Εισόδια της Θεοτόκου: Τα καλά της φοράει η Καπνικαρέα – Από τους Ρωμαίους στους Βυζαντινούς

Τα Εισόδια της Θεοτόκου τιμά στις 21 Νοεμβρίου η Εκκλησία. Λίγοι, όμως, γνωρίζουν ότι γιορτάζει και η Καπνικαρέα, ένα από τα πιο γνωστά σημεία της Αθήνας.

Την ίδια ημέρα που η Εκκλησία εορτάζει τα Εισόδια της Θεοτόκου, τα γιορτινά της φοράει και η Καπνικαρέα, σημείο κατατεθέν της πρωτεύουσας. Αλλά ποιος γνωρίζει την ιστορία του μικρού ναού που δεσπόζει στην κάτω πλευρά της πλατείας Συντάγματος και ανάμεσα σε εμπορικά πολυκαταστήματα.

Ο Ιερός Ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου Παναγία Καπνικαρέα είναι σταυροειδής μετά τρούλου, ο οποίος στηρίζεται σε τέσσερις κίονες με ρωμαϊκά κιονόκρανα.

Στη βόρεια πλευρά του Ναού μεταγενέστερα προστέθηκε Παρεκκλήσιο, τιμώμενο επ’ ονόματι της Αγίας Βαρβάρας. Στη δυτική πλευρά του κτίσματος υπάρχει Νάρθηκας, ο οποίος έχει μεταγενέστερη ηλικία από το Παρεκκλήσιο.

Από τα τέσσερα ανοίγματα που υπάρχουν δυτικά, τα δύο μεσαία δίλοβα χωρίζονται με κίονες. Στη νότια πλευρά του Νάρθηκα υπάρχει μικρό Πρόστοο που στηρίζεται σε δύο κίονες.

Πολλά γλυπτά και επιγραφές έχουν εντοιχιστεί στη δυτική πλευρά του Νάρθηκα και στους τοίχους του Παρεκκλησίου.

Η τοιχοποιία του ναού είναι πολύ επιμελημένη, με κανονικές στρώσεις και χρήση άφθονου κονιάματος. Το Πρόστοο που βρίσκεται στη νότια πλευρά, παρουσιάζει μεγάλες αναλογίες, σε σχέση με τις γνωστές της ομάδας των Εκκλησιών της Αργολίδος (Μέρμπακα, Χώνικα, Αγίας Μονής), που χρονολογούνται από τον 12ο αιώνα. Το εσωτερικό του Ναού διακοσμήθηκε με τοιχογραφίες αυστηρού Βυζαντινού τύπου, από τον Φώτιο Κόντογλου.

Καπνικαρέα: Αυτή η άγνωστη – γνωστή εκκλησία

Η εκκλησία ονομάζεται «Καπνικαρέα», «Καμουκαρέα», «Καμουχαριώτισσα». Η ονομασία προέρχεται είτε από τη λέξη «Καπνικάριος», που σήμαινε το πιθανό επάγγελμα του κτίτορα, εισπράκτορα δηλαδή του «καπνικού» φόρου (=φόρου καπνοδόχου = φόρου οικοδομών), που πρώτος είχε επιβάλει ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Α’ (802 – 811), είτε από πιθανή γειτνίαση της εκκλησίας με τα εργαστήρια των «καμουκάδων» η «καμουχάδων» (μεταξωτών υφασμάτων), είτε γιατί η εικόνα ήταν σκεπασμένη με «καμουκά», είτε γιατί έκαμε θαύματα-χάρες (κάμνει χάρες = καμουχαριώτισσα).

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ονομαζόταν εκκλησία της Βασιλοπούλας και του Πρέντζα. Το 1834 ο ναός κινδύνευσε να ρυμοτομηθεί, αλλά σώθηκε με την επέμβαση του πατέρα του βασιλέα Όθωνα, Λουδοβίκου της Βαυαρίας.

πηγή: Dogma.gr