Ο Κώστας Λακαφώσης έκανε ένα μικρό πείραμα σε απευθείας μετάδοση μέσω Skype στην εκπομπή του One Channel «Εδώ». Ο τεχνικός σύμβουλος οικογενειών θυμάτων της τραγωδίας στα Τέμπη θέλησε να αποσαφηνίσει μια σειρά από πράγματα που ισχύουν αναφορικά με τα έλαια σιλικόνης και την καύση τους, ιδιαίτερα μετά τα όσα έχουν ακουστεί και γραφτεί το τελευταίο διάστημα, που σε ορισμένους έχουν προκαλέσει σύγχυση.
Καίγονται ή δεν καίγονται τελικά τα έλαια σιλικόνης; Γιατί ο Κώστας Λακαφώσης αποδίδει τη φονική πυρόσφαιρα σε καύσιμη ύλη; Τι ισχύει από τα όσα γράφονται κατά καιρούς στο διαδίκτυο, ειδικά μετά το αλαλούμ στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ και την παραίτηση του Χρήστου Παναγόπουλου; Σε όλα αυτά προσπάθησε να δώσει απαντήσεις ο μηχανολόγος – μηχανικός, μέσα σε λίγα λεπτά, με τρόπο που να γίνεται εύκολα κατανοητός από μικρούς και μεγάλους.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Πολύς κόσμος ψάχνει πράγματα στο ίντερνετ και νομίζει ότι κάτι έμαθε. Εδώ είναι ένας λύχνος Μπούνσεν, με τη θερμοκρασία στο κέντρο της φλόγας να είναι περίπου 1.200 βαθμοί Κελσίου. Φτάνει μέχρι και 1.500, αν το ρυθμίσουμε τέλεια. Το χέρι μου, αν ψάξετε τα ιατρικά αντίστοιχα papers, καίγεται στους 65-70 βαθμούς Κελσίου. Αν το δέρμα πάει πάνω από 70 βαθμούς, θα πάθω εγκαύματα. Εδώ έχω 1.200 βαθμούς Κελσίου. Γιατί δεν καίγομαι; Περνάει το χέρι μου μέσα από θερμοκρασία 1.200 βαθμών Κελσίου. Γιατί δεν έπαθα εγκαύματα;» αναρωτήθηκε ο Κώστας Λακαφώσης πριν ξεκινήσει το πείραμα με τα έλαια σιλικόνης.
Η απάντηση είναι ότι δεν αρκεί μια συγκεκριμένη θερμοκρασία σ’ ένα σημείο. Λέει κάποιος ότι το ηλεκτρικό τόξο έχει 10.000 βαθμούς. Ναι, αλλά έχει 10.000 βαθμούς για δύο δέκατα του δευτερολέπτου κι έσβησε. Χρειάζεται και χρόνο η μετάδοση θερμότητας. Γι’ αυτό κι έχει σημασία κάποιος να είναι μηχανικός και να καταλαβαίνει κι άλλα πράγματα, εκτός από τη θεωρία. Γι’ αυτό και ο χημικός καταλαβαίνει τις χημικές αντιδράσεις και ο μηχανικός καταλαβαίνει τη θερμοδυναμική. Ο μηχανικός περνάει το χέρι του από τη φλόγα, αρκεί να μην πάει πιο αργά απ’ όσο πρέπει» είπε για το πείραμα το μέλος της Επιτροπής Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών (ΕΔΑΠΟ).
