υπολείπονται. Για κάθε εκατομμύριο ευρώ δαπάνης R&D η Ελλάδα βρίσκεται πολύ ψηλά σε δημοσιεύσεις και αναφορές. Αντανακλάται αυτό στην παραγωγή; Όχι. Η χώρα παραμένει χαμηλά σε πατέντες και εξαγωγές προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Κάθε 1 ευρώ R&D παράγει μόλις 1,16 ευρώ εξαγωγών high-tech, όταν σε άλλες χώρες το αντίστοιχο μέγεθος φτάνει ή και ξεπερνά τα 10 ευρώ. Το χάσμα ανάμεσα στην έρευνα και την παραγωγή παραμένει, επομένως, το βασικό εμπόδιο.
Πράσινο φως για τον αγωγό της νέας μονάδας ΔΕΗ – ΔΕΠΑ στην Αλεξανδρούπολη
Η νέα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ και της ΔΕΠΑ στην Αλεξανδρούπολη έκανε ένα ακόμη βήμα προόδου, καθώς το ΥΠΕΝ ενέκρινε τους περιβαλλοντικούς όρους του αγωγού που θα την τροφοδοτεί με φυσικό αέριο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αγωγός θα είναι τεχνικά σε θέση να μεταφέρει στο μέλλον ακόμη και 100% υδρογόνο, με στόχο τη λειτουργία του σταθμού με πλήρως «πράσινα» διαπιστευτήρια.
