Σαν σήμερα πριν από 52 χρόνια, στις 27 Μαρτίου 1972, ο θρυλικός ηθοποιός Μάρλον Μπράντο, αρνείται το Όσκαρ «Καλύτερου Ηθοποιού» για τον ίσως πιο γνωστό ρόλο της καριέρας του, αυτόν στην ταινία «Ο Νονός».
Ο Μάρλον Μπράντο μπορεί να κέρδισε το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου για την εξαιρετική ερμηνεία του ως Βίτο Κορλεόνε στην ταινία «Νονός» του Φράνσις Φορντ Κόπολα, αλλά όχι μόνο αρνήθηκε να το παραλάβει, αλλά δεν παρέστη καν στην τελετή απονομής.
Στη θέση του, στην βραδιά των Όσκαρ έστειλε την Ινδιάνα Σατσίν Λιτλφέδερ (Sacheen Littlefeather), κι όχι για να παραλάβει για χάρη του το χρυσό αγαλματίδιο αλλά για να διαβάσει μία επιστολή του με την οποία ήθελε να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα στη βιομηχανία του Χόλιγουντ πάνω στα δικαιώματα των Ινδιάνων.
Με αυτή του την πράξη ο Μάρλον Μπράντο έγραψε ιστορία, ακόμα κι αν κάποιοι δεν είδαν με καλό μάτι την επιλογή του.
Η 45η τελετή βραβείων Όσκαρ ήταν μια βραδιά που γράφτηκε στην ιστορία.
Όταν ο Ρότζερ Μουρ και η Λιβ Ούλμαν ανακοίνωσαν το όνομα του Μάρλον Μπράντο κατά την παρουσίαση του βραβείου για τον Καλύτερο Ηθοποιό, κανείς δεν έπεσε από τα σύννεφα.
Η ερμηνεία του ήταν πρωτόγνωρη και κάπως όλοι το περίμεναν.
Εκεί όμως που ήρθε το σοκ ήταν όταν ενώ που όλοι περίμεναν να τον δουν να ανεβαίνει στη σκηνή υπό τη γνωστή μουσική υπόκρουση του «Νονού», αντ΄αυτού είδαν μία 26χρονη Ινδιάνα, με παραδοσιακή φορεσιά να ανεβαίνει τελικά στη σκηνή.
Με μία κίνηση του χεριού της αρνήθηκε να παραλάβει από τον Ρότζερ Μουρ το Όσκαρ για λογαριασμό του Μπράντο και εξήγησε το λόγο που βρισκόταν εκεί.
Η Λιτλφέδερ διάβασε τότε ένα τμήμα μιας μακράς δήλωσης που είχε γράψει ο Μπράντο, το σύνολο του οποίου δημοσιεύθηκε αργότερα στον τύπο, συμπεριλαμβανομένων των «New York Times».
«Εκπροσωπώ το Μάρλον Μπράντο απόψε και μου ζήτησε να σας πω ότι είναι ευγνώμων, αλλά λυπάται που δεν μπορεί να παραλάβει αυτό το γενναιόδωρο βραβείο. Και η αιτία δεν είναι άλλη από τη συμπεριφορά της βιομηχανίας του κινηματογράφου στους Αμερικανούς Ινδιάνους», ξεκίνησε τη δήλωση της η Σανχίν Λιτλφέδερ.
Η 26χρονη δεν… πρόλαβε να διαβάσει τελικά τη διαμαρτυρία του Μάρλον Μπράντο, λόγω «πιεσμένου χρόνου». Μίλησε, όμως, για τη θέση που στηρίζει ο γνωστός ηθοποιός και για την άσχημη εικόνα που έχει σχηματιστεί για τους Ινδιάνους μέσω της βιομηχανίας του Χόλιγουντ, που τους παρουσίαζε βίαιους, αιμοσταγείς, βάρβαρους και πολεμοχαρείς.
Μάλιστα, ο παραγωγός του «Νονού», Άλμπερτ Ρούντι απείλησε την Σανχίν μέχρι και με σύλληψη, ώστε να αποτρέψει τη σκηνή, όμως η προσπάθεια του στάθηκε ανεπιτυχής.
Ο Μάρλον Μπράντο υπήρξε υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θερμός υποστηρικτής των αυτόχθονων της Αμερικής. Διαμαρτυρόμενος, λοιπόν, για τον τρόπο που παρουσίαζε ο αμερικανικός κινηματογράφος τους Ινδιάνους πλάθοντας μία άσχημη εντύπωση για αυτούς, έστειλε την βραδιά των Όσκαρ την Σανχίν Λιτλφέδερ στη θέση του.
Η Σανχίν ήταν ηθοποιός με καταγωγή από τους Ινδιάνους Απάτσι.
Δε βρέθηκε εκεί προκειμένου να παραλάβει το Όσκαρ αντί του Μπράντο, αλλά για να διαβάσει μια επιστολή 15 σελίδων, που είχε γράψει ο ηθοποιός σχετικά με τα δικαιώματα των Ινδιάνων.
Την εποχή, οι Ινδιάνοι είχαν ελάχιστη εκπροσώπηση στη βιομηχανία του κινηματογράφου και χρησιμοποιούνταν κυρίως ως κομπάρσοι. Ακόμα και οι ρόλοι, που απεικόνιζαν έναν Ινδιάνο χαρακτήρα δίνονταν σε λευκούς ηθοποιούς.