Στη συνέχεια ο κ. Λακαφώσης, εξήγησε πώς λειτουργούν τα έλαια σιλικόνης σε σχέση με τα εύφλεκτα υγρά. «Ας υποθέσουμε ότι έχουμε δύο σταγόνες από δύο διαφορετικά υγρά. Το ένα είναι πιο εύφλεκτο και αρκεί η σταγόνα να μείνει στους 50 βαθμούς Κελσίου για να σκάσει, να πάρει φωτιά και να καεί. Το άλλο όμως είναι πιο ανθεκτικό και αντέχει μέχρι τους 400 βαθμούς. Αν έρθουν και οι δύο σταγόνες και πλησιάσουν στη φωτιά, σε μισό δευτερόλεπτο το ένα θα ανάψει και θα καεί, ενώ το άλλο επίσης θα ανάψει και θα καεί, αλλά θα πρέπει να περάσουν 15 δευτερόλεπτα μέχρι να φτάσει στους 400 βαθμούς, για να ξεπεράσει το όριο και να καεί».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αργότερα, ο κ. Λακαφώσης δείχνει τι ισχύει για δύο αντικείμενα που είναι από το ίδιο υλικό, άρα έχουν την ίδια συμπεριφορά, αλλά έχουν διαφορετική μάζα, καθώς το ένα είναι διπλάσιο. «Αν τα φέρω και τα δύο κοντά στη φωτιά, ποιο θα ανάψει πρώτο;» διερωτήθηκε, με τον δημοσιογράφο Σταμάτη Ζαχαρό να απαντά ότι θα καεί γρηγορότερα το μικρότερο.
«Όλο αυτό δεν είναι προφανές για όλους. Πρέπει κάποιος να καταλάβει ότι είναι άλλο να ψεκάσεις ένα γραμμάριο σε μία φλόγα κι άλλο να ψεκάσεις δύο τόνους σε μία φλόγα. Το ένα γραμμάριο θα καεί σε μισό δευτερόλεπτο, ενώ οι δύο τόνοι δεν θα καούν στον ίδιο ελάχιστο χρόνο. Θα χρειαστούν τον αντίστοιχο χρόνο, κατ’ αναλογία με τη μάζα».
Σε εκείνο το σημείο, ο Κώστας Λακαφώσης έκαψε σε ζωντανή μετάδοση έλαια σιλικόνης. «Αν περιμένουμε αρκετή ώρα, θα καεί. Δεν καίγεται με τη μία. Θέλει χρόνο. Το άσπρο είναι το διοξείδιο του πυριτίου που περισσεύει», ανέφερε.
Σε ερώτηση που δέχτηκε από τον δημοσιογράφο για το αν θα καούν γρηγορότερα ατμοποιημένα έλαια σιλικόνης, ο κ. Λακαφώσης απάντησε: «Το γρηγορότερα δεν είναι “soon enough”, δηλαδή δεν προλαβαίνει. Εδώ απαντά η έκθεση του καθηγητή Κωνσταντόπουλου. Ακριβώς αυτόν τον υπολογισμό κάνει. Γιατί το έλαιο σιλικόνης έχει και άλλη μία ιδιότητα. Σχηματίζει ένα κέλυφος από πυρίτιο που προστατεύει καλύτερα τη σταγόνα και έχει μεγαλύτερη αντοχή. Να μην μπλέξω σ’ αυτό όμως, γιατί είναι ειδικότητα του καθηγητή Κωνσταντόπουλου. Αν το έλαιο γίνει μικρές σταγόνες και υπάρχει και τόση πολλή θερμοκρασία στο χώρο. Πρέπει να έχεις συνθήκες φούρνου».
«Μην ξεχνάτε ότι το βράδυ, σε 10 βαθμούς Κελσίου στην ύπαιθρο, δεν έχεις αυτές τις συνθήκες. Έχει μία σταγόνα που περνάει από τη φλόγα κι αν προλάβει να ανάψει, αυτή θα μεταδώσει στις υπόλοιπες. Αν δεν προλάβει να ανάψει και πέσει κάτω, μόλις πέσει στο έδαφος, χάθηκε.
Η θερμοχωρητικότητα του εδάφους έχει απορροφήσει ό,τι και να έχει γίνει. Αν η σταγόνα λοιπόν δεν ανάψει στον αέρα, δεν θα ανάψει ποτέ. Αυτός είναι ο μηχανισμός που καταλαβαίνουν όλοι οι χημικοί μηχανικοί και λένε ότι δεν γίνεται με έλαια σιλικόνης, ενώ αντίθετα με ένα εύφλεκτο υγρό αυτό γίνεται πολύ πιο γρήγορα, γι’ αυτό δημιουργεί πιο εύκολα και πιο γρήγορα αυτό το φαινόμενο».
