Αγιά Σοφιά: Γερανοί και φορτηγά μέσα στο μνημείο λόγω… αναστήλωσης – Οι αντιδράσεις και η απάντηση του τουρκικού υπουργείου

Εικόνες που προκαλούν προβληματισμό, αν όχι οργή για την Αγια Σοφιά, το μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και σύμβολο της Ορθοδοξίας που τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία, έχει μετατρέψει σε τζαμί.

Η αντιμετώπιση του μνημείου από την Τουρκία, έχει αμφισβητηθεί πολλάκις κατά το παρελθόν, με εικόνες από την Αγία Σοφία να δείχνουν ότι υπάρχουν φθορές, όμως το αποκορύφωμα έφτασε πρόσφατα με εικόνες μέσα από το κτίριο να δείχνουν φορτηγά και γερανούς να δουλεύουν για την αναστήλωσή του.

Η εμφάνιση βαρέων γερανοφόρων φορτηγών μέσα στην Αγία Σοφία προκαλεί ανησυχίες σχετικά με τον τρόπο που πραγματοποιείται η τελευταία φάση των εργασιών αποκατάστασης, τόσο σε μέσα της Ελλάδας, αλλά και στην Τουρκία.

Φωτογραφίες από το εσωτερικό του κτιρίου δείχνουν ένα φορτηγό με γερανό να πατάει στο ιστορικό δάπεδο και να είναι σταθμευμένο πάνω σε προσωρινά προστατευτικά πάνελ, γεγονός που γεννά ερωτήματα για το αν το εύθραυστο έδαφος προστατεύεται επαρκώς όσο συνεχίζονται οι εργασίες.

Η απάντηση του υπουργείου

Μετά τη δημόσια συζήτηση που προκάλεσαν οι εικόνες αυτές από την Αγία Σοφία, το υπουργείο της Τουρκίας εξέδωσε επίσημη ανακοίνωση σχετικά με τις ανησυχίες.

Οι αρχές τόνισαν ότι το έργο πραγματοποιείται υπό την επίβλεψη του Επιστημονικού Συμβουλίου και του Συμβουλίου Προστασίας, ώστε να διασφαλιστεί η αντοχή στους σεισμούς και η στατική ασφάλεια χωρίς να αλλοιωθεί η αυθεντικότητα του μνημείου.

Οι εικόνες κυκλοφόρησαν ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου πολλοί χρήστες διερωτήθηκαν γιατί επιτρέπεται η είσοδος τέτοιων οχημάτων πάνω στο αυθεντικό δάπεδο ενός τόσο παλιού μνημείου. Παρότι οι εικόνες έχουν πυροδοτήσει δημόσια συζήτηση, οι αρμόδιες αρχές δεν έχουν ακόμη απαντήσει επίσημα για τη μέθοδο που χρησιμοποιείται.

Η ανακοίνωση πρόσθεσε ότι το βαρύτερο όχημα που προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί ζυγίζει 45 τόνους, αλλά όταν το φορτηγό τοποθετείται πάνω στην προστατευτική επιφάνεια, το πραγματικό φορτίο που μεταφέρεται στο δάπεδο είναι περίπου 6 τόνοι ανά τετραγωνικό μέτρο – πολύ χαμηλότερο από το όριο ασφαλείας.

Τα προσωρινά πάνελ

Προσεκτικότερη εξέταση των φωτογραφιών δείχνει ότι έχει τοποθετηθεί προσωρινό προστατευτικό στρώμα κάτω από τους τροχούς του γερανού. Το δάπεδο φαίνεται να είναι καλυμμένο με ειδικά πάνελ ώστε τα λάστιχα να μην ακουμπούν απευθείας στην ιστορική επιφάνεια.

Αυτά τα πάνελ συνήθως κατασκευάζονται από φύλλα υψηλής πυκνότητας πολυαιθυλενίου (HDPE), σύνθετες πλάκες βαρέως τύπου ή μεταλλικές προσωρινές πλάκες δαπέδου σχεδιασμένες για να λειτουργούν ως ενδιάμεσο προστατευτικό στρώμα.

Ωστόσο, σύμφωνα με ειδικό συντηρητή, το σύστημα που φαίνεται στις εικόνες δείχνει σχετικά απλό. Τα πάνελ δεν φαίνεται να είναι παχιά και αλληλοσυνδεόμενα, αλλά επίπεδες πλάκες που θα μπορούσαν να μετακινηθούν. Κάποια σημεία φαίνεται ότι μένουν ακάλυπτα, πράγμα που σημαίνει ότι το φορτίο μπορεί να μην κατανέμεται ομοιόμορφα γύρω από όλο το όχημα.

Σύμφωνα με ειδικό που μίλησε στην Türkiye Today υπό τον όρο της ανωνυμίας, το δάπεδο της Αγίας Σοφίας δεν αποτελείται από μία ενιαία, συμπαγή στρώση. Κάτω από την ορατή επιφάνεια υπάρχουν μωσαϊκά, αρχικά πέτρινα καλύμματα και, σε ορισμένα σημεία, κενά που μοιάζουν με κρύπτες. Συγκεντρωμένα φορτία και δονήσεις σε μια τέτοια πολυστρωματική και κατά τόπους κοίλη δομή μπορεί να μεταφέρουν πίεση σε αυτά τα στοιχεία και με τον καιρό να τα καταστρέψουν ή να τα παραμορφώσουν.