Το Κρεμλίνο στρατολογεί χιλιάδες Ουκρανούς να προδώσουν τη χώρα τους, κάνοντας κατασκοπεία για λογαριασμό του. Δύο νέοι Ουκρανοί που είχαν απελπιστική ανάγκη από χρήματα είδαν τη Μόσχα να επεμβαίνει για να τους δωροδοκήσει, όπως αποκαλύπτει δημοσίευμα του Politico χθες (24.11.2025) Δευτέρα.
Η Λένα, 19 ετών, και ο Μποχντάν, 22 ετών, Ουκρανοί και οι δύο φορούν χειροπέδες και συνοδεύονται από ένοπλους πράκτορες της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU), καθώς η κατασκοπεία τους υπέρ της Ρωσίας αποκαλύφθηκε.
Είναι η πρώτη φορά που το ζευγάρι βλέπει ο ένας τον άλλον μετά από έναν μήνα. Και οι δύο κρατούνται σε κέντρο κράτησης μέχρι τη δίκη τους με την κατηγορία της προδοσίας.
Και οι δύο παραδέχονται ότι συνεργάστηκαν με τη Ρωσία με την ελπίδα να καταδικαστούν μόνο σε 15 χρόνια φυλάκιση και όχι ισόβια.
Η SBU, κατηγόρησε την Olena και τον Bohdan ότι χρησιμοποιούσαν κάμερες κατασκοπείας για να παρακολουθούν τις παραδόσεις δυτικών όπλων και ένα αστυνομικό τμήμα, και ότι ετοιμάζονταν να αποκαλύψουν στους Ρώσους τις θέσεις της αεροπορικής άμυνας στο Κίεβο και στις βόρειες περιοχές του Τσερνίχιβ όταν και συνελήφθησαν από πράκτορες της χώρας τους.
Ο Μποχντάν και η Ολένα δεν είναι οι μόνοι. Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Politico, η SBU έχει διερευνήσει περισσότερες από 24.000 υποθέσεις εγκλημάτων κατά της εθνικής ασφάλειας της Ουκρανίας από τον Φεβρουάριο του 2022 και περισσότερες από 4.100 υποθέσεις προδοσίας του κράτους, με περισσότερες από 2.300 να εκκρεμούν ενώπιον των δικαστηρίων.
Εγκλήματα και παραπτώματα
«Όλα ξεκίνησαν όταν βρήκαμε μία αγγελία σε ένα κανάλι Telegram με το όνομα «Jobs in Kyiv». Η αγγελία υποσχόταν εύκολα χρήματα. Αρχίσαμε να το κάνουμε, γιατί χρειαζόμασταν πραγματικά κάποια μετρητά, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι στην Ουκρανία σήμερα», λέει η Olena.
«Θέλαμε πραγματικά να ζήσουμε μαζί, αλλά είχαμε χρέη, δουλεύαμε πολύ, τσακωνόμασταν πολύ επειδή εξακολουθούσαμε να μην έχουμε χρήματα», είπε ο Bohdan.
Αρχικά, ζητήθηκε από την Olena και τον Bohdan να εξερευνήσουν τα τοπικά σούπερ μάρκετ, να φωτογραφίσουν τα ράφια και τις τιμές και να ελέγξουν τα ωράρια των καταστημάτων. Αλλά με την πάροδο του χρόνου, οι εργασίες άλλαξαν.
Έλαβαν εντολές να τοποθετήσουν κάμερες δίπλα σε ένα αστυνομικό τμήμα και στη συνέχεια σε μια σιδηροδρομική γραμμή που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά συμμαχικών όπλων στην Ουκρανία. Στη συνέχεια, ήρθε η τελική εργασία – να εγκαταστήσουν κάμερες κατασκοπείας για να εντοπίσουν θέσεις αεροπορικής άμυνας στην περιοχή του Κιέβου.
Ο Μποχντάν παραδέχτηκε ότι κατάλαβε ότι εργάζονταν για τη Ρωσία μετά τις δύο πρώτες αποστολές, αλλά προτίμησε να «σκέφτεται θετικά».
Υπήρχε επίσης ο φόβος για το τι θα μπορούσε να τους κάνει η Ρωσία αν προσπαθούσαν να σταματήσουν. «Αυτοί οι τύποι δεν θα σε άφηναν να ξεφύγεις τόσο εύκολα», είπε η Olena.
Ο εχθρός εντός των πυλών
Συνήθως, οι Ρώσοι υπόσχονται διαφορετικά ποσά στους νεοσύλλεκτους στην Ουκρανία, ανάλογα με την πολυπλοκότητα της αποστολής, δήλωσε ανώνυμα ένας αξιωματούχος της SBU για να αποκαλύψει λεπτομέρειες των ερευνών.
Τα καθήκοντα μπορεί να ποικίλλουν: από τη λήψη φωτογραφιών στρατιωτικών εργοστασίων, σιδηροδρόμων, υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας και διυλιστηρίων πετρελαίου – που βοηθούν τους Ρώσους να εντοπίζουν στόχους και να κατευθύνουν πυραύλους και drones – έως τη βομβιστική επίθεση σε στρατολογικά γραφεία και αστυνομικά τμήματα και τον εμπρησμό στρατιωτικών οχημάτων.
Τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου, το κίνητρο για τους αποστάτες είναι περισσότερο το χρήμα παρά η ιδεολογία. Έχουν απομείνει λίγοι Ρώσοι σύμμαχοι στο έδαφος που κατέχει η Ουκρανία, και αντίθετα, η Ρωσία αναζητά πράκτορες μεταξύ των φτωχών και απελπισμένων που χρειάζονται χρήματα, σύμφωνα με αρκετούς αξιωματούχους της SBU.
Η Olena και ο Bohdan παραδέχονται ότι βοηθούσαν τη Ρωσία για χρήματα. Εκείνη δούλευε ως μαγείρισσα σε fast-food, μερικές φορές 12 έως 16 ώρες την ημέρα για χαμηλό μισθό, ενώ εκείνος έκανε προσωρινές δουλειές.
«Η αμοιβή μπορεί να ξεκινά από μερικές εκατοντάδες έως μερικές χιλιάδες γρίβνα (σ.σ. 0,020 ευρώ), χωρίς καμία εγγύηση ότι θα πληρωθούν πραγματικά», δήλωσε ο αξιωματούχος της SBU. «Η Ολένα και ο Μποχντάν έπαιρναν 400-3.000 γρίβνα (8-62 ευρώ) για μία αποστολή».
Ακόμη και τα χρήματα που τους έδινε η Μόσχα δεν τους έφταναν για να επιβιώσουν.
Το παιχνίδι του Κρεμλίνου
Η SBU δήλωσε ότι η Ρωσία διαθέτει πολλούς πόρους για να αποσταθεροποιήσει την Ουκρανία από μέσα.
Το Κρατικό Γραφείο Ερευνών της Ουκρανίας, η κορυφαία υπηρεσία επιβολής του νόμου της χώρας, έχει καταγράψει 1.500 ποινικές διαδικασίες για προδοσία εναντίον Ουκρανών αξιωματούχων, δικαστών, στρατιωτικών και αξιωματικών επιβολής του νόμου από το 2022.
«Κάθε περίπτωση προδοσίας, συνεργασίας, παροχής βοήθειας στο επιτιθέμενο κράτος και άλλα εγκλήματα διερευνώνται διεξοδικά από τις αρχές επιβολής του νόμου σύμφωνα με τη δικαιοδοσία τους», δήλωσε η SBU.
Στη συνέχεια, υπάρχει το ζήτημα των Ουκρανών που ζουν υπό ρωσική κατοχή, όπου ο αγώνας για επιβίωση μπορεί να τους φέρει σε αντίθεση με τον ουκρανικό νόμο.
«Σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογώ τους πραγματικούς συνεργάτες. Αλλά πολλοί από αυτούς που δικάζονται για συνεργατισμό είναι απλώς άνθρωποι που προσπαθούν να επιβιώσουν υπό τη ρωσική κατοχή», δήλωσε η Χάνα Ρασαμάκινα, επικεφαλής του Τμήματος Πολέμου και Δικαιοσύνης της μη κυβερνητικής οργάνωσης Media Initiative for Human Rights. «Βλέπουμε ότι οποιοσδήποτε παρέμεινε στο κατεχόμενο έδαφος, ο οποίος αναγκάζεται να αναζητήσει εργασία, μέσα διαβίωσης, φυσικά, έρχεται σε επαφή με τις αρχές κατοχής παρά τη θέλησή του, και ένας τέτοιος άνθρωπος δεν μπορεί να είναι 100% σίγουρος ότι δεν θα κατηγορηθεί αργότερα για συνεργατισμό».
Ενώ ορισμένοι πιο γνωστοί κατηγορούμενοι μπορούν να προσλάβουν ακριβούς δικηγόρους για να προσπαθήσουν να τους απαλλάξουν και να μειώσουν τις ποινές τους, αυτό είναι απίθανο να συμβεί για τον Μποχντάν και την Ολένα.
«Ένας επαγγελματίας δικηγόρος είναι συχνά αρκετός για να καταρρίψει την κατηγορία. Αλλά πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους δεν έχουν τη δυνατότητα να προσλάβουν έναν επαγγελματία δικηγόρο. Τελικά, τα δικαστήρια αποδέχονται όλα τα επιχειρήματα της εισαγγελίας και αυτοί οι άνθρωποι καταδικάζονται», δήλωσε η Ρασαμάκινα.
Αυτό ωθεί πολλούς κατηγορούμενους να προχωρήσουν σε συμφωνίες αποδοχής ενοχής για να μειώσουν τη σκληρότητα της ποινής.
Η Olena και ο Bohdan έχουν συμβιβαστεί με το γεγονός ότι πιθανότατα δεν θα ιδωθούν για τουλάχιστον 15 χρόνια. Σχεδιάζουν να συναντηθούν ξανά μετά την έκτιση της ποινής τους.
Όταν του υπενθύμισαν την πιθανότητα να αποφυλακιστεί αν ο κατάδικος συμφωνούσε να υπηρετήσει στον ουκρανικό στρατό, ο Μποχντάν είπε ότι θα προτιμούσε να μείνει στη φυλακή.
«Έχω ήδη μιλήσει με μερικούς συγκρατούμενους για αυτό και, ξέρετε… Οι άνθρωποι δεν επιστρέφουν από εκεί… Και δεν θέλω να χαραμίσω τη ζωή μου μάταια», είπε ο Μποχντάν.