Το γεγονός, ωστόσο, δεν έγινε δεκτό από το κοινό. Το πλήθος αντέδρασε με έναν καταιγισμό επιφωνημάτων για να εκφράσει την περιφρόνηση και την αποστροφή του. Παρόλα αυτά, η 26χρονη Ινδιάνα διατήρησε την ψυχραιμία της και ολοκλήρωσε τη δήλωσή της.
Υπήρξαν βέβαια και κάποιοι ελάχιστοι που χειροκρότησαν τη νεαρή ηθοποιό.
Πολλοί ήταν κι αυτοί, που στράφηκαν εναντίον του Μάρλον Μπράντο μετά από αυτή την πράξη.
Παρ’ όλα αυτά, όμως, η κίνηση του Μάρλον Μπράντο έχει μείνει στην ιστορία ως μία από τις αξέχαστες στιγμές στη βραδιά των Όσκαρ.
Σε συνέντευξή της στο Variety, Σανχίν Λιτλφέδερ είχε αποκαλύψει πως «Το έκανε για όλους εκείνους του ιθαγενείς σε όλον τον κόσμο που υπέφεραν από την ρατσιστική προκατάληψη και τις διακρίσεις. Το έκανα για όλους εκείνους που γεννήθηκαν υπό το πρίσμα της γενοκτονίας, στις ΗΠΑ και τον Καναδά, και για όλους εκείνους που υπέφεραν από τα ακραία στερεότυπα, που δεν είναι επιλογή μας» είπε μεταξύ άλλων.
Sacheen Littlefeather, Native American civil rights activist who famously declined Marlon Brando’s 1973 Best Actor Academy Award, dies at 75. pic.twitter.com/OlpsoItlCw
— The Academy (@TheAcademy) October 3, 2022
«Δεν ήταν μια παράσταση, ήταν μια πραγματική παρουσίαση», θα πει η μερικά χρόνια μετά απαντώντας σε όσους την κατηγρόρησαν ότι όλο αυτό ήταν στημένο και ότι η ίδια πληρώθηκε για αυτό. «Νομίζω ότι αυτό ήταν που ξάφνιασε τους ανθρώπους: ότι ήταν τόσο αληθινό. Πραγματικά αγγίζει τις καρδιές των ανθρώπων μέχρι σήμερα».
Η εμφάνισή της το 1973 στη σκηνή έγινε αποδεκτή με χειροκροτήματα αλλά και πολλές αποδοκιμασίες. 50 χρόνια μετά η Ακαδημία της έστειλε μία επιστολή όπου της ζητούσε συγγνώμη. Πέθανε σε ηλικία 75 ετών τον Οκτώβριο του 2022.
Ωστόσο, έναν μήνα μόλις μετά τον θάνατο της Λιτλφέδερ, οι αδερφές της, Ροζαλίντ Κρους και η Τρούντι Ορλάντι, αποκάλυψαν πως η Σαχίν Λιτλφέδερ δεν ήταν καν Ινδιάνα!
Sacheen Littlefeather, the activist best known for refusing Marlon Brando’s Oscar for The Godfather, has been branded a fraud https://t.co/6gxYyu5idX
— The Times and The Sunday Times (@thetimes) October 24, 2022
«Είναι ψέμα. Ο πατέρας μας ήταν Ινδιάνος, αλλά η οικογένειά μας κατάγεται από το Μεξικό. Ο πατέρας μας γεννήθηκε στο Όξναρντ. Ήταν μια απάτη κι αποτελεί προσβολή για την κληρονομιά των Ιθαγενών, αλλά προσβάλει επίσης τους γονείς μας», είπε η Ορλάντι, σύμφωνα με τον Guardian.
Τόνισε ακόμα πως την περίοδο που ξεκινούσε την καριέρα της η αδερφή της, «είχε μεγαλύτερο πρεστίζ να δηλώνει κανείς Ινδιάνος, παρά ισπανικής καταγωγής».
Καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής της υποστήριζε πως μεγάλωσε με τη λευκή μητέρα της και τον Ινδιάνο πατέρα της σε μια καλύβα στην πόλη Σαλίνας στην Καλιφόρνια και μάλιστα είχε περιγράψει τον πατέρα της ως «έναν σκληρό Απάτσι αλκοολικό», ο οποίος προκαλούσε φόβο σε ολόκληρη την οικογένειά της.
Οι αδερφές της είπαν ακόμα ότι τα πράγματα δεν ήταν καθόλου έτσι…
«Ο πατέρας μας ήταν κωφός, είχε χάσει την ακοή του σε ηλικία 9 ετών από μηνιγγίτιδα. Είχε γεννηθεί φτωχός. Ο πατέρας του ήταν αλκοολικός και τον χτυπούσε, οπότε τον μετέφεραν σε ανάδοχες οικογένειες. Η αδερφή μας απλά δανείστηκε την ιστορία του, εκείνος δεν έπινε ποτέ», εξήγησαν οι δύο αδερφές.
Ο λόγος που αποφάσισαν να πουν την αλήθεια, λίγο μετά τον θάνατο της αδερφής τους ήταν ότι ήθελαν να αποκαταστήσουν τη μνήμη των γονιών τους, οι οποίοι ήταν δύο άνθρωποι σκληρά εργαζόμενοι και τίμιοι.
«Η Σαχίν δεν ήθελε να είναι Μεξικάνα. Οπότε, βγάζει κάποιο νόημα που πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της υποκρινόμενη κάποια άλλη. Αυτό που περιγράφει καλύτερα την αδερφή μου είναι η φράση: “Δημιούργησε μια φαντασία, έζησε και πέθανε μέσα σε αυτή”».